- Từ 20 giá» ngày 28/6, xăng dầu đồng loạt tăng giá 360 đồng/lít, hầu hết khách hàng Ä‘á»u tá» ra khá bất ngá» bởi trÆ°á»›c Ä‘ó gần 2 tuần giá mặt hàng này Ä‘ã tăng.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, cần phải thay đổi cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành thị trÆ°á»ng và giá xăng dầu, nhÆ°ng thay đổi theo Dá»± thảo Nghị định sá»a đổi, bổ sung má»™t số Ä‘iá»u của NÄ84/2009/NÄ-CP cÅ©ng chÆ°a Ä‘áp ứng được yêu cầu thá»±c tế đặt ra.
NgÆ°á»i tiêu dùng mua xăng tại cá»a hàng xăng dầu trên Ä‘Æ°á»ng Trần Quang Khải, Hà Ná»™i.Ảnh: Hoài Nam.
Vẫn tÆ° duy "phi thị trÆ°á»ng"
| Khi Luáºt Quản lý thuế có hiệu lá»±c từ ngày 1/7/2013, số thuế nháºp khẩu ngay khi làm thủ tục thông quan của Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) khoảng 22.000 tá»· đồng/năm, bình quân là 1.800 tá»· đồng/tháng. Nếu tính lãi suất vay vốn trên thị trÆ°á»ng và phí bảo lãnh là 13% sẽ làm phát sinh thêm 234 tá»· đồng/năm. Chi phí này sẽ được tính vào giá vốn bán hàng tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 40 đồng/lít. Lo ngại không có tiá»n ná»™p thuế nháºp khẩu xăng dầu, đồng thá»i làm giảm hiệu quả kinh doanh của DN (trong Ä‘iá»u kiện chi phí kinh doanh định mức má»›i chÆ°a tính tá»›i khoản phí tăng thêm này) Petrolimex Ä‘ã Ä‘á» nghị cÆ¡ quan quản lý hÆ°á»›ng dẫn bảo lãnh thuế vá»›i xăng, dầu nháºp khẩu tiêu thụ ná»™i địa và tạm nháºp tái xuất, hoặc cho tăng chi phí kinh doanh định mức từ 860 đồng/lít hiện nay lên 900 đồng/lít. |
Theo Dá»± thảo lần 4 NÄ 84 sá»a đổi Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng vừa công bố cho phép DN đầu mối tá»± Ä‘iá»u chỉnh nếu giá xăng dầu cÆ¡ sở giảm trong phạm vi 6% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành; Khi giá xăng dầu cÆ¡ sở biến Ä‘á»™ng trong phạm vi 5%, DN được quyá»n chủ Ä‘á»™ng tăng giá bán lẻ. Nếu giá cÆ¡ sở tăng từ trên 5 - 8%, DN được quyá»n tăng giá 50%, cá»™ng thêm 40% của phần tăng thêm, 60% còn lại sá» dụng Quỹ Bình ổn giá để bù đắp. Äây là Ä‘iểm thay đổi Ä‘áng kể của bản Dá»± thảo lần này. Ở Dá»± thảo lần 3 phát Ä‘i giữa tháng 5, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°a ra quãng biến Ä‘á»™ng giá là 5 - 10%. Còn theo quy định tại Dá»± thảo má»›i nhất, giá»›i hạn cho lần Ä‘iá»u chỉnh là khi giá cÆ¡ sở tăng từ 7 - 12% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành. Thá»i gian giữa 2 lần Ä‘iá»u chỉnh giá cÅ©ng được giữ là 10 ngày theo quy định hiện nay, thay cho khoảng cách 15 ngày được Ä‘á» xuất trong bản Dá»± thảo lần trÆ°á»›c.
Các chuyện gia cho rằng, việc Ä‘iá»u chỉnh biên Ä‘á»™ được tăng giá cho DN từ 7 - 12% vá» 5 - 8% không có nhiá»u ý nghÄ©a. DN vẫn dá»… tăng khó giảm. ChÆ°a kể, giá cÆ¡ sở tính theo Dá»± thảo chÆ°a phản ánh tháºt Ä‘úng biến Ä‘á»™ng của giá thế giá»›i, khó minh bạch vá» giá vá»›i ngÆ°á»i dân. Theo chuyên gia kinh tế Lê Äăng Doanh: "Dá»± thảo sá»a đổi Nghị định 84 do Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng soạn thảo vẫn tiếp tục cho DN quyá»n định giá xăng dầu. Sá»a nhÆ° váºy không Ä‘em lại lợi ích cho ngÆ°á»i tiêu dùng, cho các cÆ¡ quan quản lý Nhà nÆ°á»›c mà chỉ có lợi cho má»™t nhóm lợi ích nào Ä‘ó. Nó trái vá»›i Luáºt Cạnh tranh và kiểm soát Ä‘á»™c quyá»n, không phù hợp vá»›i kinh tế thị trÆ°á»ng".
