Xăng suốt ngày kêu thua lá»—, dịp gần Ä‘ây hầu nhÆ° má»—i lần "chỉ tăng" vài trăm đồng, khiến giá xăng dù vẫn tăng vèo vèo nhÆ°ng vẫn "bị kêu" là không đủ để cân bằng giá cÆ¡ sở và giá bán lẻ. Vì thế, sau các lần Ä‘iá»u chỉnh giá "ít tiá»n nhÆ°ng liên tục", các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu vẫn mang bá»™ mặt của ngÆ°á»i kinh doanh thua lá»— nhÆ° má»i lần.
Ảnh minh há»a
Chẳng hạn vá»›i lần tăng giá hôm 22/4 vừa qua, vá»›i lý do giá xăng dầu thế giá»›i bình quân 30 ngàycó xu hÆ°á»›ng tăng, giá má»—i lít xăng Ä‘ã cao thêm 210 đồng. Tuy nhiên, vá»›i những ai Ä‘ang hy vá»ng nhá» Ä‘ó mà các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu "thừa nháºn" có lãi để không còn cá»› tăng giá nữa hẳn sẽ phải thất vá»ng khi bảng giá cÆ¡ sở đăng trên trang web của Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam ngày 22/4 cho thấy: giá bán lẻ vẫn thấp hÆ¡n giá cÆ¡ sở 35 đồng/lít - má»™t con số nhìn qua tưởng chừng nhÆ° rất nhá», nhÆ°ng vá» bản chất vẫn là lá»—, vốn là lý do thÆ°á»ng thấy má»—i khi Bá»™ Tài chính chấp thuáºn cho các doanh nghiệp tăng giá bán lẻ xăng dầu.
Lần tăng 180 đồng/lít xăng hôm 19/3 cÅ©ng váºy. Sau khi tăng giá, doanh nghiệp vẫn báo lá»— 447 đồng/lít, nhá» “ăn” quỹ bình ổn mà có lãi 19 đồng/lít. Hôm 21/2, sau khi tăng thêm 300 đồng/lít xăng, doanh nghiệp vẫn nghiá»…m nhiên lá»— 271 đồng/lít xăng.
ChÆ°a có ai giải thích hiện tượng trên, nhÆ°ng nếu lấy lý do là sợ gây cú sốc lá»›n cho doanh nghiệp và ngÆ°á»i dân thì không hợp lý, bởi thị trÆ°á»ng năng lượng Ä‘ã từng chứng kiến những “bÆ°á»›c nhảy ngoạn mục” nhÆ° lần tăng Ä‘á»™t ngá»™t tá»›i 1.400 đồng/lít xăng vào ngày 28/3/2013. CÅ©ng không rõ vô tình hay hữu ý, ô tính mức chênh lệch giữa hai loại giá cÆ¡ sở và bán lẻ thÆ°á»ng xuyên xuất hiện dấu âm. Nếu không Ä‘á»c cẩn tháºn, rất nhiá»u có thể Ä‘au xót thay cho ngành xăng dầu Ä‘ang thua lá»— nặng, nhÆ°ng thá»±c tế, Ä‘ó chỉ là má»™t thủ thuáºt Ä‘Æ¡n giản gá»i là “lá»™n chiá»u” tạo hiệu quả thị giác. Khi các doanh nghiệp Ä‘ang thua lá»—, sá»± chênh lệch được tính toán giữa giá bán lẻ và giá cÆ¡ sở, còn khi há» Ä‘ang lãi, sẽ đổi ngược lại thành giữa giá cÆ¡ sở và bán lẻ.
Dù ngÆ°á»i dân không còn phải chứng kiến má»™t lần tăng “khủng” 1.400 đồng/lít xăng sau 3 tháng đầu năm 2013, nhÆ°ng thay vào Ä‘ó, chỉ trong 4 tháng đầu năm, thị trÆ°á»ng xăng dầu Việt Nam Ä‘ã trải qua 3 lần tăng giá vá»›i tổng số tiá»n 690 đồng/lít trong khi chÆ°a từng được hưởng má»™t lần giảm giá nào. Lý do lúc nào cÅ©ng làgiá xăng dầu thế giá»›i tăng, các doanh nghiệp Ä‘ang lá»—… Thế nhÆ°ng, theo báo NgÆ°á»i Lao Äá»™ng,giá xăng dầu trên thị trÆ°á»ng Singapore - nÆ¡i được chá»n để tính giá cÆ¡ sở ở Việt Nam - không biến Ä‘á»™ng nhiá»u, có lên có xuống song nhìn chung tÆ°Æ¡ng đối ổn định. Tháºm chí, thá»i Ä‘iểm 21/4, giá thế giá»›i bình quân 30 ngày còn thấp hÆ¡n cả ngày 10/3 (116,49 USD/thùng so vá»›i 118,04 USD/thùng) nhÆ°ng giá xăng RON 92 bán lẻ ở Việt Nam lại nhảy từ 24.510 đồng/lít lên 24.690 đồng/lít và đến hôm 22/4 là 24.900 đồng/lít (vá»›i giá bình quân là 116,65 USD/thùng). Theo lẽ thÆ°á»ng, giá xăng dầu ở Việt Nam tháng 3 phải lên cao sau Ä‘ó xuống thấp vào tháng 4. Còn nếu tăng sau để bù trÆ°á»›c thì phải có báo cáo rõ ràng doanh nghiệp Ä‘ã thua lá»— bao nhiêu má»›i có thể làm cÆ¡ sở cho việc tăng giá.
