Giá xăng dầu thế giá»›i tiếp tục giảm mạnh nhÆ°ng nhÆ° bao lần khác, giá trong nÆ°á»›c vẫn đủng đỉnh. Nguyên nhân chính là do quy định quá lạc hậu của nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu.

Đáng nói là nhiều lần lãnh đạo các bá»™ ngành Ä‘ã thừa nhận sá»± lạc hậu này nhÆ°ng việc sá»­a đổi vẫn trì hoãn.

Người dân đổ xăng tại cây xăng trên đường Trần Xuân Soạn, Q.7, TP.HCM tối 17-12 - Ảnh: Thuận Thắng

Các chuyên gia trong lÄ©nh vá»±c xăng dầu cho rằng việc chậm sá»­a đổi nghị định 84 sẽ khiến giá xăng không minh bạch, từ Ä‘ó chỉ mang lại lợi ích cho má»™t bá»™ phận nhỏ những người trong ngành xăng dầu, trong khi người tiêu dùng và ngay cả các đại lý bán lẻ xăng dầu cÅ©ng phải chịu thiệt.

Có thể giảm ngay 500 đồng/lít

Theo các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu, hai tuần trở lại Ä‘ây giá xăng A92 nhập khẩu tại Singapore Ä‘ã có xu hÆ°á»›ng giảm. Trong khoảng 10 ngày qua, Ä‘a số phiên giao dịch đều chốt giá ở mức 111-113 USD/thùng. Giá nhập khẩu trên khi nhập VN cá»™ng thêm các khoản thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, các khoản phí và chi phí kinh doanh định mức... vào khoảng 22.250 đồng/lít. Vá»›i giá bán lẻ hiện nay đối vá»›i xăng A92, chênh lệch giữa giá đầu vào và đầu ra là 900 đồng/lít.

NhÆ° vậy, rõ ràng các doanh nghiệp đầu mối Ä‘ã có lời. Tuy nhiên, do quy định giá cÆ¡ sở phải tính trong khoảng thời gian trung bình 30 ngày kể từ ngày chốt giá trở về trÆ°á»›c nên má»™t số doanh nghiệp cho rằng má»›i chỉ hòa vốn.

Do thá»±c tế doanh nghiệp đầu mối Ä‘ang có lãi nên Ä‘ã mạnh dạn tăng mức chiết khấu cho các đại lý. Nhiều đại lý xăng dầu khẳng định chiết khấu ở mặt hàng xăng A92 Ä‘ã lên tá»›i 770 đồng/lít và dầu lên tá»›i 850 đồng/lít.

Má»™t số doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cho rằng nếu nghị định 84 Ä‘ã được sá»­a để giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c diá»…n biến sát giá thế giá»›i hÆ¡n thì thời Ä‘iểm này, giá bán lẻ xăng A92 Ä‘ã có thể giảm được khoảng 500 đồng/lít, quyền lợi vá»›i người tiêu dùng được đảm bảo và doanh nghiệp đầu mối, đại lý xăng dầu cÅ©ng không bị thiệt thòi.

Không nên chần chừ

Nghị định 84 về hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu có hiệu lá»±c từ tháng 12-2009. Suốt từ Ä‘ó đến nay, giá»›i kinh doanh xăng dầu, đặc biệt các đại lý, doanh nghiệp tÆ° nhân bán lẻ xăng dầu, Ä‘ã kêu than về những Ä‘iểm bất hợp lý khiến quyền lợi của số Ä‘ông không được đảm bảo.

Từ giữa năm 2011, trong nhiều cuá»™c họp liên quan đến lÄ©nh vá»±c xăng dầu, lãnh đạo Bá»™ Tài chính, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Ä‘ã thừa nhận nghị định 84 có nhiều Ä‘iểm lạc hậu, không còn phù hợp vá»›i tình hình thá»±c tế, cần sá»­a đổi. Tuy nhiên, suốt từ Ä‘ó đến nay vẫn chÆ°a thấy bóng dáng của “nghị định 84 má»›i”.

Ông Phạm Quốc Tuấn, Công ty TNHH V.P.I (doanh nghiệp cung cấp nhiều dịch vụ trong ngành xăng dầu), cho rằng quy định giá cÆ¡ sở 30 ngày cản trở sá»± linh hoạt của thị trường xăng dầu. Theo ông Tuấn, giá cÆ¡ sở nên Ä‘Æ°a về mức tính trung bình trong khoảng 10 ngày kể từ ngày chốt giá trở về trÆ°á»›c.