Äồng quan Ä‘iểm, chuyên gia Ngô Trí Long nhấn mạnh, việc cho DN tá»± định giá xăng dầu không phù hợp vá»›i yêu cầu kiá»m chế lạm phát hiện nay và trong nhiá»u năm tá»›i. TÆ° duy, cÆ¡ chế vẫn hoàn toàn theo cÆ¡ chế định giá cÅ© "phi thị trÆ°á»ng", DN có thể lợi dụng vị thế Ä‘á»™c quyá»n tăng giá khi có biến Ä‘á»™ng lên, nên dù mức Ä‘iá»u chỉnh xé nhá» nhÆ°ng nhiá»u lần cá»™ng lại sẽ thành lá»›n.
Giá xăng dầu tăng khiến ngÆ°á»i tiêu dùng lo ngại các mặt hàng thiết yếu tăng theo.Ảnh: Linh Anh.
Cần giám sát chặt khung giá
Äược sá»± cho phép của Bá»™ Tài chính, từ 20 giá» ngày 28/6, xăng dầu đồng loạt tăng giá 360 đồng/lít, việc tăng giá lần này theo lý giải Bá»™ Tài chính là Ä‘iá»u khó tránh khá»i, bởi giá xăng dầu thế giá»›i bình quân 30 ngày gần Ä‘ây (từ ngày 29/5 đến ngày 27/6) đứng ở mức cao.
Bình luáºn vá» việc tăng giá xăng dầu lần này, nhiá»u chuyên gia kinh tế cho rằng, vai trò của Nhà nÆ°á»›c trÆ°á»›c hết phải giám sát hoạt Ä‘á»™ng của các DN, đặc biệt giám sát vá» khung giá. CÆ¡ quan quản lý phải giám sát xem giá cả hình thành trên cÆ¡ sở nào, giá DN Ä‘Æ°a ra liệu Ä‘ã hợp lý. Má»™t trong những vÆ°á»›ng mắc lá»›n nhất của thị trÆ°á»ng xăng dầu vẫn chÆ°a được Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng tháo gỡ, theo ông Long, chính là sá»± "nháºp nhèm" giữa dá»± trữ lÆ°u thông quốc gia và dá»± trữ thÆ°Æ¡ng mại của DN. Do Ä‘ó, nếu cách tính giá chỉ dá»±a trên dá»± trữ lÆ°u thông là "hoàn toàn sai", bởi không đảm bảo sá»± váºn hành theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng.
Xăng dầu tăng giá, khiến DN và ngÆ°á»i dân không khá»i lo lắng do sức cầu Ä‘ang yếu, trong khi giá đầu vào tăng. Äại diện má»™t số siêu thị cho biết, trong Ä‘iá»u kiện thị trÆ°á»ng chÆ°a mấy khởi sắc do sức mua vẫn suy giảm, các hãng Ä‘á»u Ä‘ang phải chạy Ä‘ua tung ra các chÆ°Æ¡ng trình giảm giá, khuyến mãi. Do Ä‘ó, việc tăng giá trong thá»i Ä‘iểm này để "chạy" theo giá xăng dầu sẽ càng làm cho các DN thêm "hụt hÆ¡i".
CÆ¡ chế Ä‘iá»u hành xăng dầu vẫn ná»a vá»i, có thể tạo kẽ hở cho DN lợi dụng. Bởi cách Ä‘iá»u hành nhÆ° hiện nay vô hình trung, liên Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã tạo Ä‘iá»u kiện để các DN hành xá» theo cách "coi trá»ng lợi ích DN hÆ¡n lợi ích của ná»n kinh tế". Má»™t lần nữa vấn đỠđặt ra cần phải gấp rút sá»a đổi Nghị định 84 vá» kinh doanh xăng dầu nhÆ°ng nếu thay đổi nhÆ° Dá»± thảo vẫn sẽ chÆ°a Ä‘áp ứng được yêu cầu thá»±c tế đặt ra và ngÆ°á»i tiêu dùng vẫn chịu thiệt.
Chuyên gia kinh tế Lê Äăng Doanh: Lo giá tăng theo lÆ°Æ¡ng
Từ 1/7, lÆ°Æ¡ng cÆ¡ bản tăng khoảng 10% từ 1.050.000 lên 1.150.000. NhÆ° "tiá»n lệ", nhiá»u mặt hàng sẽ nhân cÆ¡ há»™i lÆ°Æ¡ng tăng để đẩy giá lên cao. Chúng ta Ä‘ang giảm lãi suất, giảm chi phí sản xuất kinh doanh cho DN nhÆ°ng chÆ°a được bao nhiêu thì lại "váºp" ngay vào chuyện tăng giá xăng. Thá»±c tế, các kịch bản tăng giá Ä‘iện, nÆ°á»›c Ä‘ã được chuẩn bị, chÆ°a kể há»c phí, viện phí... dá»± kiến cÅ©ng sẽ được Ä‘iá»u chỉnh... có thể kéo theo đầu vào nhiá»u mặt hàng tăng. Do Ä‘ó, việc Ä‘iá»u chỉnh vá» mức giá các mặt hàng theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng chỉ có thể làm từ từ, tránh tình trạng nhiá»u mặt hàng tăng giá cùng lúc sẽ tạo ra các tác Ä‘á»™ng bất lợi lên CPI. |
Nguồn tin: (KTÄT)