Chuyên gia kinh tế Phạm Tất Thắng cho rằng, các đợt tăng giá vừa qua nhìn thì có vẻ không Ä‘áng kể, song sau những lần Ä‘iá»u chỉnh giá này, doanh nghiệp luôn lãi nhiá»u hÆ¡n tính toán lý thuyết. “Lợi nhuáºn định mức chỉ phù hợp khi doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng công ích và chịu lá»— để bình ổn giá. NhÆ°ng khi doanh nghiệp Ä‘ã được há»— trợ từ công cụ bình ổn giá và liên tục có lãi, thì phải bá» lợi nhuáºn định mức má»›i công bằng vá»›i ngÆ°á»i tiêu dùng. Hiện tại, theo báo Dân Việt nháºn định, doanh nghiệp vừa được hưởng lợi nhuáºn định mức, vừa được há»— trợ từ Quỹ Bình ổn giá”. Nếu nhÆ° váºy, thá»±c chất, lần tăng giá vừa qua, doanh nghiệp không há» lá»— 35 đồng/lít mà vẫn lãi lá»›n. Äây rất có thể là nguyên nhân lý giải vì sao, má»—i lần tăng, các doanh nghiệp không phải lo tăng cho đủ để bù đắp sá»± chênh lệch giữa hai loại giá, mà cố thủ vá»›i các “mác” lá»— để có cÆ¡ há»™i tăng giá tiếp.Mà càng tăng giá nhiá»u, ngÆ°á»i dân ngày càng trở nên quen thuá»™c đến ngao ngán thì “Ä‘á»™ nhá»n” vá»›i các thông báo tăng giá càng cao.
Không chỉ lạ vá» lý do, lần tăng giá này cÅ©ng rất lạ vá» thá»i Ä‘iểm, khi Bá»™ Tài chính và ngành xăng dầu chá»n giữa trÆ°a - lúc má»i ngÆ°á»i Ä‘ang cÆ¡m nÆ°á»›c hoặc chợp mắt nghỉ - để tiến hành Ä‘iá»u chỉnh. Tháºt khó hiểu khi má»—i lần Ä‘iá»u chỉnh giá, Bá»™ cÅ©ng có thể vừa Ä‘i “dán” thông báo vừa thông trivô cùng kịp thá»i cho doanh nghiệp. Không rõ ngành xăng dầu dùng hệ thống liên lạc gì mà nhanh đến váºy, nhÆ°ng để ra má»™t quyết định tăng giá thì doanh nghiệp và nhà quản lý, theo lẽ thông thÆ°á»ng, Ä‘ã phải há»p bàn chán chê, tính toán nhiá»u lần má»›i có thể Ä‘Æ°a ra má»™t con số hoàn mỹ nhất. Váºy nhÆ°ng, cả má»™t quãng thá»i gian rất dài Ä‘ó, ngÆ°á»i dân chÆ°a từng được nghe vá» thông tin tăng giá mà toàn bị rÆ¡i vào tình trạng "bất ngá» ngá»› ngẩn", giá» cÅ©ng Ä‘ã thành lệ rằng cứ má»—i khi muốn tăng giá xăng là thế nào dân cÅ©ng được nghe "đầy tai" những dá»± báo đầy bất ổn thông qua bài ca than lá»— của giá»›i buôn xăng dầu.
Trong khi Ä‘ó, vừa má»›i đầu tháng 4, ông Võ Văn Quyá»n - Vụ trưởng Vụ Thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c (Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng) - nói rằng việc Ä‘iá»u chỉnh xăng dầu được tiến hành vào buổi tối sẽ giúp cho doanh nghiệp dá»… bá» làm sổ sách, quản lý hàng tồn, đồng thá»i giúp ngÆ°á»i dân không phải chỠđợi. Còn Ä‘iá»u chỉnh vào ban ngày sẽ ảnh hưởng đến việc bán hàng của doanh nghiệp cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i dân. Váºy mà lần này, Bá»™ lại chá»n 12h trÆ°a 22/4 để làm cá»™t mốc tăng giá, khiến nhiá»u ngÆ°á»i không khá»i hoài nghi: Phải chăng ngành xăng dầu muốn “tá»± làm má»›i mình" và giữ vững những quy luáºt tăng giá nhÆ°ng ban hành không theo quy luáºt nào cả.
Nguồn tin: Songmoi