NhÆ° vậy, giá trong nÆ°á»›c sẽ được Ä‘iều chỉnh (cả tăng và giảm) sát vá»›i giá thế giá»›i hÆ¡n. Chu kỳ của giá xăng nhập khẩu tại Singapore cÅ©ng thường ở khoảng thời gian 10 ngày chứ không kéo dài 30 ngày.

Theo ông Tuấn, bên cạnh việc sá»­a khoảng thời gian tính giá cÆ¡ sở, má»™t trong những Ä‘iểm quan trọng là minh bạch giá cả bằng việc sá»­a lại phần chi phí định mức kinh doanh (hiện là 600 đồng/lít), tránh nhÆ° hiện nay doanh nghiệp đầu mối cho biết mức 600 đồng không đủ, từ Ä‘ó khó xác định họ lá»— lãi nhÆ° thế nào. Việc nâng mức chi phí kinh doanh định mức sẽ phải Ä‘i kèm là mức chiết khấu cho đại lý được nâng lên, đồng thời quy định mức tối thiểu.

Hiện do không có mức quy định rõ, việc Ä‘iều hành giá lại cứng nhắc khiến đại lý xăng dầu luôn ở thế bị Ä‘á»™ng, phụ thuá»™c hoàn toàn vào doanh nghiệp đầu mối.

Theo các chuyên gia xăng dầu, bên cạnh những Ä‘iểm bất hợp lý trên, nghị định 84 còn gây cản trở quyền lợi của người tiêu dùng và số Ä‘ông đại lý bán lẻ xăng dầu ở Ä‘iểm không có cạnh tranh. Vì thế cần sá»›m tăng cường tính cạnh tranh ở thị trường xăng dầu cho cả giá»›i đại lý bán lẻ và doanh nghiệp đầu mối.

Chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong cho rằng nghị định 84 cần được sá»­a đổi để giải bài toán minh bạch giá xăng dầu theo nguyên tắc thị trường vá»›i mục tiêu giảm thiểu tình trạng xin - cho và khuyến khích cạnh tranh. Đi vào chi tiết, ông Phong cho rằng khi sá»­a nghị định 84 cần rà soát, hoàn thiện những quy định liên quan đến chỉ tiêu kỹ thuật và chi phí hoạt Ä‘á»™ng của ngành xăng dầu, công khai thông tin và khuyến khích phản biện của những người am hiểu thị trường để Ä‘Æ°a ra được chính sách quản lý, Ä‘iều hành hài hòa lợi ích các bên, tạo sá»± đồng thuận cao trong xã há»™i.

BẠCH HOÀN

Petrolimex thừa nhận Ä‘ã có lãi

Trao đổi vá»›i Tuổi Trẻ, ông Trần Ngọc Năm, phó tổng giám đốc Petrolimex, thừa nhận nếu tính theo Ä‘úng quy định (chi phí định mức kinh doanh xăng dầu đối vá»›i mặt hàng xăng là 600 đồng/lít, mazut là 400 đồng/kg) thì xăng Ä‘ang lãi gần 200 đồng/lít, các mặt hàng dầu lãi khoảng 500 đồng/lít, kg. Tuy nhiên định mức trên thấp hÆ¡n so vá»›i chi phí thá»±c tế rất nhiều, liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng Ä‘ã dá»± kiến Ä‘iều chỉnh định mức từ 600 đồng/lít lên 860 đồng/lít (chÆ°a kể các vùng sâu vùng xa được cá»™ng thêm chi phí) nên thá»±c tế xăng Petrolimex vẫn lá»— gần 100 đồng/lít. Riêng các mặt hàng dầu thì lãi trên 200 đồng/lít, kg.

Về việc sá»­a nghị định 84 để giá trong nÆ°á»›c tiến sát giá thế giá»›i, ông Trần Ngọc Năm cho rằng “nên sá»­a quy định về thời gian dá»± trữ lÆ°u thông bắt buá»™c từ 30 ngày hiện tại xuống 20 ngày”. Ông Năm cho rằng mức 20 ngày là phù hợp vá»›i thá»±c tế VN vì nay Ä‘ã có Nhà máy lọc dầu Dung Quất. Vá»›i công suất hiện tại, Dung Quất có thể tham gia dá»± trữ, khi cần sẽ xuất xăng dầu ra đảm bảo nguồn cung cho thị trường.

Nguồn tin: Tuoitre