Doanh nghiệp xăng dầu Ä‘ang lãi 1.700 đồng/lít?
Vừa qua, liên bá»™ Tài Chính – Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã có Ä‘á»™ng thái giảm giá xăng lần thứ 2 liên tiếp, lần này xăng giảm… 600 đồng/lít. AutoPro Ä‘ã có má»™t cuá»™c phá»ng vấn nhanh ngÆ°á»i dân vá» lần giảm giá này. Anh Anh VÅ©, láºp trình viên FPT, cho biết: “Giá xăng dạo này cứ tăng giảm thất thÆ°á»ng, tăng thì nhiá»u, giảm mấy, tôi cÅ©ng nản, biết thế thôi chứ không quan tâm nhiá»u nữa”. Chị P. T. Lan, nhân viên Kho bạc Nhà NÆ°á»›c, có vẻ quan tâm hÆ¡n: “Giá xăng tăng, mặt hàng nào cÅ©ng tăng giá, mua bán gì cÅ©ng đắt Ä‘á». Còn giảm giá thì chẳng thấy thay đổi gì”. Hầu hết ngÆ°á»i Ä‘ân Ä‘á»u phản ánh thắc mắc vá» việc giá xăng dầu luôn tăng nhiá»u hÆ¡n giảm, cụ thể từ đầu năm có 2 lần tăng giá (má»™t lần vào tháng 3, má»™t lần tháng 4) lên 3.000Ä‘/lít trong khi tổng 2 đợt giảm giá vừa qua má»›i chỉ được 1.100 đồng/lít. Căn cứ vào giá xăng dầu thế giá»›i hiện nay thì các doanh nghiệp xăng dầu Ä‘ang lãi 1.700 Ä‘/lít. Trả lá»i vá» vấn Ä‘á» này, Bá»™ trưởng Bá»™ Tài Chính, ông VÆ°Æ¡ng Äình Huệ, có trả lá»i vá»›i báo chí: Tính giá nhÆ° váºy không sai nếu tính giá trong má»™t ngày, cách tính giá của cÆ¡ quan Ä‘iá»u hành phải tính trung bình 30 ngày. HÆ¡n nữa, giá bán từng ngày trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i thông báo nhÆ°ng không có nghÄ©a các công ty kinh doanh xăng dầu của Việt Nam có nguồn xăng Ä‘ó để bán ngay mà phải dá»± trữ, lÆ°u thông trÆ°á»›c Ä‘ó rất lâu.
Tuy nhiên câu trả lá»i chÆ°a được rõ ràng, bởi vì: “trÆ°á»›c Ä‘ó rất lâu” váºy lâu là bao lâu? Thá»i Ä‘iểm xăng thế giá»›i cao hay thấp má»›i có thể biết được thá»±c tế giá xăng hiện nay bán tại nÆ°á»›c ta là cao hay bằng vá»›i giá thế giá»›i.
Äổ xăng thì vẫn phải đổ, nhÆ°ng ngÆ°á»i dân không còn quá quan tâm đến lần giảm giá xăng lần này.
Giảm giá xăng nhá» giá»t, doanh nghiệp váºn tải vẫn… thất thu
Tác Ä‘á»™ng của việc tăng giá xăng từ đầu năm đến ná»n kinh tế là rất lá»›n. Lấy ví dụ từ nghành váºn tải, chi phí đầu vào cao, vắng khách khiến cho xe phải bá» bến, giảm lượng xe cho đến việc giải thể doanh nghiệp. Qua 2 lần Ä‘iá»u chỉnh tăng và 2 lần Ä‘iá»u chỉnh giảm, “các doanh nghiệp váºn tải má»›i chỉ tăng cÆ°á»›c má»™t lần, thá»i Ä‘iểm xăng tăng thêm 2.100 đồng/lít, còn lần tăng thêm 900 đồng/lít các doanh nghiệp không tăng cÆ°á»›c mà cố chịu Ä‘á»±ng”, ông Äá»— Quốc Bình, Chủ tịch Hiệp há»™i taxi Hà Ná»™i, cho biết.
