"Điều hành giá theo cÆ¡ chế thị trường, nhÆ°ng vẫn phải có sá»± quản lý của nhà nÆ°á»›c. Chính vì vậy nên việc Bá»™ có công văn yêu cầu giảm giá cÅ©ng không có gì là trái quy định cả".

Đó là ý kiến của Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) Nguyá»…n Tiến Thỏa trong cuá»™c trao đổi vá»›i VnEconomy chiều 3/6, vài ngày sau khi Bá»™ Tài chính có công văn yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối giảm giá xăng sau 21h ngày 27/5.

Ông Thỏa nói:

- Nhiều người dân thắc mắc là doanh nghiệp chậm giảm giá, tôi xin phân tích cụ thể thế này để người tiêu dùng hiểu được vấn đề.

Thá»±c ra, trong Nghị định 84 Ä‘ã quy định rõ việc tính giá trong 30 ngày dá»± trữ lÆ°u thông và trong 30 ngày Ä‘ó có 20 ngày là giá xăng dầu thế giá»›i tăng cao và giá chỉ giảm trong 10 ngày, nhÆ° vậy trong 10 ngày Ä‘ó cá»™ng vá»›i 20 ngày xăng dầu dá»± trữ lÆ°u thông thì giá xăng má»›i hòa vốn và vá»›i Ä‘iều kiện Nhà nÆ°á»›c vẫn phải bỏ ra 500 đồng  được trích từ quỹ bình ổn giá cho 1 lít xăng.

Sau Ä‘ó, đến thời Ä‘iểm Ä‘úng 30 ngày, khi có được tính toán là xăng Ä‘ã bắt đầu giảm đến mức có thể giảm giá được để đảm bảo quyền lợi đầu tiên cho người tiêu dùng thì liên bá»™ má»›i chính thức yêu cầu doanh nghiệp giảm 500 đồng, nhÆ°ng vẫn phải trích quỹ bình ổn 200 đồng để đảm bảo cho doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng bình thường, tránh ảnh hưởng đến nguồn cung.

Vừa qua, doanh nghiệp không đăng ký giảm giá nhÆ°ng liên bá»™ phải yêu cầu giảm giá, là bởi theo tính toán thì sau khi giá xăng dầu thế giá»›i trong tháng 3, tháng 4 cao nên phải đến cuối tháng 5 họ má»›i cân đối và có sá»± chênh lệch nhất định, nên lúc Ä‘ó má»›i ở mức hòa vốn. Do vậy, chúng ta cÅ©ng không nên phê phán doanh nghiệp là tại sao không đăng ký giảm giá hay cố tình không giảm giá.

Quỹ là để bảo vệ người tiêu dùng

NhÆ°ng có ý kiến cho rằng, vá»›i cÆ¡ chế Ä‘iều hành nhÆ° hiện nay thì doanh nghiệp Ä‘ang đẩy hết rủi ro về phía người tiêu dùng bởi nhà nÆ°á»›c cho phép doanh nghiệp tính giá bình quân trong 30 ngày, rồi còn quỹ bình ổn giá cÅ©ng do người tiêu dùng Ä‘óng?

Bình thường doanh nghiệp vẫn phải nhập xăng từ thị trường thế giá»›i ít nhất thì 15 ngày má»›i về trong kho của họ. Cá»™ng vá»›i lượng gối đầu dá»± trữ lÆ°u thông bắt buá»™c thì khi cá»™ng vá»›i giá của 15 ngày nhập trÆ°á»›c họ má»›i đảm bảo kinh doanh được.
 
Còn về quỹ bình ổn giá thì dù là trích từ giá xăng nhÆ°ng là do nhà nÆ°á»›c đứng ra quản lý nhằm bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng.

Vừa qua cÅ©ng có nhiều doanh nghiệp xăng dầu đề nghị cho họ tá»± Ä‘iều hành quỹ này, nhÆ°ng chúng tôi không đồng ý mà cái này Nhà nÆ°á»›c phải chi phối bởi quỹ bình ổn này là của người tiêu dùng gây dá»±ng nên.

Vậy, liệu bao giờ thì tình trạng “tăng nhanh - giảm chậm, tăng nhiều - giảm ít” má»›i được khắc phục, thÆ°a ông?

Thá»±c tế, tăng và giảm hiện nay đều theo Nghị định 84, trong Ä‘ó khoảng cách giữa 2 lần Ä‘iều chỉnh tăng, giảm đều là 10 ngày. Đây là giá»›i hạn tối Ä‘a nhÆ°ng không hạn chế vá»›i giảm. Nếu doanh nghiệp nào có Ä‘iều kiện thì cứ giảm và mức Ä‘á»™ giảm cÅ©ng không hạn chế.

Tuy nhiên, Nghị định 84 cÅ©ng quy định, trong trường hợp đặc biệt thì Chính phủ sẽ có quy định riêng, và vừa qua chúng tôi Ä‘ã quyết định giãn từ tháng 3 không cho Ä‘iều chỉnh tăng giá.

Còn câu chuyện tăng bao nhiêu, giảm bao nhiêu thì đều phải có sá»± so sánh chênh lệch trong từng thời Ä‘iểm cụ thể. Ví dụ những năm trÆ°á»›c Ä‘ây thì tăng 1.000 đồng - 1.500 đồng/lít là do chúng ta Ä‘ã giữ giá quá lâu, trong khi giá thế giá»›i tăng mạnh. Lúc Ä‘ó, nếu không chịu thiệt về thuế thì giá có thể còn tăng 3.000 - 4.000 đồng/lít.

