TrÆ°á»›c tình trạng giá xăng liên tục tăng ở mức cao, trong khi giảm lại rất nhỏ giọt từ khi thá»±c hiện cÆ¡ chế "thị trường", Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ yêu cầu liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng rà soát lại việc tăng giá xăng trong thời gian qua của các DN để có giải pháp chấn chỉnh. Ngay sau Ä‘ó, các DN và cÆ¡ quan liên quan Ä‘ã lên tiếng và cho rằng, việc tăng giá là hợp lý, song dÆ° luận vẫn chÆ°a "thông".

Giá xăng thế giá»›i chỉ tăng 400 đồng/lít, nhÆ°ng giá xăng bán lẻ trong nÆ°á»›c tăng thêm 550 - 590 đồng/lít vào ngày 21/2. Tính lại 3 - 4 đợt tăng giá xăng gần Ä‘ây thì tần suất Ä‘iều chỉnh giá diá»…n ra dày đặc. Điều này khiến người tiêu dùng không khỏi thắc mắc. Giải thích lý do tăng giá bán lẻ xăng dầu, hầu hết công ty kinh doanh xăng dầu đều cho rằng, nguyên nhân chính là giá nhập khẩu leo thang, cá»™ng vá»›i tá»· giá USD/VND trong nÆ°á»›c thời gian qua tăng.

Ông VÆ°Æ¡ng Thái DÅ©ng, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) giải thích, giá bình quân 30 ngày qua của mặt hàng xăng thành phẩm giao dịch tại thị trường Singapore đối vá»›i xăng A92 là trên 85 USD/thùng, dầu diesel trên dÆ°á»›i 83 USD/thùng. Bên cạnh Ä‘ó, từ trÆ°á»›c Tết Nguyên Ä‘án, tá»· giá USD/VND Ä‘ã tăng lên khoảng 3%, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng mức tăng khoảng 600 đồng/USD. Do Ä‘ó, sau khi cá»™ng thêm các khoản chi phí, thuế nhập khẩu, kho bãi..., khi đến tay người tiêu dùng, DN lá»— 700 - 800 đồng/lít xăng, chứ không phải 590 đồng/lít nhÆ° trong lần Ä‘iều chỉnh má»›i nhất. "Đúng ra, việc Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu sẽ diá»…n ra trÆ°á»›c Tết, nhÆ°ng Ä‘ây là thời Ä‘iểm 'nhạy cảm', việc tăng giá xăng dầu có thể tác Ä‘á»™ng đến đời sống người dân, vì thế việc Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu được lùi lại", ông DÅ©ng nói.

Theo số liệu Tổ Giám sát giá xăng dầu, liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng công bố, từ đầu năm 2010 đến nay, các DN Ä‘ã 2 lần tăng giá xăng và đều theo Ä‘úng quy định. Lần tăng thứ nhất vào ngày 14/1. Trên cÆ¡ sở giá xăng dầu bình quân của thị trường thế giá»›i 30 ngày để tính giá cÆ¡ sở (giá nhập khẩu CIF cá»™ng vá»›i thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, chi phí định mức, lợi nhuận định mức, mức trích quỹ bình ổn giá, thuế GTGT và phí xăng dầu theo quy định của Nghị định 84/2009/NĐ-CP) thì giá cÆ¡ sở cao hÆ¡n giá bán lẻ lúc Ä‘ó từ 230 - 670 đồng/lít, kg tùy loại, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i tá»· lệ tăng 1,6 - 4,2% tùy loại. Vá»›i mức tăng này, mặt hàng xăng lãi khoảng 100 đồng/lít, các mặt hàng dầu bảo đảm kinh doanh theo lợi nhuận định mức.

Lần tăng giá xăng thứ hai vào ngày 21/2. Trên cÆ¡ sở giá xăng dầu bình quân của thị trường thế giá»›i 30 ngày thì so vá»›i giá bán lúc Ä‘ó, giá cÆ¡ sở mặt hàng xăng cao hÆ¡n 476 đồng/lít, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i tá»· lệ tăng 2,9%. Vá»›i mức tăng này, mặt hàng xăng lãi khoảng 100 đồng/lít (không bao gồm lợi nhuận định mức).

TrÆ°á»›c câu hỏi tại sao giá xăng dầu thế giá»›i giảm mà giá trong nÆ°á»›c lại không giảm, bà Nguyá»…n Thanh HÆ°Æ¡ng, Cục phó Cục Quản lý giá - Bá»™ Tài chính trả lời báo chí rằng, mức tăng vừa qua là hợp lý, Ä‘úng quy định. Đến ngày 8/2, giá xăng dầu thế giá»›i giảm, nhÆ°ng vì trÆ°á»›c Ä‘ó DN không tăng giá nên họ không thể giảm giá xăng và DN chỉ lãi khoảng 100 đồng/lít. HÆ¡n nữa, Nhà nÆ°á»›c chỉ Ä‘iều chỉnh giảm thuế nhập khẩu dầu, chứ không giảm thuế nhập khẩu xăng. Tuy nhiên, ông Nguyá»…n Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục Quản lý giá lại nói, hiện nay, kinh doanh xăng Ä‘ang lãi 300 đồng/lít.

Việc tăng giá xăng dầu của DN liệu có hợp lý thì chỉ cÆ¡ quan quản lý má»›i kết luận được sau khi thá»±c hiện rà soát. Song, những ý kiến trái chiều xung quanh giá xăng dầu cho thấy, thông tin liên quan đến vấn đề này vẫn thiếu và chÆ°a minh bạch, đồng thời người tiêu dùng vẫn chÆ°a quen vá»›i cÆ¡ chế giá thị trường. Tháo gỡ "nút thắt" này, đồng thời hạn chế tâm lý "tát nÆ°á»›c theo mÆ°a, tăng giá theo giá xăng" Ä‘òi hỏi phải có má»™t cÆ¡ chế công bố về giá xăng minh bạch, công khai hÆ¡n nữa. Được biết, Petrolimex dá»± kiến công bố chi tiết về cÆ¡ cấu giá xăng, lợi nhuận kế hoạch của DN trên trang web để rá»™ng đường dÆ° luận.

ĐTCK-online