Việc tăng giá xăng liên tục trong thá»i gian gần gây lo ngại sẽ ảnh hưởng đến sức cầu của ngÆ°á»i tiêu dùng và doanh nghiệp...
Tại cuá»™c há»p báo thÆ°á»ng kỳ của Bá»™ Tài chính ngày 8/7, ông Nguyá»…n Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) cho biết, má»—i lần Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu, cÆ¡ quan quản lý Ä‘á»u thá»±c hiện Ä‘ánh giá tác Ä‘á»™ng của biến Ä‘á»™ng giá.
Do Ä‘ó, khi Ä‘iá»u hành giá có kết hợp hài hòa giữa việc sá» dụng quỹ và trích quỹ để tránh sốc. Trong quá trình thá»±c hiện, quỹ bình ổn giá là công cụ Ä‘iá»u tiết quan trá»ng, số dÆ° quỹ và khả năng sá» dụng quỹ được so sánh vá»›i tất cả các yếu tố khác.
Nhìn lại các đợt Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu vừa qua cho thấy, trong 7 tháng đầu năm Ä‘ã có 5 đợt tăng giá xăng dầu mà chÆ°a từng có đợt nào giảm giá trong khi cùng kỳ năm 2013 có 5 lần Ä‘iá»u chỉnh vá»›i 3 lần Ä‘iá»u chỉnh tăng giá và 2 lần giảm giá xăng dầu còn năm 2012 có 6 lần Ä‘iá»u chỉnh vá»›i 2 lần tăng và tá»›i 4 lần giảm giá.
Kể cả lần tăng giá ngày 18/12/2013, tổng cá»™ng Ä‘ã có 6 lần tăng liên tiếp, ghi nháºn chuá»—i tăng giá dài nhất từ trÆ°á»›c đến nay. Vá»›i mức tăng giá tổng cá»™ng hÆ¡n 1.800 đồng/lít xăng. Bên cạnh Ä‘ó, so sánh bÆ°á»›c tăng giá trong thá»i gian qua cho thấy, khi giá xăng thế giá»›i nhích khoảng 700 đồng/lít, giá xăng trong nÆ°á»›c có thể tăng đến 3.000 đồng/lít.
Cụ thể, ở giai Ä‘oạn cuối năm 2012, khi giá xăng RON 92 trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i dao Ä‘á»™ng quanh mức 117 - 119 USD/thùng, giá xăng trong nÆ°á»›c ở mức 23.150 đồng/lít.
Tại thá»i Ä‘iểm hiện nay, khi giá xăng thế giá»›i dao Ä‘á»™ng quanh mức 124 USD/thùng, tÆ°Æ¡ng ứng mức tăng 5 USD/thùng hay 700 đồng/lít thì giá xăng trong nÆ°á»›c Ä‘ã tăng gần 3.000 đồng/lít so vá»›i thá»i Ä‘iểm cuối năm 2012.
Giá xăng ở mức cao do thuế và phí Ä‘ang chiếm tá»· trá»ng lá»›n trong giá cÆ¡ sở. Hiện nay, riêng các loại thuế Ä‘ang chiếm đến hÆ¡n 8.000 đồng/lít xăng. Ngoài ra, chi phí kinh doanh và lợi nhuáºn định mức cho doanh nghiệp đầu mối là 1.160 đồng/lít.
Do Ä‘ó, khi giá xăng thế giá»›i tăng ít, giá xăng trong nÆ°á»›c tăng nhiá»u, do phải “cõng” khoản thuế cao. Äây là nguyên nhân dẫn đến tình trạng giá xăng trong nÆ°á»›c luôn tăng mạnh hÆ¡n giá thế giá»›i và giá xăng trong nÆ°á»›c Ä‘ang ở mức ká»· lục.
Äặc biệt, khi các chính sách Ä‘iá»u hành xăng dầu “thiên vị” cho Nhà nÆ°á»›c và doanh nghiệp, ngÆ°á»i tiêu dùng sẽ chịu thiệt thòi nhất. Bởi lẽ, việc trích quỹ bình ổn giá để giảm Ä‘à tăng cÅ©ng chỉ là cách lấy từ túi của ngÆ°á»i tiêu dùng trả cho ngÆ°á»i tiêu dùng.
Äánh giá vỠđợt tăng giá lần này, ông Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế cho rằng giá xăng dầu trong nÆ°á»›c hiện nay phụ thuá»™c lá»›n vào giá xăng dầu thế giá»›i. Do Ä‘ó, khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c khó có thể đứng yên được. Tuy nhiên, nếu so sánh vá»›i thị trÆ°á»ng Mỹ, nÆ¡i giá xăng dầu được Ä‘iá»u hành hoàn toàn theo thị trÆ°á»ng thì giá xăng Việt Nam Ä‘ang cao hÆ¡n giá xăng ở Mỹ khoảng 4.000 đồng/lít.
CÅ©ng theo ông Ngô Trí Long, liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã rất “khôn” khi chá»n cách cho tăng giá nhá» giá»t nhÆ°ng tổng các mức tăng ở mức cao. Äáng chú ý, trong bối cảnh hiện nay khi khả năng cạnh tranh của ná»n kinh tế yếu, doanh nghiệp gặp nhiá»u khó khăn, sức mua ngÆ°á»i tiêu dùng thấp, việc tăng giá xăng sẽ làm cạn kiệt sức mua của ngÆ°á»i tiêu dùng.
Do Ä‘ó, có thể tác Ä‘á»™ng khiến doanh nghiệp ngày càng khó khăn, từ Ä‘ó tác Ä‘á»™ng đến tăng trưởng của ná»n kinh tế.
Ông Long nêu ý kiến, Nhà nÆ°á»›c nên Ä‘iá»u hành theo hÆ°á»›ng: khi giá thế giá»›i còn tiếp tục tăng, Nhà nÆ°á»›c nên xem xét các Ä‘iá»u kiện đảm bảo hài hòa lợi ích các bên, có thể tính đến việc giảm thuế, phí để giảm giá xăng. “Má»™t vài phần trăm thuế có thể giúp giá xăng giảm và bá»›t áp lá»±c cho ngÆ°á»i dân”, ông Long nhấn mạnh.
Liên quan đến quỹ bình ổn giá, ông Long cho rằng, nên thay đổi theo hÆ°á»›ng chỉ thu khi giá thế giá»›i giảm và tạo Ä‘iá»u kiện tích lÅ©y để bù đắp cho ngÆ°á»i tiêu dùng khi giá tăng cao.