Không thể tính lá»—, lãi trên má»—i lít xăng

Vừa qua, Bá»™ Tài chính cÅ©ng công bố có sá»± chênh lệch về giá giữa cách tính của Bá»™ và cách tính của doanh nghiệp xăng dầu...

Chúng tôi tính toán là tính theo quy định của Nghị định 84, tức là giá cÆ¡ sở và giá bán chứ không phải giá bán thá»±c tế của doanh nghiệp. Do Ä‘ó, việc lá»— hay lãi là chuyện thá»±c tế của từng doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, vì khi theo quy định thì giá trung bình là giá cÆ¡ sở để tính toán cho tất cả các doanh nghiệp.

Còn nếu doanh nghiệp nào có Ä‘ó Ä‘iều kiện kinh doanh thuận lợi hÆ¡n, nhập vào được được giá tốt hÆ¡n doanh nghiệp Ä‘ó sẽ có lãi nhiều hÆ¡n.

Vì thế chuyện lãi hay lá»— của doanh nghiệp xăng dầu phải đợi đến cuối năm quyết toán má»›i biết được, chứ không ai tính toán được lãi hay lá»— theo từng lít xăng được.

NhÆ°ng người tiêu dùng vẫn có thể căn cứ vào chênh lệch giá thế giá»›i và trong nÆ°á»›c để Ä‘òi hỏi quyền lợi cho mình. Còn chuyện lá»— hay lãi là câu chuyện kinh doanh của doanh nghiệp, thÆ°a ông?

Đúng nhÆ° vậy, cái chúng ta quan tâm không phải là lá»— hay lãi của doanh nghiệp mà là sá»± chênh lệch giữa giá cÆ¡ sở và giá bán hiện hành của doanh nghiệp, và chúng tôi Ä‘iều hành trên cÆ¡ sở giá bán hiện hành.

Còn chuyện doanh nghiệp họ tính giá ship cao thấp thế nào là việc của họ, còn Bá»™ sẽ giám sát bằng cách căn cứ giá đầu vào của doanh nghiệp. Cụ thể là đầu vào 30 ngày là giá ship bình quân khi nhập.

Ngoài ra còn 3 yếu tố rất quan trọng là chi phí bảo hiểm, vận chuyển và tá»· giá cÅ©ng ảnh hưởng Ä‘áng kể đến giá xăng dầu. Nhiều khi chỉ cần khác nhau ở các yếu tố này là giá Ä‘ã chênh nhau, nên khi chúng tôi tính đều có xem xét vá»›i má»—i doanh nghiệp nhÆ°ng không hoàn toàn lấy giá của doanh nghiệp báo cáo mà phải giám sát trên cÆ¡ sở những cái tÆ° liệu thì má»›i chính xác được.

Không nên thu phí qua giá xăng

Vừa qua, má»™t số Ä‘Æ¡n vị có đề xuất tính phí môi trường, phí bảo trì đường bá»™ vào trong giá, xăng. Theo ông Ä‘iều này có hợp lý không?

Theo quan Ä‘iểm của tôi, việc thu các khoản phí đấy có thể cần thiết nhằm mục tiêu nhất định, nhÆ°ng nếu thu qua giá xăng thì cá nhân tôi chÆ°a đồng tình bởi vì trong giá xăng hiện nay mình cÅ©ng Ä‘ã có má»™t loại phí mang dáng dấp của phí bảo vệ môi trường rồi.

HÆ¡n nữa, vá»›i phí bảo trì đường bá»™ thì hiện nay chúng ta cÅ©ng Ä‘ã có nhiều kênh khác nhau nên không nhất thiết phải thu thông qua giá xăng.

Hiện nay, trong cÆ¡ cấu giá xăng của chúng ta Ä‘ang có 1.000 đồng Ä‘ó rồi nên việc cần làm là phải tính toán thế nào để chuyển hoá phần Ä‘ó vào ngân sách. Chúng ta còn nhiều cách để giải quyết vấn đề chứ không phải cứ nhất thiết phải Ä‘Æ°a gá»™p vào giá xăng dầu.

Cuối cùng, vá»›i vai trò là “tÆ° lệnh” về quản lý giá, ông có thể nói Ä‘iều gì đề người tiêu dùng cảm thấy không bị “móc túi” khi mua xăng?

Trong bối cảnh chúng ta Ä‘ang kiềm chế lạm phát, theo tôi cứ giãn việc Ä‘iều chỉnh giá xăng nếu nhÆ° trong Ä‘iều kiện giá xăng thế giá»›i tăng cao và đồng thời sá»­ dụng quỹ bình ổn giá để bình ổn. Còn trong trường hợp cÆ¡ há»™i giá thế giá»›i giảm thì phải tính toán và hài hoà lợi ích của cả người tiêu dùng, doanh nghiệp và nhà nÆ°á»›c.

Quan Ä‘iểm Ä‘iều hành của chúng tôi là làm sao người tiêu dùng được hưởng lợi, đồng thời cÅ©ng phải để doanh nghiệp kinh doanh được.

Vừa qua chúng ta cÅ©ng Ä‘ã hy sinh má»™t phần thuế bằng cách nhà nÆ°á»›c giảm thuế, giảm giá cho người tiêu dùng. Có thể Ä‘á»™ lệch pha chÆ°a cao nhÆ°ng cÅ©ng phải há»— trợ cho doanh nghiệp má»™t họ bảo đảm và duy trì hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh bình thường.

Vá»›i cách xá»­ lý nhÆ° vậy và tinh thần là nếu giá thế giá»›i tiếp tục giảm, thì chúng ta có Ä‘iều kiện để tiếp tục giảm giá xăng.

vneconomy