Công khai Ä‘iá»u hành giá
Theo Bá»™ Tài chính, giá xăng dầu Ä‘ang được Ä‘iá»u hành theo quy định tại Nghị định số 84/2009/NÄ-CP ngày 15-10-2009 của Chính phủ vá» kinh doanh xăng dầu (gá»i tắt là Nghị định số 84/2009/NÄ-CP), vá»›i nguyên tắc nhất quán là: "Giá bán xăng dầu được thá»±c hiện theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c".
Theo Bá»™ Tài chính, việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu cần được Ä‘ánh giá toàn diện cả má»™t quá trình chứ không nên chỉ nhìn nháºn má»™t chiá»u ở má»™t thá»i Ä‘iểm cụ thể. Nếu không theo dõi diá»…n biến Ä‘iá»u hành má»™t cách liên tục có thể cho rằng: “giá xăng dầu trong nÆ°á»›c tăng nhanh, giảm cháºm, tăng ở mức cao, giảm ít, tần suất tăng nhiá»u hÆ¡n tần suất giảm”… |
Nhà nÆ°á»›c thá»±c hiện giám sát, kiểm soát và Ä‘iá»u tiết giá xăng dầu thông qua việc: Quy định công thức tính giá cÆ¡ sở (bình quân 30 ngày của giá xăng dầu thế giá»›i), thá»i gian tối thiểu giữa hai lần Ä‘iá»u chỉnh giá (10 ngày) để các doanh nghiệp có căn cứ tính toán và đăng ký mức giá vá»›i cÆ¡ quan Nhà nÆ°á»›c. Khi giá cÆ¡ sở tăng quá cao, Nhà nÆ°á»›c áp dụng các biện pháp bình ổn giá thông qua các công cụ tài chính (việc Ä‘iá»u hành thuế, Quỹ bình ổn giá xăng dầu) nhằm giữ ổn định giá hoặc không để giá tăng quá cao, gây tác Ä‘á»™ng bất lợi đến phát triển kinh tế- xã há»™i và thá»±c hiện mục tiêu kiá»m chế lạm phát, ổn định kinh tế vÄ© mô và an sinh xã há»™i.
Bá»™ Tài chính cho biết, hiện nay, xăng dầu tiêu thụ trong nÆ°á»›c chủ yếu phải nháºp khẩu (khoảng 70%), nên giá xăng dầu trong nÆ°á»›c phụ thuá»™c vào biến Ä‘á»™ng giá xăng dầu thế giá»›i, trÆ°á»›c hết là giá xăng, dầu thành phẩm.
Thá»±c tiá»…n của việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu thá»i gian qua Liên Bá»™ Tài chính- Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã bám sát các ná»™i dung của Nghị định 84/2009/NÄ-CP nêu trên, nhất quán tuân thủ quy định của Chính phủ, đồng thá»i thÆ°á»ng xuyên thá»±c hiện công khai, minh bạch vá» việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu thông qua các hình thức: Công khai trên các phÆ°Æ¡ng tiện thông tin đại chúng, há»p báo, thông cáo báo chí, các cuá»™c giao lÆ°u đối thoại chính sách…
Cụ thể, công khai vá» cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành theo các quy định tại Nghị định số 84/2009/NÄ-CP và các thông tÆ°, văn bản hÆ°á»›ng dẫn thá»±c hiện nghị định; minh bạch vá» từng yếu tố cấu thành giá trong giá cÆ¡ sở; công khai kết quả Ä‘iá»u hành vá»: giá cÆ¡ sở, các biện pháp bình ổn giá (thuế, phí, quỹ), niêm yết giá, các quyết định giá; công khai vá» kết quả thanh tra, kiểm tra, kiểm soát…
Thuế, Quỹ chia sẻ gánh nặng giá
Theo Bá»™ Tài chính, việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu cần được Ä‘ánh giá toàn diện cả má»™t quá trình chứ không nên chỉ nhìn nháºn má»™t chiá»u ở má»™t thá»i Ä‘iểm cụ thể. Nếu không theo dõi diá»…n biến Ä‘iá»u hành má»™tcách liên tục có thể cho rằng: “giá xăng dầu trong nÆ°á»›c tăng nhanh, giảm cháºm, tăng ở mức cao, giảm ít, tần suất tăng nhiá»u hÆ¡n tần suất giảm”…
Do giá xăng dầu của nÆ°á»›c ta phụ thuá»™c biến Ä‘á»™ng giá xăng dầu thế giá»›i, trong khi giá xăng dầu thế giá»›i những năm gần Ä‘ây luôn biến Ä‘á»™ng theo xu hÆ°á»›ng tăng. Ví dụ vá»›i mặt hàng xăng RON 92: bình quân năm 2010 tăng so vá»›i bình quân năm 2009 là 26,72%; bình quân năm 2011 tăng so vá»›i bình quân năm 2010 là 36,13%; bình quân năm 2012 tăng so vá»›i bình quân năm 2011 là 2,90%; bình quân 4 tháng năm 2013 tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng bình quân năm 2012. |
Sở dÄ© nhÆ° váºy là do, căn cứ vào mục tiêu phát triển kinh tế- xã há»™i của từng thá»i kỳ, trong nhiá»u thá»i Ä‘iểm Ä‘iá»u hành, khi giá thế giá»›i tăng cao tạo sá»± chênh lệch giữa giá bán lẻ trong nÆ°á»›c và giá cÆ¡ sở được tính toán công khai theo quy định, lẽ ra giá xăng dầu trong nÆ°á»›c cần phải Ä‘iá»u chỉnh tăng để bù đắp phần chênh lệch này, nhÆ°ng giá trong nÆ°á»›c chỉ tăng má»™t phần chứ không phải tăng toàn bá»™ phần chênh lệch giữa giá cÆ¡ sở và mức giá bán hiện hành. Phần chênh còn lại được bù đắp bằng Quỹ bình ổn giá (BOG) hoặc Nhà nÆ°á»›c phải giảm thuế nháºp khẩu xăng dầu hoặc doanh nghiệp không được tính đủ khoản lợi nhuáºn định mức (quy định 300 đồng/lít,kg). Khi các công cụ tài chính (Quỹ BOG, thuế nháºp khẩu...) Ä‘ã sá» dụng hết mà giá xăng dầu thế giá»›i vẫn tăng thì buá»™c phải tăng giá xăng dầu trong nÆ°á»›c tÆ°Æ¡ng ứng.
