-Điều hành giá xăng Ä‘ã từng được lãnh đạo Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng lấy làm hình mẫu khi giá Ä‘iện nhận nhiều chỉ trích về việc Ä‘á»™c quyền, không Ä‘úng nguyên tắc thị trường. NhÆ°ng thá»±c tế liệu có Ä‘úng nhÆ° vậy?

Giá xăng dầu được Ä‘iều chỉnh vào ngày 5/5. Ảnh: VNE
Tại cuá»™c họp báo thường kỳ Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng diá»…n ra vào tháng 2/2015, Thứ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Đỗ Thắng Hải từng cho rằng tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° giá xăng, giá Ä‘iện cần được Ä‘iều chỉnh theo cÆ¡ chế thị trường. NhÆ°ng những gì diá»…n ra vá»›i giá xăng thời gian vừa qua nhiều người Ä‘ã đặt câu hỏi "giá xăng liệu Ä‘ã tuân theo nguyên tắc thị trường hay chÆ°a?".
Giá xăng Ä‘ã chính thức tăng thêm 1.950 đồng/lít, đồng thời Quỹ bình ổn giá cÅ©ng được trích lập ở mức 1.437 đồng/lít vào ngày 5/5 vừa qua. Trong phát biểu má»›i Ä‘ây nhất từ đại diện Bá»™ Tài chính còn cho rằng, giá xăng bán lẻ lẽ ra phải tăng hÆ¡n 3.300 đồng/lít vì giá thế giá»›i tăng quá cao.

Việc tăng giá sau trì hoãn từ phía liên Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng - Tài chính dường nhÆ° không nằm ngoài dá»± Ä‘oán của giá»›i chuyên gia cÅ©ng nhÆ° dÆ° luận. Tuy nhiên, mức tăng này vẫn được cho là gây "sốc", bên cạnh má»™t số ý kiến đồng tình, chia sẻ quyết định của liên Bá»™, nhiều ý kiến vẫn cho rằng, Ä‘iều hành giá xăng trong lần này chÆ°a thỏa Ä‘áng.

Nguyên nhân của sá»± đồng tình nằm ở chá»— giá xăng dầu thế giá»›i Ä‘ang có sá»± biến Ä‘á»™ng theo xu hÆ°á»›ng tăng. Cụ thể, giá xăng trong chu kỳ Ä‘iều hành 15 ngày (từ ngày 20/4 đến 4/5), giá xăng RON 92 bình quân là 77,67 USD má»™t thùng (tăng gần 10 USD, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng hÆ¡n 14%) so vá»›i bình quân 15 ngày trÆ°á»›c Ä‘ó.

Tại thông báo phát ra từ liên Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng - Tài chính cÅ©ng cho biết, việc giá xăng dầu thế giá»›i tăng mạnh Ä‘ã khiến cho giá cÆ¡ sở các mặt hàng xăng dầu kỳ tính giá ngày 05/5/2015 chênh lệch so vá»›i giá bán nhÆ° sau: mặt hàng xăng RON 92 cao hÆ¡n 3.387 đồng/lít; xăng E5 cao hÆ¡n 3.222 đồng/lít; dầu diesel 0.05S cao hÆ¡n 322 đồng/lít; dầu hỏa thấp hÆ¡n 258 đồng/lít; dầu madut 3.5S cao hÆ¡n 303 đồng/kg.

Liên bá»™ nhấn mạnh rằng, việc Ä‘iều hành giá xăng dầu "nhằm há»— trợ giảm chi phí đầu vào của doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh, há»— trợ đời sống sinh hoạt của người dân".

Song nhiều ý kiến cho rằng, quyết định tăng giá Ä‘ã không hài hòa lợi ích của Nhà nÆ°á»›c, doanh nghiệp và người dân.

Đặc biệt trong bối cảnh thuế bảo vệ môi trường tăng 300% từ ngày 1/5 vá»›i mục Ä‘ích nhằm tránh thất thu ngân sách khi thuế nhập khẩu giảm, càng khiến dÆ° luận bức xúc hÆ¡n.

Mặc dù trÆ°á»›c Ä‘ó, lãnh đạo Bá»™ Tài chính từng khẳng định việc tăng thuế bảo vệ môi trường lên 300% tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng mức thuế má»›i được áp dụng là 3.000 đồng/lít xăng không ảnh hưởng đến giá xăng dầu do thuế nhập khẩu đối vá»›i mặt hàng xăng dầu Ä‘ã giảm từ 35% xuống còn 20% nhÆ°ng trên thá»±c tế, giá xăng Ä‘ã tăng "sốc".

