Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng vừa Ä‘Æ°a ra dá»± thảo lần 4 (lần cuối) để trình Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ vá» sá»a đổi, bổ sung má»™t số Ä‘iá»u trong Nghị định số 84/2009/NÄ-CP của Chính phủ vá» kinh doanh xăng dầu. Äiá»u mà xã há»™i quan tâm nhất tại dá»± thảo là cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành giá xăng dầu, thì hầu nhÆ° không có sá»± Ä‘iá»u chỉnh.
 |
| NgÆ°á»i tiêu dùng bức xúc khi giá xăng tăng nhanh - giảm cháºm. |
CÆ¡ chế Ä‘iá»u chỉnh giá “lưỡng tính, ná»a vá»i”
Vá» Ä‘iá»u chỉnh giảm giá bán lẻ xăng dầu, Dá»± thảo cho phép doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu đầu mối tá»± Ä‘iá»u chỉnh nếu giá cÆ¡ sở giảm trong phạm vi 6% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành. TrÆ°á»ng hợp giá cÆ¡ sở giảm trên 6%, sau khi áp dụng các giải pháp Ä‘iá»u tiết vá» tài chính nhÆ° thuế nháºp khẩu, quỹ bình ổn giá… DN đầu mối được tiếp tục giảm giá bán lẻ, không hạn chế khoảng thá»i gian giữa hai lần và số lần giảm giá.
| CÆ¡ chế định giá xăng dầu của dá»± thảo hoàn toàn không dá»±a trên má»™t căn cứ và nguyên tắc nào vá» quản lý giá trong ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng. Do váºy, cÆ¡ chế định giá này chắc chắn sẽ tiếp tục và lặp lại sá»± lủng củng trong Ä‘iá»u hành vá» giá, cÅ©ng nhÆ° sá»± bức xúc của ngÆ°á»i tiêu dùng khi “giá tăng nhanh, giảm cháºm”. |
Khi giá xăng dầu cÆ¡ sở biến Ä‘á»™ng trong phạm vi 5%, DN kinh doanh xăng dầu đầu mối được quyá»n chủ Ä‘á»™ng tăng giá bán lẻ. Nếu giá cÆ¡ sở tăng trên 5-8%, DN được quyá»n tăng giá 50%, cá»™ng thêm 40% của phần tăng thêm, 60% còn lại sá» dụng quỹ bình ổn giá để bù đắp. Khi giá cÆ¡ sở tăng trên 8% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành thì DN báo cáo cÆ¡ quan quản lý và trong 5 ngày sẽ có biện pháp bình ổn, nếu trong 5 ngày không nháºn được văn bản Ä‘iá»u hành, DN đầu mối được chủ Ä‘á»™ng tăng giá vá»›i mức tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng giá cÆ¡ sở.
Quy định này cho thấy sá»± không bình đẳng giữa biên Ä‘á»™ tăng và giảm giá bán lẻ, “tăng thì nhanh”, còn “giảm thì cháºm”.
Còn Ä‘á»™c quyá»n, doanh nghiệp chÆ°a thể tá»± định giá
Trong ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng, tùy theo má»—i loại thị trÆ°á»ng mà có phÆ°Æ¡ng thức quản lý giá phù hợp. Äối vá»›i thị trÆ°á»ng Ä‘á»™c quyá»n hoặc Ä‘á»™c quyá»n là chủ yếu, cạnh tranh còn yếu, Nhà nÆ°á»›c phải định giá. Äối vá»›i thị trÆ°á»ng có sản phẩm Ä‘á»™c quyá»n tuyệt đối, Nhà nÆ°á»›c phải định giá chuẩn (mức giá cụ thể). Còn đối vá»›i thị trÆ°á»ng còn Ä‘á»™c quyá»n, nhÆ°ng cạnh tranh còn yếu, Nhà nÆ°á»›c quy định giá trần (mức giá tối Ä‘a) đối vá»›i sản phẩm Ä‘á»™c quyá»n bán, hoặc định giá sàn (mức giá tối thiểu) đối vá»›i Ä‘á»™c quyá»n mua.
Mặc dù vừa có thêm 5 DN đầu mối nháºp khẩu, nhÆ°ng hiện thị trÆ°á»ng xăng dầu ở nÆ°á»›c ta vẫn còn tình trạng Ä‘á»™c quyá»n là chủ yếu, bởi thị phần của Petrolimex vẫn chiếm khoảng 50%. Thá»i gian qua, khi giá xăng dầu thế giá»›i vừa tăng nhẹ, các DN ngay láºp tức kêu lá»— và kiến nghị tăng giá. Khi giá xăng dầu thế giá»›i giảm liên tục và giảm sâu, các DN không giảm giá kịp thá»i, giảm kiểu nhá» giá»t. CÅ©ng dá»… hiểu, bởi mục tiêu hoạt Ä‘á»™ng của các DN là lợi nhuáºn, DN xăng dầu có thể Ä‘ã lợi dụng vị thế Ä‘á»™c quyá»n của mình để tăng giá bán nhằm thu lợi nhuáºn tối Æ°u.
Do váºy, nếu còn tình trạng má»™t DN áp đảo thị phần thì Nhà nÆ°á»›c phải là ngÆ°á»i quyết giá, định giá, để đảm bảo được nguyên tắc hài hòa lợi ích giữa Nhà nÆ°á»›c, DN và ngÆ°á»i tiêu dùng. Việc Nhà nÆ°á»›c định giá sản phẩm Ä‘á»™c quyá»n này là thá»±c hiện Ä‘úng nguyên tắc quản lý giá trong cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng, chứ không phải là biểu hiện cÆ¡ chế hành chính mệnh lệnh. Äây là má»™t biểu hiện táºp trung của vai trò Ä‘iá»u tiết trong cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c.
Nguồn tin: (giaothongvantai.com.vn)
