Sau nhiá»u lần sá»a chữa, tại dá»± thảo má»›i nhất các bá»™ vẫn chÆ°a thể thống nhất vá»›i nhau vá» cách tính giá xăng dầu. Các doanh nghiệp lo ngại giá trong nÆ°á»›c sẽ tiếp tục trái chiá»u giá thế giá»›i.
Không sát vá»›i giá thế giá»›i
Theo dá»± thảo nghị định thay thế Nghị định 84/2009/NÄ-CP vá» kinh doanh xăng dầu, các căn cứ biến Ä‘á»™ng đầu vào để Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ vẫn giữ nguyên nhÆ° các mốc 7%, 12% hiện nay.
Khác vá»›i hiện nay, giá bán lẻ xăng dầu sẽ được Ä‘iá»u chỉnh theo tần suất 15 ngày/lần thay vì 10 ngày, đồng thá»i, sẽ được tính theo giá bình quân giá 15 ngày đầu của chu kỳ dá»± trữ (30 ngày). Äây là Ä‘iểm Ä‘ang gây tranh cãi nhiá»u nhất giữa các Bá»™ và doanh nghiệp.
Chia sẻ vá»›i PV. VietNamNet, SaigonPetro cho biết, vá»›i cách tính má»›i, thị trÆ°á»ng xăng dầu sẽ phát sinh kịch bản, giá bán lẻ xăng dầu sẽ tăng vào giữa lúc giá thế giá»›i trong 10-15 ngày qua Ä‘ang Ä‘i xuống, bởi vì giá 15 ngày trÆ°á»›c Ä‘ó, tức ná»a đầu chu kỳ dá»± trữ ở mức cao.
Ngược lại, vá»›i lý do tÆ°Æ¡ng tá»±, khi giá thế giá»›i Ä‘ang tăng thì giá xăng dầu trong nÆ°á»›c lại giảm.
Áp dụng cách tính má»›i vá»›i diá»…n biên giá xăng dầu 30 ngày qua, từ ngày 18/3 đến 16/4, SaigonPetro cho rằng có sá»± chênh lệch rất lá»›n.
 |
| Giá xăng trong nÆ°á»›c luôn chệch chiá»u thế giá»›i (ảnh: P.H) |
Nếu tính theo 15 ngày đầu, giá xăng bình quân là 115,12 USD/thùng, giá dầu diesel là 121,19 USD/thùng. So vá»›i giá cÆ¡ sở, giá xăng bán lẻ lá»— 114 đồng và dầu diesel lá»— 19 đồng.
NhÆ°ng nếu tính theo 15 ngày cuối chu kỳ, giá xăng bình quân là 116,7 USD/thùng, dầu diesel là 121,97 USD/thùng. Khi Ä‘ó, giá xăng sẽ lá»— nặng hÆ¡n, tá»›i hÆ¡n 382 đồng/lít, và giá dầu diesel lá»— tá»›i hÆ¡n 136 đồng/lít.
NhÆ° váºy, thay vì tăng giá xăng gần 382 đồng/lít thì doanh nghiệp sẽ chỉ được phép tăng giá xăng hÆ¡n 114 đồng; dầu diesel cÅ©ng tÆ°Æ¡ng tá»±, sẽ chỉ được tăng 19 đồng/lít thay vì 136 đồng/lít.
DÆ°á»ng nhÆ°, tình huống này sẽ có lợi cho ngÆ°á»i tiêu dùng. Tuy nhiên, nếu thị trÆ°á»ng xăng dầu diá»…n ra chiá»u ngược lại, ngÆ°á»i tiêu dùng sẽ chịu thiệt thòi lá»›n khi phải chấp nháºn mức giá tăng cao hÆ¡n thá»i Ä‘iểm hiện tại; hoặc, chỉ được hưởng mức giá giảm nhẹ hÆ¡n so vá»›i mức giảm của thế giá»›i; tháºm chí, có thể không được giảm trong khi giá thế giá»›i Ä‘ã giảm mạnh.
Äó là chÆ°a kể, các doanh nghiệp nhá» có thể lợi dụng Ä‘iểm hở này để làm ăn chá»™p giáºt, gây cạnh tranh không lành mạnh.
SaigonPetro phân tích, trÆ°á»ng hợp thứ 3, giá 15 ngày đầu của chu kỳ dá»± trữ Ä‘ang tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i giá bán trong nÆ°á»›c thì giá sẽ được giữ nguyên, trong khi Ä‘ó, thá»±c tế, giá xăng dầu của 10 đến 15 ngày gần nhất so vá»›i hiện tại có thể Ä‘ang biến Ä‘á»™ng bất thÆ°á»ng.
