ÄÄ‚NG BỞI MỘT THẾ GIỚI -
Năm 2013, giá xăng trong nÆ°á»›c có 11 lần Ä‘iá»u chỉnh giá, trong Ä‘ó có 5 lần tăng giá và 6 lần giảm giá. Tuy nhiên, Ä‘iá»u Ä‘áng ngạc nhiên là 5 lần tăng giá Ä‘ó lại cao hÆ¡n rất nhiá»u so vá»›i 6 lần giảm giá cá»™ng lại.
Năm 2013, phiên giao dịch ngày 31.12 Ä‘ã khép lại vá»›i mặt hàng năng lượng. Tính chung cả năm, giá xăng kỳ hạn chỉ tăng có 2 cent, tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i mức tăng khoảng 0,9%. Vá»›i mức tăng này, các doanh nghiệp (DN) xăng dầu quốc tế Ä‘á»u cho rằng Ä‘ây là mức tăng tÆ°Æ¡ng đối ổn định, không có nhiá»u Ä‘á»™t biến. Váºy còn giá xăng trong nÆ°á»›c thì sao?
Tăng gần gấp 5 lần so với thế giới
NhÆ° trên Ä‘ã nói, năm 2013, tính bình quân cả năm giá xăng thế giá»›i chỉ tăng 0,9%. Thế nhÆ°ng, soi lại giá xăng trong nÆ°á»›c thì mức tăng lại cao hÆ¡n rất nhiá»u.
Cụ thể, ngày 18.12.2013, giá xăng trong nÆ°á»›c Ä‘iá»u chỉnh tăng lên mức 24.210 đồng/lít. NhÆ° váºy, so vá»›i mức giá vào những ngày cuối năm 2012 thì giá xăng trong nÆ°á»›c tăng khoảng 4,5%. Äây là mức tăng gần gấp 5 lần so vá»›i mức tăng của giá xăng thế giá»›i.
Nhìn nháºn lại trong cả năm 2013, thị trÆ°á»ng xăng dầu trong nÆ°á»›c có 11 lần Ä‘iá»u chỉnh giá. Trong Ä‘ó, chỉ có 5 lần Ä‘iá»u chỉnh tăng giá và 6 lần còn lại là giảm giá. Thế nhÆ°ng, Ä‘iá»u Ä‘áng nói là 5 lần Ä‘iá»u chỉnh tăng giá Ä‘ó cá»™ng lại Ä‘ã tăng lên 3.220 đồng/lít trong khi cả 6 lần giảm giá thì lại chỉ tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng có 2.160 đồng/lít. Rõ ràng, Ä‘iá»u này chứng minh cho câu nói mà ngÆ°á»i tiêu dùng vẫn nhắc đến Ä‘ó là: “Tăng thì nhanh nhÆ°ng giảm thì cháºm”.
ChÆ°a hết, ngoài việc mức tăng mạnh hÆ¡n giá thế giá»›i, thì trong năm năm 2013, là năm quỹ bình ổn giá xăng dầu liên tục được sá» dùng để bù phần lá»— cho các DN. Từ Ä‘ây, khiến quỹ bình ổn giá này ngày càng teo tóp. Hiện theo Bá»™ Tài chính, quỹ bình ổn giá không còn nhiá»u, số dÆ° quỹ Æ°á»›c đến ngày 10.12.2013 chỉ còn 72 tỉ đồng, trong Ä‘ó có đến 6 DN xăng dầu bị âm quỹ.
Nguyên nhân là do cÆ¡ chế?
Má»™t số chuyên gia kinh tế Ä‘ã tá» vẻ ra rất mệt má»i má»—i khi phóng viên nhắc đến vấn Ä‘á» xăng dầu. Có chuyên gia còn nói thẳng: “Tôi quá mệt má»i và không muốn nói nữa. Bởi vì, nói có giải quyết được gì Ä‘âu?”.
Ngay từ Nghị định 84/2009 vá» kinh doanh xăng dầu Ä‘ã khẳng định, Ä‘iá»u hành giá xăng trong nÆ°á»›c theo hÆ°á»›ng thị trÆ°á»ng. Tức là giá thế giá»›i tăng, trong nÆ°á»›c tăng theo và ngược lại. Theo Ä‘ó, nhà nÆ°á»›c sẽ không có bất cứ biện pháp hành chính nào can thiệp vào giá xăng. Äây cÅ©ng là Ä‘iá»u mà các chuyên gia kinh tế Ä‘á»u ủng há»™. Thế nhÆ°ng, câu chuyện của ngành xăng dầu trong năm 2013 vẫn không thoát khá»i cảnh “lạc nhịp” so vá»›i thị trÆ°á»ng thế giá»›i.
Trong năm qua, má»™t số chuyên gia kinh tế Ä‘ã tá» vẻ ra rất mệt má»i má»—i khi phóng viên nhắc đến vấn Ä‘á» xăng dầu. Tháºm chí, có chuyên gia còn nói thẳng: “Tôi quá mệt má»i và không muốn nói nữa. Bởi vì, nói có giải quyết được gì Ä‘âu?”.
Chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong, Ä‘ã từ rất lâu chỉ ra cÆ¡ chế bất cáºp nhất trong Ä‘iá»u hành xăng dầu Ä‘ó là giá cÆ¡ sở được tính dá»±a trên mức giá bình quân 30 ngày. Khi Ä‘ã lá»±a chá»n cÆ¡ chế này thì sẽ rất khó, giá trong nÆ°á»›c có thể “cùng nhịp” được vá»›i giá thế giá»›i. Từ Ä‘ây, vị chuyên gia này Ä‘ã Ä‘á» nghị từ rất lâu nên dá»±a trên mức giá bình quân là 10 ngày.
Ngay sau ý kiến này được Ä‘Æ°a ra, có rất nhiá»u DN xăng dầu ủng há»™. Tuy nhiên, vấn Ä‘á» này vẫn chÆ°a thay đổi. Có chăng, nhà nÆ°á»›c áp dụng để DN thay đổi giá xăng dầu trong vòng 10 ngày. Tuy nhiên, giải pháp này vẫn khó mà thay đổi được bản chất câu chuyện khi mà mức giá thế giá»›i vẫn được tính bình quân Ä‘á»u trong cả tháng thì khó mà có mức tăng, giảm sát vá»›i diá»…n biến của giá thế giá»›i.
Hiện cÆ¡ quan quản lý vẫn Ä‘ang gấp rút để sá»a đổi Nghị định 84. Và đến thá»i Ä‘iểm này, Ä‘ã có khá nhiá»u luồng thông tin cho rằng, có thể cÆ¡ chế 30 ngày sẽ được sá»a đổi xuống còn 15 ngày. Có lẽ, nếu làm được Ä‘iá»u Ä‘ó, thì ít nhất thị trÆ°á»ng xăng dầu trong nÆ°á»›c có thể hy vá»ng “cùng nhịp” vá»›i thế giá»›i.
Lãi khủng của Petrolimex
Có lẽ, trong năm 2013, má»™t trong những sá»± kiện Ä‘áng lÆ°u ý của ngành xăng dầu Ä‘ó là mức báo lãi của Petrolimex Ä‘ã tốn khá nhiá»u giấy má»±c của báo chí.
Nếu nhÆ° năm 2012, Petrolimex là DN lá»— khoảng 125 tỉ đồng liên quan đến kinh doanh xăng dầu thì đến năm 2013 lại là năm mà DN này “thắng Ä‘áºm” khi liên tục báo lãi. Cụ thể, sau 6 tháng đầu năm 2013, lợi nhuáºn hợp nhất trÆ°á»›c thuế của Petrolimex Ä‘ã lên tá»›i 898 tỉ đồng, trong Ä‘ó, lợi nhuáºn của lÄ©nh vá»±c xăng dầu là 388 tỉ đồng. ChÆ°a hết, đến quý 3/2013, lợi nhuáºn sau thuế của Petrolimex tiếp tục đạt trên 630 tỉ đồng. NhÆ° váºy, lÅ©y kế 9 tháng đầu năm, lợi nhuáºn của Petrolimex lên đến trên 1.400 tỉ đồng. Trong Ä‘ó, theo má»™t vị lãnh đạo Petrolimex trả lá»i báo chí, thì có khoảng trên 700 tỉ đồng lợi nhuáºn đến từ kinh doanh xăng dầu.
Theo Petrolimex, mức lãi trên của Petrolimex vẫn chÆ°a có gì là cao. Bởi lẽ, trong 6 tháng đầu năm, bình quân mức lãi của DN này chỉ khoảng 94 đồng/lít trong khi cÆ¡ chế lợi nhuáºn định mức DN được hưởng lên tá»›i 300 đồng/lít.
Thùy Chi
Giá dầu WTI trên sàn Giao dịch Hàng hóa New York (Mỹ) chốt năm 2013 tại mức 98,42 cent, tăng 6,6 USD, tức 7,19% so vá»›i cuối năm 2012. Äây là năm có mức tăng nhiá»u nhất kể từ năm 2011 và là năm tăng thứ tÆ° trong vòng 5 năm của dầu WTI.
Trong khi Ä‘ó, giá dầu Brent trên sàn ICE Futures tại Luân Äôn kết thúc năm tại mức 110,8 USD/thùng, giảm 31 cent, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng mức 0,28% so vá»›i cuối năm 2012.
Äặc biệt, giá dầu thô Brent (chuẩn châu Âu) tăng tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 7 USD/thùng (6%) kể từ khi có thông tin vá» vÅ© khí hóa há»c tại Syria hôm 21.8.2013. Tuy nhiên những quy luáºt thị trÆ°á»ng tháºm chí còn đẩy giá dầu thô tăng cao hÆ¡n.
Từ giữa tháng 4 cho đến ngày 20.8, giá dầu Brent tăng gần 15 USD/thùng (15%) do nhu cầu thế giá»›i gia tăng, Ä‘i kèm vá»›i vài đợt thiếu hụt dầu má» bất ngá», đặc biệt là ở Iraq và Libya (số liệu của CÆ¡ quan Thông tin năng lượng Mỹ). Mức gián Ä‘oạn nguồn cung dầu thô ngoài dá»± Ä‘oán đạt mức 2,7 triệu thùng/ngày trong tháng 8, cao nhất từ tháng 1.2011 đến 8.2013.
Nguồn tin: Motthegioi
