Giá xăng và dầu diesel tại Mỹ đang tăng lên mức cao kỷ lục gần như mỗi ngày trong những ngày này, khi giá dầu thô giữ trên 110 USD/thùng, việc Nga xâm lược Ukraine làm ảnh hưởng đến dòng chảy thương mại sản phẩm tinh chế và dầu thô toàn cầu, và công suất nhà máy lọc dầu trên toàn cầu hiện đã thấp hơn trước đại dịch sau khi một số nhà máy lọc dầu — kể cả ở Hoa Kỳ — đóng cửa vĩnh viễn sau khi COVID làm suy giảm nhu cầu nhiên liệu vào đầu năm 2020. Theo các nhà phân tích, không có giải pháp khắc phục nhanh chóng cho giá nhiên liệu cao nhất từ trước tới nay ở Mỹ hay ở những nơi khác. Cách khắc phục nhanh nhất thực sự không phải là điều mà người tiêu dùng Mỹ mong muốn - một cuộc suy thoái dẫn đến mất việc làm.

Bất chấp những nỗ lực kéo dài nhiều tháng của Chính quyền Biden nhằm giảm giá xăng - bao gồm việc xả một lượng lớn dầu thô từ kho Dự trữ Dầu chiến lược (SPR) và quy trách nhiệm cho các công ty dầu mỏ về việc nâng giá - các nhà máy lọc dầu của Mỹ không thể bắt kịp nhu cầu.

Không phải vì nhu cầu tăng quá nhiều, mà vấn đề nằm ở phía nguồn cung. Trên toàn cầu và ở Hoa Kỳ, nguồn cung dầu hiện đã thấp hơn vài triệu thùng mỗi ngày so với trước đại dịch.

Công suất lọc dầu tại Mỹ ở mức thấp nhất kể từ năm 2015

Khoảng 1 triệu thùng/ngày công suất lọc dầu ở Mỹ đã bị đóng cửa vĩnh viễn kể từ khi bắt đầu đại dịch, vì các nhà máy lọc dầu đã chọn đóng cửa các cơ sở thua lỗ hoặc chuyển một số trong số đó thành địa điểm sản xuất nhiên liệu sinh học. Trên toàn cầu, công suất lọc dầu cũng bị thu hẹp, đặc biệt là sau khi các khách hàng phương Tây - bao gồm ở Mỹ - không còn nhập khẩu dầu khí chân không của Nga (VGO) và các sản phẩm trung gian khác cần thiết để lọc dầu thô thành xăng, dầu diesel và nhiên liệu máy bay.

Thị trường nhiên liệu ở châu Âu cũng vô cùng eo hẹp do nhiều nhà máy lọc dầu từ chối tích trữ dầu thô của Nga và các nhà cung cấp xa lánh dầu diesel của Nga, ngay cả khi EU vẫn đang chật vật để đạt được lập trường chung về lệnh cấm vận nhập khẩu dầu của Nga.

Tại Hoa Kỳ, công suất có thể hoạt động của nhà máy lọc dầu chỉ ở mức hơn 18 triệu thùng/ngày vào năm 2021, thấp nhất kể từ năm 2015, theo dữ liệu của EIA.

Mike Jennings, Giám đốc điều hành tại nhà máy lọc dầu HF Sinclair và Holly Energy Partners, cho biết trong cuộc họp báo cáo thu nhập quý 1 vào tuần trước: “Như bạn đã biết, 1 triệu thùng công suất chưng cất đã thoát khỏi hệ thống kể từ trước đại dịch”.

Tỷ suất lợi nhuận tinh chế sản phẩm chưng cất cao ngất ngưởng do sự thiếu hụt sản phẩm tinh chế, ông nói thêm.

"Điều đó kéo dài bao lâu? Tôi không thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy nó sẽ kết thúc sớm hay tốt hơn".

Nhu cầu gia tăng kể từ khi các nền kinh tế mở cửa trở lại và người dân đi lại nhiều hơn sau dịch, kết hợp với công suất lọc dầu thấp hơn và thị trường sản phẩm chưng cất thắt chặt đã khiến tồn kho sản phẩm của Mỹ giảm xuống dưới mức trung bình theo mùa và ở mức thấp nhất trong nhiều năm, với lượng tồn kho thấp kỷ lục được ghi nhận ở Bờ Đông.

