- Điệp khúc giá dầu thế giá»›i liên tục giảm giá mạnh trong những ngày cuối năm 2015, nhÆ°ng giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm rất chậm, chÆ°a tÆ°Æ¡ng xứng. Lý do nào dẫn tá»›i tình trạng giảm không tÆ°Æ¡ng xứng?

Nhiều chuyên gia cho rằng, cần sá»›m bỏ quỹ bình ổn giá xăng dầu. Ảnh: Hồng VÄ©nh

Má»™t “cổ” mấy “tròng”

Theo Bảng giá cÆ¡ sở do Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam công bố ngày 18/1, tá»· lệ thuế phí trong các mặt hàng xăng dầu hiện rất cao. Cụ thể, vá»›i giá xăng A92 thế giá»›i bình quân 15 ngày ở mức 48,593 USD/thùng, chi phí bảo hiểm và vận chuyển từ cảng nÆ°á»›c ngoài về Việt Nam là 2,5 USD/thùng. NhÆ° vậy, giá xăng thá»±c tế trÆ°á»›c khi chịu thuế nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt chỉ ở mức 7.105 đồng/lít. Sau khi chịu thuế 20% (vá»›i số tiền 1.421 đồng/lít) và 10% thuế tiêu thụ đặc biệt (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 853 đồng), giá xăng bán lẻ trong nÆ°á»›c phải gánh thêm 1.050 đồng chi phí định mức của doanh nghiệp.

Cùng Ä‘ó người tiêu dùng phải trả thêm 300 đồng trích quỹ bình ổn giá xăng dầu, 300 đồng lợi nhuận định mức dành cho doanh nghiệp và 3.000 đồng tiền thuế bảo vệ môi trường và 1.404 đồng tiền thuế giá trị gia tăng. Sau khi cá»™ng hết các khoản, giá thành của xăng A92 là 15.442 đồng/lít.

“Giá xăng ở Mỹ hiện chỉ khoảng 11 nghìn đồng/lít. Giá xăng của mình cao hÆ¡n so vá»›i thế giá»›i do phải chịu tá»· lệ thuế, phí quá cao. Trong hÆ¡n 15 nghìn tiền xăng, có tá»›i 3.000 đồng là thuế bảo vệ môi trường. Hiện rất ít nÆ°á»›c áp thuế bảo vệ môi trường. Mức thuế cao này Ä‘ã khiến cho giá xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm không tÆ°Æ¡ng xứng”.

PGS.TS Ngô Trí Long

Số liệu thống kê cho thấy, đến nay giá dầu thô giảm tá»›i hÆ¡n 40% so vá»›i cuối năm nhÆ°ng xăng bán lẻ trong nÆ°á»›c chỉ giảm khoảng 12% và giá dầu bán lẻ chỉ giảm chừng 30%. Nhiều chuyên gia cÅ©ng thừa nhận còn nhiều bất hợp lý trong Ä‘iều hành giá xăng dầu trong nÆ°á»›c hiện nay. Theo các chuyên gia, những bất hợp lý liên quan đến quỹ bình ổn giá xăng dầu, việc quản lý hoa hồng đại lý, trích lợi nhuận định mức hiện nay cần được sá»­a đổi để người dân không phải gánh nhiều sức ép.

Trao đổi vá»›i báo chí má»›i Ä‘ây, Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Đỗ Thắng Hải cÅ©ng thừa nhận, nghị định về kinh doanh xăng dầu vẫn còn má»™t số Ä‘iểm bất cập, có thể cải tiến, sá»­a đổi tiếp. Vì vậy, trong thời gian tá»›i, Bá»™ này sẽ tính tá»›i phÆ°Æ¡ng án Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu cập nhật hằng ngày mà không phải đợi chu kỳ 15 ngày nhÆ° hiện nay. Theo Ä‘ó, giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c sẽ thá»±c hiện theo giá thế giá»›i. Doanh nghiệp mua giá đắt sẽ bán giá đắt, mua giá rẻ sẽ bán giá rẻ ngay trong ngày thay vì tính Ä‘iều chỉnh theo chu kỳ nhÆ° hiện nay.

