Cùng lúc, giá Ä‘iện, than, xăng dầu dù phải kiềm chế theo chỉ đạo của Chính phủ, Ä‘ã đến giá»›i hạn “kịch đường tàu”. Kịch bản nào Ä‘iều hành giá cả cho năm nay Ä‘ang được đặt ra?  

Than được dá»± báo sẽ tăng giá trong năm 2011. Ảnh: Trần Ngọc Duy

Kiềm giá hay buông?

Lo ngại của Cục Quản lý giá và Tổ Ä‘iều hành thị trường trong nÆ°á»›c không phải là không có cÆ¡ sở. Những ngày cận Tết Nguyên Ä‘án, Tổ Ä‘iều hành thị trường trong nÆ°á»›c Ä‘ã có cuá»™c họp trÆ°á»›c thềm năm má»›i để “cân, Ä‘ong, Ä‘o, đếm” về áp lá»±c tăng giá của các nhóm mặt hàng tiêu dùng thiết yếu lên khả năng chịu Ä‘á»±ng của sức mua, từ Ä‘ó Ä‘Æ°a ra định hÆ°á»›ng Ä‘iều hành giá. Ngoài việc đảm bảo cân đối cung - cầu hàng hóa, trong Ä‘ó, 2 thành phố lá»›n là Hà Ná»™i, TPHCM  dùng tiền ngân sách để bình ổn giá các mặt hàng thiết yếu, thì giải pháp không thể thiếu là đề xuất Chính phủ chỉ đạo tiếp tục giữ ổn định các loại giá thiết yếu là giá Ä‘iện, giá than cho 4 há»™ tiêu thụ than lá»›n là ximăng, giấy, phân bón, Ä‘iện.

Đối vá»›i giá xăng dầu, Thủ tÆ°á»›ng cÅ©ng chỉ đạo liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng tiếp tục sá»­ dụng các công cụ tài chính để bình ổn giá xăng dầu trong nÆ°á»›c. Bá»™ Tài chính yêu cầu các DN kinh doanh xăng dầu chÆ°a tăng giá xăng dầu, tiếp tục tăng mức sá»­ dụng Quỹ bình ổn lên 1.600 Ä‘/lít từ ngày 15.1; giảm thuế NK vá»›i má»™t số mặt hàng xăng dầu.

Tuy nhiên, vá»›i các DN thuá»™c diện phải bình ổn giá thì tình hình không dá»… chịu chút nào. TCty Xăng dầu VN (Petrolimex) Ä‘ã bày tỏ rõ quan Ä‘iểm không đồng tình vá»›i tính toán của Cục Quản lý giá về trích quỹ bình ổn. Ông VÆ°Æ¡ng Thái DÅ©ng - Phó TGĐ Petrolimex - khẳng định: "Chúng tôi không sá»­ dụng sai quỹ bình ổn giá xăng dầu, sá»± thật là kinh doanh xăng dầu Ä‘ang lá»— lá»›n thì không có nguồn để trích quỹ. Lá»— Ä‘ã đến “chân tường”, nếu Chính phủ bảo kiềm chế giá thì chúng tôi không thể có nguồn bù lá»— khi kinh doanh thua lá»—”. Ông Bùi Ngọc Bảo - TGĐ Petrolimex - cÅ©ng xác nhận: “Chúng tôi mong muốn được kinh doanh theo Ä‘úng Nghị định 84 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường. Vá»›i việc phải giữ giá bán lẻ, trong khi giá đầu vào so vá»›i giá cÆ¡ sở Ä‘ã cao hÆ¡n tá»›i 15-16%, hiện má»—i lít xăng dầu Ä‘ã lá»— ít nhất 2.400Ä‘/lít, thá»­ hỏi chúng tôi làm sao trụ được”.

Hiện các doanh nghiệp xăng dầu Ä‘ã lá»— ít nhất 2.400Ä‘/lít. Ảnh: KỲ ANH

Chọn lạm phát hay tăng trưởng?