Ví dụ tại thá»i Ä‘iểm Ä‘iá»u hành ngày 28-8-2012, giá xăng dầu thế giá»›i tăng cao nếu tính toán theo quy định phải Ä‘iá»u chỉnh tăng khoảng 600 - 1.150 đồng/lít,kg nhÆ°ng Liên Bá»™ yêu cầu các doanh nghiệp đầu mối trÆ°á»›c mắt chÆ°a tính lợi nhuáºn định mức 300 đồng/lít,kg trong cÆ¡ cấu giá cÆ¡ sở đồng thá»i cho phép doanh nghiệp sá» dụng Quỹ BOG từ 300 - 500 đồng/lít,kg, nên mức Ä‘iá»u chỉnh giá tại thá»i Ä‘iểm này là có kiá»m chế từ 300 - 650 đồng/lít.
Ngoài ra, khi giá xăng dầu thế giá»›i giảm (khi tính giá cÆ¡ sở Ä‘á»u phải theo chu kỳ dá»± trữ bình quân 30 ngày, không phải giá thế giá»›i giảm tính theo từng ngày và giá trong nÆ°á»›c phải giảm ngay) việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu trong nÆ°á»›c phải cân nhắc các công cụ Ä‘ã sá» dụng trÆ°á»›c Ä‘ó. Ví dụ nhÆ° cần giảm hoặc ngừng sá» dụng Quỹ BOG (vì có thá»i Ä‘iểm Quỹ không còn đủ nguồn) và khôi phục lại phần thuế nháºp khẩu Ä‘ã giảm trÆ°á»›c Ä‘ó. Nên có thể dÆ° luáºn cho rằng giá xăng dầu trong nÆ°á»›c chÆ°a được giảm tÆ°Æ¡ng ứng giá xăng dầu thế giá»›i.
ÄÆ¡n cá» nhÆ° từ cuối tháng 4-2012 đến giữa tháng 7-2012, giá xăng, dầu thế giá»›i có biến Ä‘á»™ng giảm, Liên Bá»™ Tài chính- Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã yêu cầu doanh nghiệp 5 lần liên tiếp giảm giá xăng dầu trong nÆ°á»›c kết hợp vá»›i giảm mức sá» dụng Quỹ BOG, khôi phục má»™t phần thuế suất thuế nháºp khẩu.
Vì váºy giá xăng dầu trong nÆ°á»›c cÅ©ng được Ä‘iá»u hành tÆ°Æ¡ng ứng, nhÆ°ng không hoàn toàn thụ Ä‘á»™ng theo biến Ä‘á»™ng của giá xăng dầu thế giá»›i mà phải áp dụng các biện pháp tài chính để đảm bảo mục tiêu kiá»m chế lạm phát, ổn định kinh tế vÄ© mô.
Trên cÆ¡ sở Ä‘ó, Bá»™ Tài chính khẳng định, việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu trong nÆ°á»›c vừa qua Ä‘ã được thá»±c hiện theo cÆ¡ chế giá thị trÆ°á»ng, bám sát theo biến Ä‘á»™ng của giá xăng dầu thế giá»›i, Nhà nÆ°á»›c thá»±c hiện việc giám sát, kiểm tra và áp dụng các công cụ Ä‘iá»u tiết khi cần thiết để bình ổn giá (Quỹ BOG, thuế, lợi nhuáºn định mức của doanh nghiệp...) không để giá xăng dầu thế giá»›i tá»± phát tác Ä‘á»™ng bất lợi đến mục tiêu kiểm soát lạm phát.
Nguồn tin: Baohaiquan