Những tồn tại vô lý

Trao đổi vá»›i Tiền Phong, lãnh đạo má»™t doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối lá»›n cho rằng, các cÆ¡ quan quản lý cần xem xét siết việc trích hoa hồng cho các đại lý của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối. Có thá»±c tế, do Ä‘ã có mức lợi nhuận cố định 300 đồng/lít nên để chiếm thị trường, nhiều doanh nghiệp cạnh tranh bằng cách đẩy tiền hoa hồng cho các đại lý lên cao. “Nếu siết chặt hoặc có quy định chặt chẽ về mức trích hoa hồng cho các đại lý, chắc chắn doanh nghiệp có thể giảm bá»›t chi phí, từ Ä‘ó có Ä‘iều kiện giảm giá xăng dầu bán lẻ trong nÆ°á»›c nhiều hÆ¡n”, vị này nói.

Theo PGS TS Ngô Trí Long cho rằng, thá»±c tế giá xăng dầu trong nÆ°á»›c thời gian qua giảm không tÆ°Æ¡ng xứng so vá»›i giá thế giá»›i. Việc giá xăng dầu trong nÆ°á»›c cao hÆ¡n thế giá»›i sẽ làm hạn chế khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c. “Giá xăng ở Mỹ hiện chỉ khoảng 11 nghìn đồng/lít. Giá xăng của mình cao hÆ¡n so vá»›i thế giá»›i do phải chịu tá»· lệ thuế, phí quá cao. Trong hÆ¡n 15 nghìn tiền xăng, có tá»›i 3.000 đồng là thuế bảo vệ môi trường. Hiện rất ít nÆ°á»›c áp thuế bảo vệ môi trường. Mức thuế cao này Ä‘ã khiến cho giá xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm không tÆ°Æ¡ng xứng”, ông Long nói.

Theo chuyên gia này, Quỹ Bình ổn giá xăng dầu hoạt Ä‘á»™ng rất hình thức do mức thu vào quỹ và trích sá»­ dụng quỹ Ä‘ang bằng nhau. Trong kinh doanh, doanh nghiệp nào cÅ©ng cần có dá»± phòng cho tình huống xấu. Tuy nhiên, dá»± phòng lấy từ nguồn nào rất quan trọng. Nguồn trích quỹ bình ổn giá xăng dầu hiện Ä‘ang chỉ thu từ phía ngÆ°Æ¡i dân, trong khi doanh nghiệp xăng dầu đầu mối không phải trích ná»™p má»™t đồng nào dù được hưởng mức lợi nhuận định mức cố định 300 đồng/lít (dù bất kể giá xăng dầu trong nÆ°á»›c lên xuống thế nào).

“Trong kinh tế thị trường, cÅ©ng cần có quỹ bình ổn nhÆ°ng phải xác định rõ lúc nào cần có quỹ, lúc nào không cần có quỹ. Bá»™ Tài chính cần xem lại việc quản lý chi phí định mức hiện nay của các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối. Ngoài ra, thá»±c hiện quản lý giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường nhÆ°ng lại để cho doanh nghiệp luôn có mức lãi cố định 300 đồng/lít là rất vô lý. Đây là cÆ¡ chế áp đặt theo chủ quan. Ở Ä‘ây việc chia sẻ lợi ích hài hòa giữa Nhà nÆ°á»›c, doanh nghiệp và người dân chÆ°a thỏa Ä‘áng. Vá»›i người tiêu dùng trong bối cảnh hiện nay, việc để tình trạng nhÆ° này là má»™t thiệt thòi”, ông Long nói.

“Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng công bố các số liệu giá nhập khẩu hằng ngày trên trang Ä‘iện tá»­, báo chí, người dân có thể truy cập và dá»±a vào công thức có sẵn để tính toán, giám sát. Ngoài ra, Quỹ Bình ổn giá xăng dầu có thể sẽ được xem xét loại bỏ vá»›i Ä‘iều kiện các hoạt Ä‘á»™ng của doanh nghiệp và khâu hậu kiểm của cÆ¡ quan chức năng được tăng cường giám sát hÆ¡n nữa”, Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Đỗ Thắng Hải.

Nguồn tin: Tiền Phong