Xung quanh việc giá xăng tăng, má»™t câu chuyện khác cÅ©ng được bàn đến là việc Ä‘iều hành giá xăng nên theo cÆ¡ chế thị trường, thị trường quyết định hay cÆ¡ chế thị trường có Ä‘iều hành của Nhà nÆ°á»›c?

TrÆ°á»›c lần tăng giá này, liên Bá»™ Ä‘ã "trì hoãn" việc tăng giá đến 2 lần vá»›i lý do nhằm "tránh tác Ä‘á»™ng bất lợi đến xã há»™i và tâm lý người tiêu dùng".
Giả thiết đặt ra nếu xăng dầu được Ä‘iều hành theo Ä‘úng giá thị trường, tăng giảm nhịp nhàng theo giá thế giá»›i, không có sá»± can thiệp, "bÆ¡m" "xả" của Quỹ bình ổn xăng dầu, không tăng thuế bảo vệ môi trường vá»›i mục Ä‘ích tránh thất thu ngân sách, giá xăng dầu có tăng dÆ° luận chắc hẳn vẫn hài lòng...

Sau giá xăng tăng là gì?

Lo ngại của dÆ° luận không chỉ ở việc giá xăng tăng và má»—i người phải móc túi chi trả thêm gần 2.000 đồng/lít xăng mà quan trọng hÆ¡n là giá cÆ°á»›c vận tải, giá cÆ°á»›c taxi, giá cả hàng hóa thiết yếu... những mặt hàng trÆ°á»›c giờ vẫn "vin" vào giá xăng để tăng giá có thể sẽ tăng giá theo.

Ngay trong sáng hôm qua (6/5), má»™t ngày sau khi xăng tăng giá, theo thông tin của BizLIVE, Hiệp há»™i taxi Hà Ná»™i Ä‘ã nhóm họp để Ä‘Æ°a ra phÆ°Æ¡ng án tăng giá cÆ°á»›c taxi.

Người dân lo ngại giá cÆ°á»›c vận tải, taxi, giá hàng hóa sẽ "tát nÆ°á»›c" theo giá xăng

Đại diện của Hiệp há»™i Vận tải Việt Nam cÅ©ng chia sẻ, việc tăng giá xăng liên tiếp "cÆ°á»›c vận tải tăng là Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên".

Má»™t số tiểu thÆ°Æ¡ng tại các chợ đầu mối, chợ cóc cÅ©ng cho biết, giá má»™t số hàng hóa sẽ được Ä‘iều chỉnh tăng khi các lái buôn cho biết, giá cÆ°á»›c vận sẽ tăng trong nay mai.

NhÆ° vậy, sá»± lo lắng của người dân Ä‘ã hiện hữu, vấn đề là giá cÆ°á»›c vận tải, cÆ°á»›c taxi và giá của từng mặt hàng sẽ tăng bao nhiêu.

Trong khi khi Ä‘ó, thời Ä‘iểm giá xăng liên tục giảm mạnh từ đầu năm đến cuối năm 2014 vừa qua, giá cÆ°á»›c vận tải, cÆ°á»›c taxi không "chịu" giảm hoặc chỉ Ä‘iều chỉnh vá»›i mức thấp và Ä‘iều này thậm chí còn diá»…n ra khi Bá»™ Tài chính, Bá»™ Giao thông Vận tải, các sở ngành địa phÆ°Æ¡ng có nhiều chỉ đạo, yêu cầu doanh nghiệp giảm giá cÆ°á»›c.

Từng bình luận về vấn đề này, TS. Nguyá»…n Đình Cung, Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung Æ°Æ¡ng cho rằng, cách quản lý giá xăng và giá cÆ°á»›c vận tải Ä‘ã có sá»± sai lệch, xuất phát từ chính nhận thức của các nhà quản lý.

“Thay vì tìm nguyên nhân thá»±c sá»± vì Ä‘âu các doanh nghiệp không chịu giảm cÆ°á»›c thì hai Bá»™ Tài chính và Giao thông lại rà soát đăng ký giá rồi thanh tra doanh nghiệp, rồi ép doanh nghiệp giảm giá”, ông Cung nói.

Nguồn tin: Bizlive