Dự trữ nhiên liệu chưng cất đã giảm 900.000 thùng trong tuần kết thúc vào ngày 6 tháng 5 và thấp hơn khoảng 23% so với mức trung bình 5 năm cho thời điểm này trong năm, EIA cho biết trong báo cáo tồn kho hàng tuần mới nhất của mình. Ở mức 104 triệu thùng, tồn kho sản phẩm chưng cất – trong đó có dầu diesel - đang ở mức thấp nhất kể từ năm 2008. Tại Bờ Đông, chúng đang ở mức thấp nhất từ ​​trước đến nay, do công suất lọc dầu tại khu vực này đã giảm một nửa trong thập kỷ qua xuống chỉ còn 818.000 thùng/ngày.

"Chúng ta đang tiến đến một cuộc khủng hoảng nguồn cung tiềm ẩn"

Trên toàn cầu, khoảng 3 triệu thùng/ngày công suất lọc dầu đã ngừng hoạt động kể từ đầu năm 2020, theo ước tính từ Wood Mackenzie.

"Đối với các công ty có các nhà máy lọc dầu cũ cần đầu tư đáng kể để duy trì khả năng tồn tại, thật khó để biện minh cho việc chi tiêu trước viễn cảnh nhu cầu suy yếu, đặc biệt là đối với xăng do hiệu quả sử dụng nhiên liệu tăng và sự gia tăng của xe điện", Ed Crooks, Phó Chủ tịch phụ trách vấn đề Châu Mỹ, tại WoodMac đã viết vào tuần trước.

Đồng thời, công suất lọc dầu mới ở Trung Đông và châu Á hiện chỉ mới gia nhập thị trường sau khi bị trì hoãn, một phần vì đại dịch và tỷ suất lợi nhuận lọc dầu thấp, Crooks lưu ý.

John Auers, phó chủ tịch điều hành của công ty tư vấn năng lượng Turner, Mason & Co nói với Bloomberg tuần trước: “Chúng ta đã đối mặt với một cuộc khủng hoảng nguồn cung tiềm ẩn”.

Khi mùa lái xe mùa hè đến gần, giá xăng của Mỹ đang ở mức cao nhất từ trước tới nay nhưng vẫn chưa làm giảm nhu cầu.

Hơn nữa, thị trường tương lai báo hiệu giá xăng cao trong suốt mùa hè khi giá xăng giao sau ở New York lần đầu tiên đạt 4 USD/gallon hôm thứ Hai.

"Việc rút kho dự trữ liên tục trong vài tuần qua đã đẩy dự trữ xăng của Mỹ xuống mức thấp hơn đáng kể so với mức trung bình 5 năm vào thời điểm này trong mùa và phản ánh tình trạng khan hiếm nguồn cung nghiêm trọng", hai chiến lược gia ING Warren Patterson và Wenyu Yao cho biết hôm thứ Hai, bình luận về giá xăng tương lai kỷ lục.

Tình hình trên thị trường dầu diesel thậm chí còn tồi tệ hơn. Các kho dự trữ sản phẩm chưng cất thấp hơn 23% so với mức trung bình theo mùa và giá cũng ở mức cao kỷ lục.

John Catsimatidis, Giám đốc điều hành tại United Refining, nói với Bloomberg trong một cuộc phỏng vấn tuần trước: “Tôi sẽ không ngạc nhiên khi thấy dầu diesel được phân phối ở Bờ Đông vào mùa hè này.

Không có giải pháp ngắn hạn

Các nhà phân tích và chuyên gia trong ngành cho biết giá dự kiến ​​sẽ không sớm giảm đáng kể so với mức cao kỷ lục, vì họ lưu ý rằng không có bất kỳ giải pháp khắc phục nhanh chóng nào cho tình trạng khan hiếm nguồn cung trên thị trường sản phẩm nhiên liệu trên toàn cầu.

Giá dầu diesel và xăng cao kỷ lục đang đe dọa tăng trưởng kinh tế, tạo thêm áp lực tăng đối với số liệu lạm phát của Mỹ. Khi giá dầu diesel tác động đến mọi bộ phận của nền kinh tế, cuộc chiến chống lạm phát trở nên phức tạp hơn đối với Fed, vì việc nâng lãi suất ngày càng cao có thể dẫn đến suy giảm hoạt động kinh tế và chi tiêu hộ gia đình và cuối cùng là suy thoái.

Mark Williams, giám đốc nghiên cứu thị trường sản phẩm dầu và lọc dầu ngắn hạn của Wood Mackenzie, cho biết: “Khi chúng ta nhìn vào thị trường thắt chặt, kết luận tự nhiên là suy thoái kinh tế”.

Hiện tại, suy thoái có thể là "giải pháp" khắc phục ngắn hạn duy nhất cho thị trường nhiên liệu vốn rất eo hẹp, nhưng nó chắc chắn là giải pháp ít được hoan nghênh nhất đối với giá xăng và dầu diesel cao.

Nguồn tin: xangdau.net