![]() |
Ngưá»i tiêu dùng bức xúc khi giá xăng tăng nhanh - giảm cháºm. |
Vá» Ä‘iá»u chỉnh giảm giá bán lẻ xăng dầu, Dá»± thảo cho phép doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu đầu mối tá»± Ä‘iá»u chỉnh nếu giá cÆ¡ sở giảm trong phạm vi 6% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành. Trưá»ng hợp giá cÆ¡ sở giảm trên 6%, sau khi áp dụng các giải pháp Ä‘iá»u tiết vá» tài chính như thuế nháºp khẩu, quỹ bình ổn giá… DN đầu mối được tiếp tục giảm giá bán lẻ, không hạn chế khoảng thá»i gian giữa hai lần và số lần giảm giá.
CÆ¡ chế định giá xăng dầu cá»§a dá»± thảo hoàn toàn không dá»±a trên má»™t căn cứ và nguyên tắc nào vá» quản lý giá trong ná»n kinh tế thị trưá»ng. Do váºy, cÆ¡ chế định giá này chắc chắn sẽ tiếp tục và lặp lại sá»± lá»§ng cá»§ng trong Ä‘iá»u hành vá» giá, cÅ©ng như sá»± bức xúc cá»§a ngưá»i tiêu dùng khi “giá tăng nhanh, giảm cháºm”. |
Còn độc quyá»n, doanh nghiệp chưa thể tá»± định giá
Trong ná»n kinh tế thị trưá»ng, tùy theo má»—i loại thị trưá»ng mà có phương thức quản lý giá phù hợp. Äối vá»›i thị trưá»ng độc quyá»n hoặc độc quyá»n là chá»§ yếu, cạnh tranh còn yếu, Nhà nước phải định giá. Äối vá»›i thị trưá»ng có sản phẩm độc quyá»n tuyệt đối, Nhà nước phải định giá chuẩn (mức giá cụ thể). Còn đối vá»›i thị trưá»ng còn độc quyá»n, nhưng cạnh tranh còn yếu, Nhà nước quy định giá trần (mức giá tối Ä‘a) đối vá»›i sản phẩm độc quyá»n bán, hoặc định giá sàn (mức giá tối thiểu) đối vá»›i độc quyá»n mua.
Mặc dù vừa có thêm 5 DN đầu mối nháºp khẩu, nhưng hiện thị trưá»ng xăng dầu ở nước ta vẫn còn tình trạng độc quyá»n là chá»§ yếu, bởi thị phần cá»§a Petrolimex vẫn chiếm khoảng 50%. Thá»i gian qua, khi giá xăng dầu thế giá»›i vừa tăng nhẹ, các DN ngay láºp tức kêu lá»— và kiến nghị tăng giá. Khi giá xăng dầu thế giá»›i giảm liên tục và giảm sâu, các DN không giảm giá kịp thá»i, giảm kiểu nhá» giá»t. CÅ©ng dá»… hiểu, bởi mục tiêu hoạt động cá»§a các DN là lợi nhuáºn, DN xăng dầu có thể Ä‘ã lợi dụng vị thế độc quyá»n cá»§a mình để tăng giá bán nhằm thu lợi nhuáºn tối ưu.
Do váºy, nếu còn tình trạng má»™t DN áp đảo thị phần thì Nhà nước phải là ngưá»i quyết giá, định giá, để đảm bảo được nguyên tắc hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, DN và ngưá»i tiêu dùng. Việc Nhà nước định giá sản phẩm độc quyá»n này là thá»±c hiện Ä‘úng nguyên tắc quản lý giá trong cÆ¡ chế thị trưá»ng, chứ không phải là biểu hiện cÆ¡ chế hành chính mệnh lệnh. Äây là má»™t biểu hiện táºp trung cá»§a vai trò Ä‘iá»u tiết trong cÆ¡ chế thị trưá»ng có sá»± quản lý cá»§a Nhà nước.