Kết thúc phiên giao dịch ngày 8-5, giá dầu thô Brent Ä‘ã sụt giảm 2%, xuống mức 113,16 USD/thùng. Dầu thô ngọt nhẹ tại thị trường Mỹ tiếp tục Ä‘i xuống và hiện Ä‘ã rời xa mốc 100 USD/thùng. So vá»›i thời Ä‘iểm 20-4 khi giá xăng trong nÆ°á»›c được Ä‘iều chỉnh tăng thêm 900 đồng/lít, giá xăng tại Singapore Ä‘ã giảm 5,8 USD/thùng. Song thông tin từ thị trường thế giá»›i không vì thế mà làm rung rinh giá xăng trong nÆ°á»›c. Hiện nay, theo tính toán, các Ä‘Æ¡n vị kinh doanh xăng dầu đầu mối Ä‘ang có lãi, mức lãi khá cao 500 đồng/l. Nhiều doanh nghiệp đầu mối Ä‘ã tăng trở lại mức chiết khấu cho đại lý từ 200- 250 đồng hồi giữa tháng 4 lên 400 – 550 đồng.

 

Ngày 7-3 xăng A92 tăng 2.100/lít, khoảng 1 tháng sau ngày 20-4 mặt hàng này lại tiếp tục Ä‘iều chỉnh giá thêm 900Ä‘/l. Việc tăng giá dường nhÆ° được Ä‘oán trÆ°á»›c, chỉ có Ä‘iều là không biết chính xác cụ thể. Bởi má»—i lần doanh nghiệp than lá»—, thì y nhÆ° rằng các cÆ¡ quan chức năng lại "nghiên cứu” cho tăng. 2 tháng xăng 2 lần tăng giá và má»—i lần tăng đều vuợt xa khả năng dá»± Ä‘oán của các chuyên gia.

 

Các chuyên gia trong ngành xăng dầu Ä‘ã phải nói rằng : khi tiến tá»›i giá thị trường thì người dân cÅ©ng nên chấp nhận vá»›i cảnh xăng thường xuyên được Ä‘iều chỉnh giá, nhÆ°ng nên Ä‘iều chỉnh từ từ, má»—i lần má»™t ít, để tránh gây sốc cho dân. Bên cạnh việc tăng giá cÅ©ng nên có giảm để trấn an xã há»™i. Tuy nhiên Ä‘ã nhiều lần, khi giá xăng dầu thế giá»›i giảm, các doanh nghiệp lại "im” để... hưởng thụ. Giá xăng dầu được hứa là sẽ Ä‘iều chỉnh linh hoạt, đảm bảo mục tiêu an sinh xã há»™i nhÆ°ng số lần giảm dù chỉ là chút ít 100 đồng – hoặc 200 đồng/l xăng được đếm trên đầu ngón tay.

 

Ông VÅ© Văn Quyền, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nÆ°á»›c còn cho rằng: "Vì yêu cầu đảm bảo dá»± trữ 30 ngày nên cÆ¡ quan chức năng phải thiết kế tính giá xăng dầu bình quân 30 ngày. Vì vậy không thể nhìn hiện tượng giá xăng dầu thế giá»›i tăng là trong nÆ°á»›c tăng ngay. TÆ°Æ¡ng tá»± khi giá xăng dầu thế giá»›i giảm thì cÅ©ng không thể giảm ngay được”.

 

 

 

ChÆ°a hết, vừa qua Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng còn gá»­i kiến nghị Thủ tÆ°á»›ng không Ä‘Æ°a mặt hàng xăng, dầu thành phẩm vào danh mục Nhà nÆ°á»›c được định giá nữa. Bá»™ này cho rằng, việc định giá xăng dầu là vô hiệu hóa Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường. Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng đề nghị xăng dầu chỉ thuá»™c nhóm bình ổn giá. Theo cái lý của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, việc Ä‘iều hành giá xăng theo cÆ¡ chế hành chính sẽ tạo ra những khó khăn nhất định cho sản xuất, kinh doanh.

 

Vậy có nên trao thả nổi giá xăng theo kiến nghị của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng? Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, phần lá»›n hàng hóa thiết yếu tiêu thụ bởi các há»™ gia Ä‘ình chủ yếu vẫn do các doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c kinh doanh Ä‘á»™c quyền, thống lÄ©nh thị trường (nhÆ° Ä‘iện, xăng dầu, ngoại tệ, vàng...) do vậy vẫn cần sá»± kiểm soát. Nếu thả nổi thì người dân sẽ lo ngại rất nhiều vá»›i hệ quả xấu về việc chỉ có tăng mà không có giảm, đầu cÆ¡, lợi dụng kinh doanh để trục lợi.

 

TS Ngô Trí Long bày tỏ: "Khi Petrolimex chiếm 55% thì còn là vị trí Ä‘á»™c quyền. Hiện nay, không nÆ°á»›c nào lại để doanh nghiệp định giá sản phẩm Ä‘á»™c quyền nhất là sản phẩm chiến lược. Nhà nÆ°á»›c vẫn kiểm soát giá bằng định giá trá»±c tiếp nhÆ° giá trần hoặc giá sàn, tạo ra khung giá chứ không phải là cho doanh nghiệp định giá”. Tá»± do hóa giá cả không có nghÄ©a là mọi thứ Nhà nÆ°á»›c đều để thị trường quyết định. Chúng ta cần xác định còn Ä‘á»™c quyền thì buá»™c Nhà nÆ°á»›c phải tham vấn chuyên gia giỏi chứ không để doanh nghiệp qua mặt được.

 

Nếu thả lỏng giá trong khi chÆ°a có thị trường cạnh tranh lành mạnh sẽ làm gia tăng Ä‘á»™c quyền của doanh nghiệp kinh doanh. Đối vá»›i các doanh nghiệp, tối Ä‘a hoá lợi nhuận được đặt lên trên hết, vá»›i các doanh nghiệp Ä‘á»™c quyền cÅ©ng vậy. Do không có ai cạnh tranh nên số lượng sản phẩm và mức giá Ä‘Æ°a ra của các doanh nghiệp khiến cho lợi nhuận họ thu về là lá»›n nhất. Điều tất yếu là người tiêu dùng phải gánh chịu. Đây chính là sức mạnh Ä‘á»™c quyền và Chính phủ vẫn cần phải can thiệp vào giá xăng dầu.