ÄÆ°á»£c trao quyền tá»± định giá xăng đầu, các doanh nghiệp đầu mối vẫn phải để cÆ¡ quan quản lý hối thúc giảm giá khi giá dầu thế giá»›i Ä‘ã “lao dốc” từ lâu.

Cần có cÆ¡ chế giám sát 

Sau má»™t thời gian gián Ä‘oạn quyền được tá»± quyết định giá (2010), từ 1/7/2012, Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã cho phép các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối quyền quyết định giá xăng cÅ©ng nhÆ° tần suất Ä‘iều chỉnh giá theo quy định tại Nghị định số 84/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu.

Đi kèm vá»›i Thông báo, Liên Bá»™ Tài chính – Công thÆ°Æ¡ng cÅ©ng lÆ°u ý, “ Do hiện tại mức thuế suất thuế nhập khẩu các mặt hàng xăng dầu Ä‘ang được Nhà nÆ°á»›c Ä‘iều hành, giữ ở mức thấp hÆ¡n nhiều so vá»›i barem thuế quy định nên Liên Bá»™ yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối, trong trường hợp giá cÆ¡ sở có biến Ä‘á»™ng tạo chênh lệch giữa giá cÆ¡ sở và giá bán hiện hành cần phải xem xét Ä‘iều chỉnh giá, thì trÆ°á»›c khi Ä‘iều chỉnh giá các doanh nghiệp có trách nhiệm thá»±c hiện đăng ký giá vá»›i Liên Bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng. Mục Ä‘ích để Liên Bá»™ xem xét, lá»±a chọn phÆ°Æ¡ng án xá»­ lý hài hòa việc Ä‘iều hành thuế, phí, Quỹ Bình ổn và giá xăng dầu cho phù hợp…”.

Má»™t số chuyên gia kinh tế cho rằng, trong khi Ä‘iều hành, quản lý giá xăng dầu cÅ©ng nhÆ° hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh của các doanh nghiệp xăng dầu còn nhiều bất cập, thì việc trao quyền quyết định giá cho doanh nghiệp sẽ khiến càng khó quản lý, thị trường càng rối hÆ¡n và quyền lợi người tiêu dùng bị ảnh hưởng hÆ¡n. 

Có thể Ä‘iểm lại má»™t số ná»™i dung quan trọng của Nghị định 84/2009/NĐ-CP (gọi tắt là Nghị định 84), Ä‘ó là,thể chế hóa má»™t bÆ°á»›c về Ä‘iều hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường bằng việc giao doanh nghiệp được quyền quyết định giá bán buôn, Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu theo nguyên tắc, trình tá»± quy định tại Điều 27 của Nghị định 84, có trách nhiệm tham gia bình ổn giá theo quy định của pháp luật hiện hành và được bù đắp lại những chi phí hợp lý khi tham gia bình ổn giá.

Nghị định cÅ©ng Ä‘Æ°a ra má»™t số công cụ kinh tế công khai, minh bạch thay thế cho công cụ hành chính trong Ä‘iều hành kinh doanh xăng dầu nhÆ° Quỹ bình ổn xăng dầu, giá cÆ¡ sở và công thức tính giá cÆ¡ sở…

Nhìn lại quãng thời gian ngắn từ khi được trao quyền tá»± quyết định giá xăng dầu (Nghị định 84 có hiệu lá»±c vào cuối năm 2009 đến tháng 3/2010), các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối vẫn "được" liên Bá»™ nhắc nhở về việc tăng giá phải tính đến yếu tố bình ổn thị trường.

Trong quãng thời gian Ä‘ó, tính sÆ¡ sÆ¡, nhà cung cấp xăng dầu lá»›n nhất Việt Nam Petrolimex Ä‘ã ít nhất 3 lần tăng giá xăng, tổng cá»™ng khoảng 1.340 đồng má»—i lít, trong khi Ä‘ó số lần giảm tổng cá»™ng chỉ khoảng 350 đồng/lít. Nếu nhÆ° không có sá»± can thiệp của cÆ¡ quan quản lý, giá xăng thời Ä‘iểm Ä‘ó sẽ còn được  các doanh nghiệp tiếp tục Ä‘iều chỉnh tăng

Trong lần tăng giá cuối cùng lên 590 đồng má»—i lít trÆ°á»›c khi bị “tÆ°á»›c”quyền định giá của các doanh nghiệp, nhiều tranh luận giữa các cÆ¡ quan quản lý, doanh nghiệp và dÆ° luận Ä‘ã làm “nóng” thêm giá xăng. Bởi, dù được quyền định giá nhÆ°ng doanh nghiệp cÅ©ng cần tính đến sá»± hợp lý, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát gia tăng.

