Giá xăng giảm 500 đồng/lít vào lúc 21h tối 26-8 vừa qua những tưởng sẽ khiến dÆ° luận vui mừng, song ngược lại người tiêu dùng Ä‘ón nhận thông tin trên vá»›i thái Ä‘á»™ không mấy hào hứng. "Đáng lẽ phải giảm từ lâu rồi”; "Giảm 500 đồng/lít vẫn là quá ít so vá»›i mặt bằng giá xăng dầu thế giá»›i”; "Dường nhÆ° nhà quản lý buá»™c phải giảm vì dÆ° luận Ä‘ã ấm ức quá lâu”... Những câu nói trên cho thấy người tiêu dùng Ä‘ã và Ä‘ang thất vọng vá»›i cÆ¡ chế Ä‘iều hành của cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c.

Theo thông báo số 225 Bá»™ Tài chính phát Ä‘i tối hôm 26-8, giá bán lẻ xăng dầu giảm sau khi có sá»± thống nhất vá»›i Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng. Mức giảm 500 đồng được áp dụng vá»›i các loại xăng, trong Ä‘ó A92 còn 20.800 đồng má»™t lít, thay vì mức áp dụng từ tháng 3 tá»›i nay. NhÆ° vậy, bắt đầu từ lúc tăng đến mức đỉnh Ä‘iểm 21.300 đồng/lít hồi tháng 3, thì đến nay sau 5 tháng dài đằng đẵng, giá xăng cuối cùng cÅ©ng được giảm theo tinh thần "Ä‘iều chỉnh theo cÆ¡ chế thị trường”?

Được biết, cÆ¡ sở giảm giá xăng dầu của Bá»™ Tài chính lần này là dá»±a trên việc tính giá xăng bình quân 30 ngày Ä‘ã cao hÆ¡n giá hiện hành. NhÆ° vậy, má»™t thời gian dài Bá»™ này không Ä‘Æ°a ra quyết định cho việc giảm giá xăng dầu, là bởi, Bá»™ này quy định cÆ¡ sở để Ä‘iều chỉnh tăng/giảm giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c là giá xăng dầu nhập khẩu tại Singapore trung bình 30 ngày tính từ ngày chốt thời Ä‘iểm trở về trÆ°á»›c. Vá»›i cách tính này, giá cÆ¡ sở trung bình 30 ngày vẫn cao hÆ¡n giá bán lẻ trong nÆ°á»›c. Cụ thể, giá cÆ¡ sở trung bình 30 ngày tính đến ngày 23-8: xăng A92 là 21.644 đồng/lít, dầu hỏa là 21.145 đồng/lít và dầu diesel là 20.966 đồng/lít. Trong khi Ä‘ó, giá bán lẻ tại thời Ä‘iểm trÆ°á»›c khi giảm lần lượt là 21.300 đồng/lít, 21.100 đồng/lít và 20.800 đồng/lít.

Trái lại vá»›i những quy luật thông thường, Ä‘ón nhận thông tin này không phải là sá»± mừng vui của dÆ° luận, mà ngược lại hầu hết người tiêu dùng đều tỏ vẻ thờ Æ¡ bởi cái Ä‘iều họ mong chờ nhất Ä‘ã không đến Ä‘úng thời Ä‘iểm. Thêm vào Ä‘ó, giá xăng lúc tăng thì tăng rất nhiều, giảm lại chẳng Ä‘áng bao nhiêu, khiến người tiêu dùng phát nản...

Có má»™t Ä‘iều mà nhà quản lý biết, doanh nghiệp biết, người tiêu dùng biết trong vòng 5 tháng qua, Ä‘ó là giá xăng dầu trên thế giá»›i Ä‘ã giảm liên tục, giảm đến mức, người ta tin tưởng rằng, nếu giá xăng dầu thá»±c sá»± Ä‘ã vận hành theo cÆ¡ chế thị trường thì không thể không "trÆ¡ trÆ¡” giữ nguyên giá cÅ©. Vậy nhÆ°ng, những người "cầm cân nảy má»±c” vẫn cố tình làm ngÆ¡. Sau nhiều cuá»™c thÆ°Æ¡ng thảo, há»™i họp, lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp (chứ không lắng nghe ý kiến của người dân – PV), đến đầu tháng 8 vừa qua, cả Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng và Bá»™ Tài chính Ä‘ã Ä‘i đến quyết định "không giảm giá xăng dầu”. Quyết định Ä‘ó Ä‘ã khiến toàn dÆ° luận thất vọng.

