Tại thá»i Ä‘iểm hiện nay, xăng dầu lẽ ra Ä‘ã phải giảm khoảng 1.000 đồng/lít.
Thế nhưng, dù ngưá»i dân Ä‘ang phải gồng mình chống chá»i vá»›i khó khăn và lạm phát, xăng dầu - mặt hàng thiết yếu - vẫn quyết giữ giá cao, dù việc Ä‘ó là vi phạm Nghị định cá»§a Chính phá»§.
Phải giảm nhưng… "lá»"!
Ngày 8/8, giá xăng RON92 trên thị trưá»ng Singapore là 114,98 USD/thùng. Tính theo mức tá»· giá bán ra 20.810 đồng/USD cá»§a má»™t ngân hàng tại Việt Nam thì giá cÆ¡ sở cá»§a xăng RON92, sẽ là 20.358 đồng/lít. Giá cÆ¡ sở này thấp hÆ¡n so vá»›i giá bán hiện hành là 942 đồng/lít. Tức là giá cÆ¡ sở cá»§a xăng RON92 Ä‘ã giảm so vá»›i giá bán lẻ hiện hành 4,42%. Theo Nghị định 84/2009 cá»§a Chính phá»§, trong Ä‘iá»u kiện này, các thương nhân đầu mối phải giảm giá bán lẻ. Mục a, khoản 2, Ä‘iá»u 27 cá»§a Nghị định 84/2009 quy định: "Trưá»ng hợp các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cÆ¡ sở giảm trong phạm vi 12% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành, thương nhân đầu mối phải giảm giá bán lẻ tương ứng". Có nghÄ©a là, cÆ¡ há»™i được giảm gần 1.000 đồng/lít xăng cá»§a ngưá»i tiêu dùng Ä‘ã bị các doanh nghiệp đầu mối "lá»" Ä‘i.
CÅ©ng cần nói thêm rằng, trong mức giá cÆ¡ sở được tính theo Nghị định 84 nêu trên Ä‘ã bao gồm cả 300 đồng/lít lợi nhuáºn định mức. Thế nên, vá»›i giá hiện tại, má»—i lít xăng doanh nghiệp Ä‘ang lãi 1.242 đồng (942 đồng + 300 đồng). Và nữa, chuyện giá xăng thế giá»›i giảm và doanh nghiệp lãi lá»›n không phải là chuyện riêng cá»§a những ngày đầu tháng 8. Trước Ä‘ó, giá bình quân xăng RON92 tháng 6 là 117,86 USD/thùng, tính theo mức tá»· giá bán ra cá»§a ngân hàng thá»i Ä‘iểm tháng 6 là 20.620 đồng/USD thì má»—i lít xăng bán ra trong tháng 6, doanh nghiệp lãi khoảng 958 đồng. Tính chung giá cÆ¡ sở cá»§a xăng RON92 trong cả tháng 6 cÅ©ng thấp hÆ¡n so vá»›i giá bán hiện hành là 658 đồng/lít, tức giảm 3,08% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành. Cả má»™t giai Ä‘oạn dài lãi lá»›n như thế nhưng doanh nghiệp đầu mối vẫn kiên quyết "lá»" Ä‘i quyá»n lợi Ä‘áng ra ngưá»i tiêu dùng được hưởng!
Ngưá»i tiêu dùng Việt Nam vẫn Ä‘ang thiệt thòi khi phải dùng xăng vá»›i giá cao.(Ảnh minh há»a)
Tại buổi giao ban trá»±c tuyến do Bá»™ Công Thương tổ chức ngày 1/8, bà Äàm Thị Huyá»n, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam thừa nháºn, có thể giảm giá xăng dầu trong tháng 6, nhưng Tổng công ty lại không thể đưa ra quyết định vì khoản lá»— tồn tại do thá»±c hiện bình ổn giai Ä‘oạn quý I. "Mặc dù Bá»™ Tài chính khẳng định Ä‘ã có văn bản sẽ xá» lý nhưng chúng tôi không biết sẽ xá» lý cách nào", bà Huyá»n nói. Mâu thuẫn ở chá»—, chưa bao giá» ngưá»i ta thấy doanh nghiệp cháºm tăng giá xăng dầu vì "không biết xá» lý như thế nào", chỉ đến khi giảm giá thì hết lý do này đến lý do khác được đưa ra. Nghị định 84 cá»§a Chính phá»§ Ä‘ã quy định rõ Ä‘iá»u kiện tăng, giảm giá xăng dầu, nhưng dưá»ng như doanh nghiệp lại thích nghe "chỉ đạo" cá»§a Bá»™ hÆ¡n là tuân theo văn bản quy phạm pháp luáºt cá»§a Chính phá»§?!