Má»›i Ä‘ây, hôm 2/7, giá xăng được Ä‘iều chỉnh giảm lần thứ 5 liên tiếp trong vòng 3 tháng, vá»›i tổng cá»™ng khoảng 3.200 đồng má»—i lít. Trong khi, chỉ cần 2 lần tăng hồi đầu năm giá xăng Ä‘ã nhanh chóng tăng tổng cá»™ng khoảng 3.000 đồng má»—i lít. HÆ¡n nữa, tất cả những lần Ä‘iều chỉnh giảm vừa qua đều do liên Bá»™ chủ Ä‘á»™ng thông báo. 

Điều này cho thấy, có công cụ Ä‘iều chỉnh giá trong tay, doanh nghiệp dá»… dàng tá»± quyết tăng giá nhiều hÆ¡n, nhanh hÆ¡n. Trong khi Ä‘ó, nếu thị trường trông chờ giảm giá thì cứ phải từ từ… chờ cÆ¡ quan chủ quản thúc giục.

Bá»™ Tài chính: chÆ°a trị tận gốc Ä‘á»™c quyền trong xăng dầu.

Bá»™ tài chính: chÆ°a trị tận gốc Ä‘á»™c quyền trong xăng dầu

Má»™t số chuyên gia kinh tế cho rằng, xăng, dầu là những mặt hàng nhạy cảm, ảnh hưởng nhiều tá»›i đời sống xã há»™i, do Ä‘ó khi chÆ°a xây dá»±ng được thể chế  để Ä‘iều hòa lợi ích giữa người mua và người bán thì không nên vá»™i trao quyền định giá cho doanh nghiệp.Còn nếu Ä‘ã trao quyền thì Ä‘i kèm vá»›i Ä‘ó là cÆ¡ chế quản lý đủ chặt chẽ, chế tài xá»­ phạt đủ nghiêm.

Tại cuá»™c họp báo thường kỳ má»›i Ä‘ây của Bá»™ Tài chính, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn cÅ©ng thừa nhận, hiện nay nhiều nÆ°á»›c trên thế giá»›i quy định doanh nghiệp chiếm lÄ©nh thị phần tối Ä‘a không quá 12%, nếu có cao hÆ¡n hoặc nhà nÆ°á»›c giám sát, quản lý giá để đảm bảo ổn định thị trường hoặc sẽ giải thể doanh nghiệp Ä‘ó. Vì vậy, quyết định kiểm soát giá của Bá»™ Tài chính đối vá»›i xăng dầu hiện nay là giải pháp tình thế khi chÆ°a trị được tận gốc sá»± Ä‘á»™c quyền trong xăng dầu.

Ông Tuấn cho rằng, “giá xăng hiện nay gốc rá»… do Petrolimex chiếm 63%, không có sá»± cạnh tranh cho nên từng bÆ°á»›c nhà nÆ°á»›c kiểm soát và giảm dần. Đó chỉ là giải pháp tình thế, vì chÆ°a xá»­ lý được gốc. Tá»›i Ä‘ây giao cho các doanh nghiệp quyền định giá theo quy định của Chính phủ, nhÆ°ng vì là mặt hàng thiết yếu quan trọng tác Ä‘á»™ng tá»›i toàn nền kinh tế nên không thể không giám sát, quản lý”, ông khẳng định.

Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn cÅ©ng khẳng định, khi Ä‘ã giao quyền định giá cho doanh nghiệp thì mọi phÆ°Æ¡ng án tăng giá doanh nghiệp phải công khai, từ mức giá cÆ¡ sở, thời Ä‘iểm…

Nguồn tin:Vnmedia