Cuối tuần qua, CÆ¡ quan tình báo trung Æ°Æ¡ng Mỹ (CIA) cho biết, số lượng chiến binh thánh chiến của nhóm khủng bố Nhà nÆ°á»›c Hồi giáo (IS) lên đến 31.000 người, cao gấp ba dá»± Ä‘oán. Vậy, tiền Ä‘âu ra để duy trì hoạt Ä‘á»™ng và nuôi Ä‘á»™i quân này?

Chiến binh IS đứng trên đống há»™p thuốc lá cÆ°á»›p được tại TP Raqqa

Bảo kê, mãi lá»™ và buôn dầu

Nhiều tháng trÆ°á»›c khi kiểm soát TP Mosul, Iraq, phiến quân IS lùng sục mọi nÆ¡i có thể để gom tiền thá»±c hiện chiến dịch tấn công. 7 tháng nay, má»™t chủ cá»­a hàng tạp hóa tại Mosul phải trả cho IS 100 USD/tháng. Đổi lại, ông nhận được tờ biên nhận có viết: “Nhận từ ông…, tổng cá»™ng số tiền…. ủng há»™ cho Mujahideen”. Ông này kể lại: Phiến quân đến Ä‘òi tiền ông lưỡng lá»± không Ä‘Æ°a, chúng Ä‘ánh bom bên ngoài cá»­a hàng và dọa “nếu bất cứ ai dám từ chối, chúng sẽ bắt cóc và yêu cầu gia Ä‘ình trả tiền chuá»™c”.

Má»™t người khác vì quá sợ hãi những hành Ä‘á»™ng Ä‘e dọa của IS Ä‘ã phải Ä‘óng cá»­a hàng và chuyển sang kiếm sống bằng taxi cho biết: “Hệ thống thuế của chúng được tổ chức rất tinh vi. Chúng kiếm tiền từ các chủ cá»­a hàng nhỏ, trạm đổ xăng, cá»­a hàng máy phát Ä‘iện, các xí nghiệp nhỏ, công ty, thậm chí cả dược sÄ© và bác sÄ©”.

Câu chuyện trên minh họa cho hàng trăm chủ cá»­a hàng khác dọc khu vá»±c phía Bắc Iraq và Syria - bất đắc dÄ© trở thành người há»— trợ tài chính IS. Ngoài ra, tại TP Mayadin, Ä‘ông Syria, IS thành lập các trạm kiểm soát từ nhiều tháng nay để vòi tiền các lái xe. Nguồn tiền này sẽ được dùng để thưởng hoặc trả lÆ°Æ¡ng cho binh sÄ© thánh chiến. “Hành khách bị bắt phải mở ví, nếu từ chối, chúng sẽ dí súng Ä‘e dọa” - má»™t nhà hoạt Ä‘á»™ng lâu năm tại Deir ez-Zor nói vá»›i Reuters.

Các nhà phân tích nhận định, nguồn tiền quan trọng nhất nằm ở các mỏ dầu mà IS giành được quyền kiểm soát. Ông Luay Al-Khatteeb đến từ Trung Tâm Brookings Doha, vừa hoàn thành nghiên cứu mở rá»™ng về hoạt Ä‘á»™ng buôn lậu dầu của IS cho hay, nhóm này hiện Ä‘ã tiếp cận được 5 mỏ dầu tại Iraq, má»—i mỏ có khoảng 40 - 70 giếng dầu. “Ước tính, họ có thể sản xuất khoảng 25.000 thùng dầu/ngày, dá»… dàng mang về khoảng 1,2 triệu USD/ngày”. Tại Syria, “chúng có thể kiếm gấp Ä‘ôi hoặc gấp ba số Ä‘ó”. Ngoài ra, má»™t nguồn thu Ä‘áng kể khác cho IS là bán đồ cổ trong Ä‘ó có những món đồ 8.000 năm tuổi mà chúng vÆ¡ vét được tại Syria lên đến 36 triệu USD.

Khó cắt nguồn tài chính

“Nhà nÆ°á»›c Hồi giáo tá»± xÆ°ng có thể là tổ chức khủng bố giàu có nhất mà chúng ta từng biết”, ông Matthew Levitt - cá»±u quan chức chống khủng bố kiêm tình báo tài chính của Bá»™ Tài chính Mỹ nói. Rút kinh nghiệm từ tổ chức tiền thân nhÆ° Al-Qaeda, IS không dính líu tá»›i hệ thống tài chính quốc tế. IS kiếm tiền bằng cách chính thức hóa hệ thống tài chính ná»™i bá»™ trong “nhà nÆ°á»›c” tá»± xÆ°ng của họ nhÆ° trên. Vì thế, để có thể cắt đứt đường dây tiếp cận của nhóm này vá»›i nguồn tài chính từ địa phÆ°Æ¡ng rất khó.

Ông Khatteeb, Giám đốc Viện Năng lượng Iraq cho rằng, Thổ NhÄ© Kỳ phải kiểm soát chặt chẽ các tuyến đường buôn lậu dầu của IS thông qua khu vá»±c miền Nam nÆ°á»›c này. Nếu thá»±c hiện có hiệu quả, biện pháp này sẽ có tác Ä‘á»™ng rất lá»›n tá»›i lợi nhuận của IS. Trên tờ New York Times, ông Patrick Johnston và Benjamin Bahney thuá»™c Tập Ä‘oàn RAND chia sẻ quan Ä‘iểm: Những chiến lược tập trung vào trừng phạt các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế quốc tế (nhằm cắt nguồn tài chính của IS) hiện nay không còn tác dụng. Hai tác giả cho biết: “Nhân viên kế toán, hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh dầu của nhóm khủng bố này…” nên là những mục tiêu mà các nhà tình báo cần phải nhắm tá»›i để phá vỡ nguồn tài chính của IS. Mặt khác, ông Ahmed al-Sanee, Giám đốc Quỹ từ thiện thuá»™c Bá»™ Xã há»™i Kuwait cho biết, gần Ä‘ây, nÆ°á»›c này “kiểm soát nghiêm ngặt” đối vá»›i các hoạt Ä‘á»™ng gây quỹ từ thiện không có giấy phép, tránh tình trạng lợi dụng để quyên tiền cho IS.

TrÆ°á»›c khi giành quyền kiểm soát Mosul, tổng tài sản và tiền mặt của IS là 875 triệu USD. Sau này, từ các vụ cÆ°á»›p ngân hàng, bảo kê, trấn lá»™t… tăng thêm 1,5 tá»· USD nữa, theo Guardian. Ngay cả trong bối cảnh IS Ä‘ang mở rá»™ng quy mô rất nhanh và phải chi trả cho số lượng lá»›n các tân binh nhÆ°ng năm nay vẫn dÆ° thừa 100-200 triệu USD, ông Patrick Johnston nói.

Nguồn: Giaothongvantai