Cùng quan Ä‘iểm trên, ông Nguyá»…n Mạnh Hùng, Chủ tịch Hiệp há»™i váºn tải Ô tô Việt Nam, Ä‘ánh giá: “Dù Ä‘ã có 2 lần giảm giá xăng dầu trong tháng 5 nhÆ°ng mức giảm còn rất hạn chế, chÆ°a có tác Ä‘á»™ng tích cá»±c đến các doanh nghiệp sản xuất cÅ©ng nhÆ° váºn tải so vá»›i mức tăng giá hồi đầu năm”.
Vì váºy, nếu xăng chỉ giảm giá nhá» giá»t nhÆ° hiện nay, việc xuống cÆ°á»›c váºn tải là Ä‘iá»u không thể. CÆ°á»›c váºn tải tăng cao kéo theo hầu hết những mặt hàng thiết yếu Ä‘á»u tăng giá, ảnh hưởng đến Ä‘á»i sống, sản xuất của nhân dân. So vá»›i cùng kỳ năm ngoái, tá»· lệ lạm phát Ä‘ang ở mức cao, hết tháng 4 vẫn hÆ¡n 10%. CPI có dấu hiệu cháºm lại nhÆ°ng cÅ©ng tăng gần 3%.
Các doanh nghiệp váºn tải hiện Ä‘ang khó khăn, tình trạng bá» bến, giảm chuyến khá nhiá»u.
Cần đến những giải pháp tổng thể, lâu dài
Có thể thấy, việc giảm giá xăng 2 lần liên tiếp của Nhà NÆ°á»›c chỉ nhÆ° biện pháp mang tính xoa dịu chứ hầu nhÆ° chÆ°a có tác Ä‘á»™ng đến ná»n kinh tế vÄ© mô.
TrÆ°á»›c nay thị trÆ°á»ng xăng dầu Việt Nam vẫn loay hoay trong vòng Ä‘á»™c quyá»n của Tổng công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) vá»›i 55% thị trÆ°á»ng. Tại những Ä‘ô thị lá»›n nhÆ° Hà Ná»™i hay Thành phố Hồ Chí Minh, thị phần của Petrolimex cÅ©ng chiếm hÆ¡n 40%, nhÆ°ng ở nhiá»u vùng xa thì doanh nghiệp này có nÆ¡i lên đến 100%. Có thể thấy Petrolimex nhÆ° đại cổ Ä‘ông lá»›n có quyá»n quyết má»i yêu cầu vá» xăng dầu. Äến khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng, Petrolimex kiến nghị Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, Bá»™ Tài Chính tăng giá, giá xăng dầu giảm, doanh nghiệp này than lá»—.
NgÆ°á»i dân Ä‘ang cần má»™t sá»± minh bạch trong giá xăng dầu.
Cuá»™c chÆ¡i vá» giá Ä‘ã đến lúc cần cân bằng lại, Nhà NÆ°á»›c không chỉ làm nhiệm vụ Ä‘iá»u hòa thuế và bù lá»— theo Petrolimex. Giải pháp tổng thể nằm ở chá»— cố định thị trÆ°á»ng của Petrolimex ở mức dÆ°á»›i 50% bằng các rào cản hành chính để đảm bảo an ninh năng lượng. Khuyến khích các doanh nghiệp nhá» tăng dần thị phần. CÆ¡ chế này cÅ©ng giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh, tiến tá»›i giảm giá thành. Lúc Ä‘ó, Petrolimex nghiêng vá» làm má»™t doanh nghiệp công ích nhiá»u hÆ¡n là má»™t Ä‘Æ¡n vị kinh doanh, hoạt Ä‘á»™ng vì đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Khi thành công vá»›i mô hình này, xăng thế giá»›i và Việt Nam sẽ có cùng mức giá, lên xuống cùng lúc, theo sát giá thị trÆ°á»ng, Nhà nÆ°á»›c cÅ©ng không bị thất thu thuế từ xăng. Quan trá»ng hÆ¡n, tránh được sá»± hoài nghi của ngÆ°á»i dân vá» việc “láºp lá» Ä‘ánh láºn con Ä‘en” của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu hiện nay.