Cận Tết Nguyên Ä‘án, luôn là thời Ä‘iểmnóng bỏng vá»›i giá cả, khi các mặt hàng đều đồng loạt tăng giá. Ngay sau khi giá xăng dầu được Ä‘iều chỉnh tăng, giờ Ä‘ây đến lượt giá cÆ°á»›c taxi cÅ©ng "nhấp nhổm" tăng theo.

Đa phần các hãng taxi lá»›n nhÆ° Taxi Mai Linh, Hà Ná»™i Taxi… đều Ä‘iều chỉnh tăng giá cÆ°á»›c, chỉ má»™t số hãng nhỏ chiếm thị phần ít vẫn giữ nguyên giá, đợi Ä‘á»™ng thái của các hãng khác.

Vận tải "nhấp nhổm" tăng giá

Trong lần Ä‘iều chỉnh tăng giá cÆ°á»›c này của các hãng taxi, tăng mạnh nhất có lẽ thuá»™c về hãng Taxi Mai Linh, vá»›i mức tăng cao nhất là thêm 4.500 đồng/km đầu tiên từ ngày 13/1/2010. Cụ thể Ä‘iều chỉnh tăng từ 7.000 lên 11.500 đồng/km đầu tiên (đối vá»›i xe 4 chá»—).

Tiếp ngay sau Mai Linh, hãng Taxi Hà Ná»™i cÅ©ng Ä‘iều chỉnh tăng giá cÆ°á»›c, nhÆ°ng ở mức thấp hÆ¡n các hãng khác, khi chỉ Ä‘iều chỉnh tăng thêm 500 đồng/km. Cụ thể tăng từ 11.000 lên 11.500 đồng/km đầu tiên (vá»›i xe 4 chá»—).

Xăng dầu tăng giá Ä‘ang kéo theo cÆ°á»›c taxi vận tải "nhấp nhổm" tăng theo.

Trong khi Ä‘ó, nhiều hãng taxi nhỏ khác nhÆ° Sao Việt Taxi, Vina Taxi… vẫn chÆ°a có Ä‘á»™ng thái tăng giá. Tiếp tục giữ nguyên giá cÆ°á»›c cÅ© để “nghe ngóng” Ä‘á»™ng thái của các hãng khác, trÆ°á»›c khi Ä‘Æ°a ra quyết định tăng hay không (?).

Vá»›i lái xe của các hãng Ä‘iều chỉnh tăng giá cÆ°á»›c, phần tăng thêm cÅ©ng chỉ bù đắp được những phần khác bị “lấy Ä‘i”, nên thu nhập của họ gần nhÆ° không đổi.

“TrÆ°á»›c đợt tăng giá cÆ°á»›c vừa rồi, tỉ lệ ăn chia là 50/50 giữa tài xế vá»›i công ty. Đợt tăng vừa qua, trừ chi phí xăng dầu, cứ ngỡ là sẽ có thêm thu nhập, nào ngá»› ngay sau đấy công ty ra thông báo hạ tỉ lệ ăn chia của cánh tài xế chúng tôi, từ 50% xuống còn 47%. Thành ra giá cÆ°á»›c tăng thật, nhÆ°ng thu nhập của mình vẫn vậy” anh Bùi Văn Chiến, tài xế của hãng Mai Linh than thở.

“Trường hợp xe yên ổn, thì may ra còn có thu nhập. Hôm nào không may xe xảy ra sá»± cố nhÆ° thủng xăm, nổ lốp… chỉ có về tay trắng, có khi còn âm. Vì theo quy định, mọi chi phí phát sinh trên đường cánh tài xế chúng tôi phải tá»± chịu hết” anh Lê Văn Lam, lái xe cho hãng Taxi Hà Ná»™i cho biết thêm.

Trao tá»± quyết, nhÆ°ng phải tránh Ä‘á»™c quyền

Ông Ngô Trí Long, Thành viên Ban cố vấn - Viện Nghiên cứu giá cả thị trường - Bá»™ Tài chính cho rằng: "Chúng ta Ä‘ang trao quyền quyết định giá bán lẻ xăng dầu cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, tuy nhiên việc này hiện nay có hai vấn đề rất cần phải xem xét lại".

Chiếm hÆ¡n 60% thị phần bán lẻ xăng dầu trong cả nÆ°á»›c, chỉ cần Petrolimex tăng hoặc giảm giá bán lẻ, các DN khác không thể không theo

Thứ nhất, là kiểm soát tính hợp lý của việc tăng giá bán lẻ của các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu. Các công ty này thường lấy ly do giá thế giá»›i tăng, nên phải tăng giá bán lẻ trong nÆ°á»›c để bù lá»—, lẽ thường việc tăng diá»…n ra nhanh và mạnh. 

"Trao tá»± quyết, nhÆ°ng phải tránh Ä‘á»™c quyền"

Tăng là vậy, nhÆ°ng khi giá thế giá»›i giảm, họ lại lấy lý do vì lô hàng nhập về từ lúc giá thế giá»›i còn cao, phải bán hết lượng hàng tồn má»›i giảm giá được. Khi giảm lại thường giảm chậm và nhỏ giọt. 

Giờ muốn minh bạch vấn đề này, cần phải thanh kiểm tra chặt chẽ các công ty đầu mối nhập khẩu xăng dầu. Phải kiểm tra giấy tờ, sổ sách, kho hàng của họ để xem lô hàng được nhập về vào thời Ä‘iểm nào.

Từ căn cứ này sẽ so sánh vá»›i giá thế giá»›i (tại các thị trường lá»›n nhÆ° Mỹ, Anh, Singapore…) tại thời Ä‘iểm nhập hàng về, cá»™ng thêm các chi phí phát sinh (nhÆ° thuế, phí vận chuyển…). Từ những tính toán trên, sẽ Ä‘Æ°a ra giá bán lẻ trong nÆ°á»›c.

Tuy nhiên, việc này hiện nay chúng ta vẫn chÆ°a làm được triệt để, trong khi Ä‘ã là doanh nghiệp thì lợi nhuận luôn là vấn đề đặt lên hàng đầu.

Thứ hai, Ä‘ó là cÆ¡ chế định giá tài chính, “Ä‘á»™c quyền thì không được định giá”. Má»™t doanh nghiệp được xem là Ä‘á»™c quyền nếu chiếm trên 50% thị phần, trong khi Petrolimex (Tổng Công ty xăng dầu Việt Nam) là đầu mối chiếm hÆ¡n 60% thị phần bán lẻ xăng dầu trong cả nÆ°á»›c, nhÆ° vậy có thể thấy doanh nghiệp này Ä‘ang Ä‘á»™c quyền. 30% thị phần của thị trường được chia cho hÆ¡n 10 doanh nghiệp còn lại. Chỉ cần Petrolimex tăng hoặc giảm giá bán lẻ, các doanh nghiệp khác không thể không theo.

NhÆ° vậy, việc trao quyền định giá bán lẻ xăng dầu cho các doanh nghiệp Ä‘ã không còn tối Æ°u, và cÅ©ng không đảm bảo được tính công bằng trong cạnh tranh.

Tóm lại, người dân vẫn là đối tượng phải gánh chịu tất cả, xăng dầu là mặt hàng thiết yếu, ảnh hưởng đến hầu hết các lÄ©nh vá»±c sản xuất khác. Xăng dầu tăng giá, tất yếu giá cả các mặt hàng khác sẽ tăng, đặc biệt là vá»›i giao thông vận tải.

BEE