Nếu là xu hÆ°á»›ng giảm, những doanh nghiệp nhá» sẽ tranh thủ nháºp hàng, tăng thù lao cao vỠđể đẩy hàng bán ngay, hưởng chênh lệch lá»›n kiếm lá»i. Các doanh nghiệp lá»›n sẽ buá»™c phải tăng thù lao theo để giữ thị phần, chấp nháºn lá»—. Còn khi giá thế giá»›i Ä‘ang có xu hÆ°á»›ng tăng cao, nhÆ°ng do giá bán lẻ không được tăng, những DN này có thể bá» thị trÆ°á»ng, không nháºp hàng.
Äây là Ä‘iá»u Ä‘ã thÆ°á»ng xảy ra trên thị trÆ°á»ng hiện nay trong khi Nhà nÆ°á»›c không kiểm soát được việc chấp hành dá»± trữ lÆ°u thông đủ 30 ngày của doanh nghiệp.
Lo ngân sách phải bù chi phí cho doanh nghiệp
TrÆ°á»›c Ä‘ó, Bá»™ Tài chính và Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cÅ©ng Ä‘ã thừa nháºn, má»™t trong những sá»± bất hợp lý của Nghị định 84 hiện nay là quy định tính giá xăng dầu dá»±a trên biến Ä‘á»™ng 30 ngày Ä‘ã tạo ra Ä‘á»™ trá»… giữa giá trong nÆ°á»›c và giá thế giá»›i. Äây cÅ©ng là lý do mà chu kỳ tính giá được rút ngắn lại.
 |
| NgÆ°á»i dân sẽ thiệt khi giá không giảm ngay theo thế giá»›i |
Trên thá»±c tế, hiện vẫn có ý kiến trái chiá»u nhau giữa các bá»™ này. Là Ä‘Æ¡n vị chủ trì soạn thảo Nghị định 84, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘á» xuất phÆ°Æ¡ng án nhÆ° trên vá»›i lý do, nếu áp dụng phÆ°Æ¡ng án 2, tính giá theo 15 ngày cuối chu kỳ, sát ngày tính giá thì tuy sát diá»…n biến thế giá»›i nhÆ°ng Nhà nÆ°á»›c sẽ phải bù đắp chi phí cho doanh nghiệp tồn kho 15 ngày đầu. Mức bù đắp này là giá vốn 15 ngày đầu vá»›i lãi suất ngân hàng, chênh lệch tá»· giá nếu có.
Nếu tính theo phÆ°Æ¡ng án 1, Nhà nÆ°á»›c không phải bá» chi phí nhÆ° váºy.
Thêm vào Ä‘ó, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho hay, thá»±c tế từ khi doanh nghiệp mua hàng cho đến khi váºn chuyển vá» Việt Nam, làm xong thủ tục hải quan và nháºp vá» kho dá»± trữ cÅ©ng phải mất từ 7-15 ngày. Hay nói cách khác, xăng dầu bán ra thị trÆ°á»ng chính là xăng dầu của 7-15 ngày trÆ°á»›c Ä‘ó. Do váºy, cách tính giá theo 15 ngày đầu là phù hợp thá»±c tế hÆ¡n.
HÆ¡n nữa, do Ä‘ã rút ngắn lại 15 ngày nên chắc chắn, cách tính má»›i dá»±a trên dữ liệu 15 ngày đầu vẫn sẽ cho giá bán xăng dầu sát thế giá»›i hÆ¡n so vá»›i cách tính 30 ngày của Nghị định 84 hiện hành.
Tuy nhiên, không chỉ Bá»™ Tài chính, Bá»™ Kế hoạch và đầu tÆ° cÅ©ng bày tá» ý kiến không đồng tình vá»›i Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng. Bá»™ Tài chính cho rằng, trong 30 ngày chu kỳ dá»± trữ, có những thá»i Ä‘iểm mà diá»…n biến giá 15 ngày đầu ngược chiá»u vá»›i 15 ngày cuối. Nghị Ä‘inh má»›i nên tiếp thu ý kiến của Hiệp há»™i xăng dầu, ngÆ°á»i tiêu dùng, các cÆ¡ quan quản lý, có phÆ°Æ¡ng án Ä‘iá»u hành giá xăng dầu trong nÆ°á»›c phù hợp vá»›i diá»…n biến giá thế giá»›i.
Bá»™ Kế hoạch và đầu tÆ° Ä‘á» xuất, nên lấy giá 15 ngày sát ngày tính giá để phản ánh chính xác hÆ¡n xu thế biến Ä‘á»™ng của thế giá»›i. Khi Ä‘ó, việc Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ sẽ kịp thá»i, tránh phản ứng tiêu cá»±c từ dÆ° luáºn khi giá thế giá»›i Ä‘ã giảm mạnh, giá trong nÆ°á»›c cháºm giảm.
“Cách làm này má»›i ở dá»± thảo trên là không theo tiá»n lệ của bất kỳ nÆ°á»›c nào trên thế giá»›i khi thá»±c hiện theo giá thị trÆ°á»ng, ngay cả có sá»± Ä‘iá»u hành của nhà nÆ°á»›c”, đại diện SaigonPetro nói.
Nguồn tin: Vietnamnet