Cần xóa tình trạng Ä‘á»™c quyền

TS Nguyá»…n Minh Phong, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế - xã há»™i Hà Ná»™i thá»±c sá»± bức xúc khi nhận định rằng: "Ngay cả cái gọi là quyền lợi hình tam giác (ngân sách nhà nÆ°á»›c – doanh nghiệp – người tiêu dùng) còn quá nhiều Ä‘iều cần phải xem xét lại khi mà trong cách hành xá»­ của nhà quản lý thời gian qua, người tiêu dùng lại Ä‘ang bị xếp vào vị trí Ä‘áy của hình tam giác - vị trí cuối cùng của thứ tá»± Æ°u tiên. Chỉ khi doanh nghiệp có lãi, Nhà nÆ°á»›c thu đủ thuế, khi ấy má»›i tính đến giảm giá xăng dầu.

Theo các chuyên gia kinh tế, về cÆ¡ bản, giá xăng dầu hiện nay được phân quyền quản lý giữa các Ä‘Æ¡n vị chủ quản và má»™t số đầu mối nhập khẩu xăng dầu truyền thống Ä‘á»™c quyền. Bởi vậy, để có má»™t thị trường cạnh tranh thá»±c sá»± lành mạnh là rất khó. "Việc minh bạch giá bán lẻ xăng dầu, công khai lá»— lãi trong doanh nghiệp là những Ä‘òi hỏi chính Ä‘áng của người tiêu dùng. Dân có thể chấp nhận trả giá xăng cao nhÆ°ng họ cần biết số tiền họ bỏ ra có thá»±c sá»± hợp lý” – TS Nguyá»…n Minh Phong nhấn mạnh.

Giảm gíá xăng dầu trong thời Ä‘iểm hiện nay là Ä‘iều cần làm và Ä‘áng lẽ Ä‘ã phải làm từ lâu để phù hợp vá»›i xu thế thị trường thế giá»›i. Song giảm chỉ ở mức "nhẹ nhàng” nhÆ° vậy nhiều người tiêu dùng không hài lòng là Ä‘iều dá»… hiểu. Đáng lẽ, ở thời Ä‘iểm giá xăng dầu cần giảm mạnh và giảm nhanh, thì doanh nghiệp lại cứ chờ quyết định của cÆ¡ quan quản lý, và khi trách nhiệm này đến tay thì các cÆ¡ quan lại dá»±a vào Nghị định 84, cụ thể ở Ä‘ây là sẽ Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu dá»±a trên quy định về cách tính giá cÆ¡ sở trung bình 30 ngày theo giá thế giá»›i. Rõ ràng, Ä‘ang diá»…n ra má»™t thá»±c trạng buá»™c dÆ° luận phải đặt câu hỏi: Sá»± mập mờ trong cÆ¡ chế Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu và vai trò Ä‘iều tiết của Nhà nÆ°á»›c trong quản lý mặt hàng này?

Theo ông Ngô Trí Long, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học thị trường giá cả, việc giảm giá xăng dầu là tất yếu và diá»…n biến giá nhập khẩu cho thấy hoàn toàn có thể giảm được nếu Ä‘iều hành linh hoạt, còn nếu thá»±c hiện tính toán theo quy định giá cÆ¡ sở mức trung bình 30 ngày nhÆ° trên là quá cứng nhắc.

Rất cần phải tá»± do hóa trong vấn đề nhập khẩu và phân phối xăng dầu và loại bỏ tính Ä‘á»™c quyền ở thị trường này để cÆ¡ chế thị trường xăng dầu thá»±c sá»± trở thành hiện thá»±c. Có nhÆ° vậy, quyền lợi người tiêu dùng má»›i thá»±c sá»± được bảo vệ.

Nguồn tin: Daidoanket