Bức xúc nêu trên không phải chỉ riêng ngành xăng dầu. Trong hầu hết các cuá»™c giao ban Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, tổng kết hoạt Ä‘á»™ng sản xuất kinh doanh năm 2010 và triển khai kế hoạch hoạt Ä‘á»™ng năm 2011 của các tập Ä‘oàn kinh tế, TCty 91 nắm giữ vị trí then chốt của nền kinh tế, Ä‘òi hỏi tăng giá các mặt hàng theo cÆ¡ chế thị trường để đảm bảo tái đầu tÆ°, sá»­ dụng hiệu quả tài nguyên đối vá»›i các ngành năng lượng nhÆ° Ä‘iện, than... được đặt ra hết sức bức thiết. Vá»›i giá Ä‘iện quá thấp - ở mức 5,3 cent/kWh hiện nay, ngành Ä‘iện lo ngại không những không thu hút được đầu tÆ° vào ngành Ä‘iện, mà nhiều ngành công nghiệp lạc hậu, tận dụng giá Ä‘iện rẻ Ä‘ang tràn ngập VN.

Trong khi Ä‘ó, để đảm bảo đủ Ä‘iện cho nền kinh tế, năm 2011, EVN cần lo sản lượng Ä‘iện lên tá»›i 112,6 tỉ kWh, trong Ä‘ó hÆ¡n 50% sản lượng phải mua các nguồn Ä‘iện ngoài ngành vá»›i giá thành cao là bài toán không có lời giải. Ông DÆ°Æ¡ng Quang Thành - Phó TGĐ EVN - phân trần: Mất cân đối tài chính là bài toán EVN không có lời giải. Để đủ Ä‘iện, dá»± kiến năm nay,  EVN cần lượng vốn tá»›i 13.000 tỉ đồng để đầu tÆ° sản xuất và huy Ä‘á»™ng khoảng 3,85 tỉ kWh nhiệt Ä‘iện chạy dầu trong 6 tháng mùa khô, nhÆ°ng nếu vay vá»›i lãi suất ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại thì không chịu nổi.

Rõ ràng vấn đề giá theo thị trường Ä‘ang được đặt ra vô cùng bức thiết và trên thá»±c tế, Ä‘ây cÅ©ng là chủ trÆ°Æ¡ng lá»›n của Chính phủ. Bình luận về việc sẽ kiềm giá hay buông đối vá»›i các mặt thiết yếu, thời gian qua, Chính phủ Ä‘ã yêu cầu các bá»™, ngành, DN nhà nÆ°á»›c phải chung vai gánh vác. TS Võ Trí Thành - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung Æ°Æ¡ng (CIEM) - cho rằng: Không thể Ä‘iều hành kinh tế dÆ°á»›i góc Ä‘á»™ từng mặt hàng cụ thể để quyết định giữ giá mặt hàng này, hay thả nổi theo thị trường. Vấn đề liên quan đến chính sách Ä‘iều hành kinh tế vÄ© mô của Chính phủ và phải xác định cho được mục tiêu nào là quan trọng trong thời Ä‘iểm hiện tại.

Ông cÅ©ng cho biết, nếu Chính phủ xác định trọng tâm Æ°u tiên kiềm chế lạm phát thì chính sách tiền tệ và tài khóa phải được thắt chặt, tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° Ä‘iều hành kinh tế trong năm 2008. Việc tăng trưởng tín dụng 23% mà Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c dá»± kiến trong năm 2011 cần được kiểm soát tốt. Bên cạnh Ä‘ó, việc Ä‘Æ°a thả nổi giá cả má»™t số mặt hàng hàng thiết yếu phải được cân nhắc thận trọng, lá»±a chọn thời Ä‘iểm và mức Ä‘á»™ tăng giá để tránh gây áp lá»±c lên lạm phát. Biện pháp nữa là nếu Æ°u tiên cho tăng trưởng kinh tế, thì cần phải xem xét đến yếu tố giá thành của các ngành kinh tế trọng yếu, khÆ¡i thông giá để tháo gỡ khó khăn cho DN, chỉ tính đến việc trợ giá cho những đối tượng chính sách.