Lợi nhuáºn "Ä‘è bẹp" luáºt pháp?
Hiện nay tất cả các tiêu chí cá»§a Nghị định 84 Ä‘á»u buá»™c doanh nghiệp giảm giá xăng dầu, từ tiêu chí thá»i gian giữa hai lần giảm giá liên tiếp (10 ngày) và giá cÆ¡ sở thấp hÆ¡n giá bán hiện hành. Nghị định 84 còn quy định, trong trưá»ng hợp giá cÆ¡ sở giảm trên 12% so vá»›i giá bán hiện hành "không hạn chế khoảng thá»i gian giữa hai (02) lần giảm và số lần giảm giá".
Những ngày qua, giá xăng dầu Ä‘á»u giảm dưới mức 12% nên Ä‘iá»u khoản này không được áp dụng. Tuy nhiên, trong trưá»ng hợp giảm giá dưới 12% như hiện nay thì doanh nghiệp nháºp khẩu xăng dầu đầu mối thá»±c tế Ä‘ã vi phạm Nghị định 84 khi quyết giữ nguyên giá bán lẻ xăng dầu. Tại mục c, khoản 1, Ä‘iá»u 27 cá»§a Nghị định quy định: "Thá»i gian giữa hai (02) lần Ä‘iá»u chỉnh giá liên tiếp tối thiểu là mưá»i (10) ngày dương lịch đối vá»›i trưá»ng hợp tăng giá, tối Ä‘a là mưá»i (10) ngày dương lịch đối vá»›i trưá»ng hợp giảm giá". Tức là, trong trưá»ng hợp giá giảm tối Ä‘a trong thá»i hạn 10 ngày, doanh nghiệp phải giảm giá. Khi Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ xăng dầu, thương nhân đầu mối chỉ phải "gá»i quyết định giá và phương án giá cá»§a mình đến các cÆ¡ quan nhà nước có thẩm quyá»n" để các cÆ¡ quan này giám sát.
Nghị định 84 Ä‘ã quy định rõ ràng và gần như trao toàn quyá»n cho doanh nghiệp đầu mối nháºp khẩu xăng dầu trong việc quyết định giá bán lẻ xăng dầu. Thế nhưng hiện nay doanh nghiệp lại khước từ quyá»n lợi này khi cố vin vào ý kiến chỉ đạo cá»§a các cÆ¡ quan quản lý. Há» có lý do cho sá»± khước từ quyá»n lợi này, bởi cÅ©ng theo bà Äàm Thị Huyá»n, trong tháng 6 và 7 lượng tiêu thụ xăng dầu trong nước Ä‘ã giảm, nhưng vẫn ở mức 532.000 m3/tháng (tương đương 532.000.000 lít/tháng). Tức là chỉ cần cháºm giảm giá xăng dầu má»™t ngày, doanh nghiệp đầu mối sẽ thu được khoản lợi nhuáºn rất lá»›n.
Hiện nay cả nước có 11 doanh nghiệp đầu mối nháºp khẩu xăng dầu. Äây Ä‘á»u là các doanh nghiệp lá»›n có phần vốn thuá»™c sở hữu Nhà nước, nhưng không thể vì thế mà có thể dung túng việc vi phạm Nghị định để thu lợi nhuáºn. Mặt khác, ngưá»i ta cÅ©ng chưa đủ niá»m tin rằng khoản lợi nhuáºn này sẽ vào ngân sách Nhà nước, vì hiện nay vẫn chưa vẫn có cÆ¡ chế giám sát đầy đủ, công bố, công khai các khoản chi phí kinh doanh, mức hoa hồng cho các đại lý xăng dầu...
Nguồn tin: Giadinh