Má»›i Ä‘ây, giá xăng Ä‘ã có mức giảm Ä‘áng kể 604 đồng/lít Ron 92 (14.699 đồng/lít). Đây là lần giảm thứ 4 liên tiếp trong vòng 2 tháng qua. Tuy nhiên, dÆ° luận vẫn băn khoăn câu chuyện xăng vẫn "tăng mạnh, giảm nhẹ" và giá xăng trong nÆ°á»›c Ä‘ã sát vá»›i giá thế giá»›i?

Biểu đồ giá xăng trong nÆ°á»›c từ đầu năm đến nay. Đồ họa: Hiền Đức

Dân vẫn thiệt gần 400 đồng/lít

Để có cái nhìn tổng thể về vấn đề này, chúng ta có thể xem lại biến Ä‘á»™ng của giá xăng bán lẻ trong nÆ°á»›c tính từ đầu năm đến nay. Từ đầu 2016, Liên bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng – Tài chính Ä‘ã có 15 lần Ä‘iều chỉnh giá xăng, trong Ä‘ó 8 lần giảm, 2 lần giữ nguyên và 5 lần tăng. So vá»›i mức giá Ä‘iều chỉnh lần đầu tiên trong năm 2016 (ngày 4/1) giá xăng Ron 92 ở mức 16.030 đồng/lít thì qua 15 lần Ä‘iều chỉnh giá mặt hàng này về mức 14.699 đồng/lít, tính ra chỉ giảm 1.331 đồng/lít. Theo Ä‘ó, 4 lần giá xăng giảm liên tiếp trong 2 tháng qua tổng cá»™ng Ä‘ã giảm 1.801 đồng/lít, trong khi 5 lần tăng trong năm (tính đến thời Ä‘iểm này) Ä‘ã Ä‘Æ°a giá xăng lên 2.278 đồng/lít.

TrÆ°á»›c kỳ Ä‘iều hành giá xăng ngày 4/8 vừa qua, Liên bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng - Tài chính, theo số liệu công bố trên website của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho thấy, giá mặt hàng RON 92 tại Singapore ngày 29/7 (thị trường chính để căn cứ Ä‘iều chỉnh giá trong nÆ°á»›c) Ä‘ã giảm về mức 44,78 USD/thùng – mức thấp nhất trong vòng 5 tháng qua. Mặt hàng dầu hỏa và dầu diesel cÅ©ng chốt phiên 29/7 ở mức lần lượt ở mức 49,03 USD/tấn và 48,90 USD/tấn.

Vá»›i diá»…n biến của giá xăng dầu thế giá»›i giảm mạnh nhÆ° vậy, nhiều doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu mối nhận định, trong kỳ Ä‘iều chỉnh giá ngày 4/8, nếu mức trích lập và sá»­ dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu không thay đổi, mức thuế bình quân được áp dụng, giá xăng RON 92 có thể giảm tá»›i 1.000 đồng/lít. Tuy nhiên, trong chiều 4/8, giá xăng chỉ giảm 604 đồng/lít. Theo cách tính Ä‘ó thì người dân Ä‘ã thiệt 396 đồng/lít trong lần Ä‘iều chỉnh giá xăng này.

Về công tác Ä‘iều hành giá xăng dầu bán lẻ trong nÆ°á»›c, ông Nguyá»…n Tiến Thỏa, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý Giá (Bá»™ Tài chính) Ä‘ã khẳng định: “Giá xăng dầu bán lẻ phụ thuá»™c vào giá thế giá»›i, muốn tăng bao nhiêu, giảm bao nhiêu là phụ thuá»™c vào giá thế giá»›i”.

Má»™t so sánh khác, mặt bằng giá dầu thô và giá thành phẩm thời gian qua Ä‘ang ngang bằng vá»›i mức giá giai Ä‘oạn cuối 2008-2010 nhÆ°ng giá bán lẻ trên thị trường thời Ä‘iểm hiện tại lại cao hÆ¡n. Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng nguyên nhân của sá»± chênh lệch Ä‘ó là phí kinh doanh Ä‘ã được đẩy lên cao. Hiện, nhà nÆ°á»›c ấn định là 1.050 đồng/lít đối vá»›i xăng, so vá»›i 2008-2010, Ä‘ã tăng khoảng từ 50-70% tuỳ loại mặt hàng xăng dầu. Hai yếu tố này tổng hoà lại Ä‘ã kích giá xăng dầu cao hÆ¡n giai Ä‘oạn 2008-2010.

Bỏ Quỹ Bình ổn để dân mua giá thấp?

Má»™t yếu tố quan trọng quyết định đến giá xăng dầu là Quỹ Bình ổn. Thá»±c tế, có những thời Ä‘iểm nếu không trích quỹ, giá mặt hàng này sẽ có cÆ¡ há»™i tiến sát vá»›i giá xăng dầu thế giá»›i. Các cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c vẫn khẳng định sá»± tồn tại của quỹ này là cần thiết. Tuy vậy, khi diá»…n biến giá xăng dầu không quá “sốc” nhÆ° diá»…n biến từ đầu năm tá»›i nay, vai trò của quỹ lại khá mờ nhạt.

Tại kỳ Ä‘iều hành gần Ä‘ây nhất, ngày 4/8, cùng vá»›i “mệnh lệnh” giảm giá xăng của Liên bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng - Tài chính, mức sá»­ dụng Quỹ Bình ổn giá được giữ nguyên 0 đồng/lít. Trong khi Ä‘ó, quỹ này tiếp tục được trích lập 300 đồng/lít đối vá»›i tất cả mặt hàng xăng dầu. Đáng nói, mức trích lập này Ä‘ã được duy trì khá dài, bất kể diá»…n biến giá xăng dầu trên thị trường tăng hay giảm.

TS. Nguyá»…n Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính (Học viện Tài chính), cho rằng về mặt khoa học thì Quỹ Bình ổn giá tỏ ra khá “vô thưởng vô phạt” trong việc bình ổn giá xăng dầu. Trên thá»±c tế, quỹ chỉ thá»±c sá»± phát huy tác dụng khi xảy ra tình huống giá xăng dầu tăng Ä‘á»™t biến vá»›i biên Ä‘á»™ cá»±c lá»›n.

Ngay từ khi Nghị định 84 về quản lý kinh doanh xăng dầu còn hiệu lá»±c, Ä‘ã có rất nhiều ý kiến góp ý nên loại bỏ quỹ này trong cÆ¡ cấu giá xăng bởi nó khiến giá mặt hàng này bị “bóp méo” so vá»›i giá thá»±c song kết quả là quỹ tiếp tục được tồn tại. Giá xăng bán lẻ trong nÆ°á»›c dù có tiến sát vá»›i thị trường xăng dầu thế giá»›i Ä‘i chăng nữa thì cÅ©ng vẫn còn khoảng cách: Khoảng cách Ä‘ó là 300 đồng/lít cho quỹ mà người tiêu dùng phải bỏ thêm thay vì được mua giá thấp hÆ¡n.

Nguồn tin: Giadinh