Thủ tÆ°á»›ng chỉ rõ, giá Ä‘iện phải theo thị trÆ°á»ng, phải tính Ä‘úng, tính đủ, không bao cấp, bù lá»— làm méo mó ná»n kinh tế, không khuyến khích công nghệ rẻ, lạc háºu.
Bù lá»— giá Ä‘iện làm méo mó ná»n kinh tế
Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng Ä‘ã chỉ rõ nhÆ° váºy tại Há»™i nghị trá»±c tuyến tổng kết công tác năm 2013, triển khai nhiệm vụ năm 2014 của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng ngày 10/1.
Tại há»™i nghị, Thủ tÆ°á»›ng yêu cầu phải đảm bảo cân đối cung cầu những mặt hàng thiết yếu nhÆ° Ä‘iện, than, xăng dầu, Ä‘i liá»n vá»›i giá thị trÆ°á»ng. Chúng ta Ä‘i má»™t bÆ°á»›c dài, xăng dầu không bù lá»— nữa, nhÆ°ng phải công khai, minh bạch các yếu tố hình thành giá.
 |
| Bù lá»— làm méo mó ná»n kinh tế |
"Tôi yêu cầu anh Hoàng (Bá»™ trưởng Công thÆ°Æ¡ng VÅ© Huy Hoàng - PV) bằng cách nào Ä‘ó để các yếu tố hình thành giá nháºp, giá bán phải công khai hết. PhÆ°Æ¡ng tiện thông tin có hết, Ä‘Æ°a lên truyá»n hình, Ä‘iện thoại di Ä‘á»™ng, Ä‘âu có tốn bao tiá»n, ai báºt lên cÅ©ng biết giá xăng dầu bao nhiêu tiá»n, yếu tố hình thành giá nhÆ° thế nào, lợi nhuáºn ra sao”, Thủ tÆ°á»›ng nhấn mạnh.
CÅ©ng theo Thủ tÆ°á»›ng, giá Ä‘iện phải theo thị trÆ°á»ng, phải tính Ä‘úng, tính đủ, không bao cấp, bù lá»— làm méo mó ná»n kinh tế, không khuyến khích công nghệ rẻ, lạc háºu. Không thể giữ giá Ä‘iện thấp, nhÆ°ng phải hết sức công khai, minh bạch yếu tố hình thành giá trên các phÆ°Æ¡ng tiện thông tin đại chúng, mà ngÆ°á»i dân nào muốn cÅ©ng tiếp cáºn được.
Từng nói vá» thông tin EVN Ä‘á» nghị Chính phủ tiếp tục cho tăng giá Ä‘iện ở mức hÆ¡n 1.533 đồng/kWh trong 2014, chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành nói, việc Ä‘ó hợp lý nhÆ°ng cÅ©ng có vấn Ä‘á».
Ông Thành phân tích, không nói riêng EVN, mà tất cả các sản phẩm phân phối cho ná»n kinh tế vá»›i tính chất Ä‘á»™c quyá»n phải Ä‘iá»u chỉnh lại giá cho hợp vá»›i tình trạng tháºt của thị trÆ°á»ng. Các cÆ¡ quan chức năng phải giám định, kiểm tra giá của các tổ chức Ä‘ó.
EVN hay Viettel, Vinaphone, Mobiphone, tất cả Ä‘á»u ở trong tình trạng chÆ°a rõ giá tháºt là gì, lợi nhuáºn là bao nhiêu, chênh lệch bao nhiêu là hợp lý.
"Vá» phía EVN, nếu làm sai thì phải sá»a, chi phí chá»— nào không hợp lý thì phải giải trình. Chính phủ có trách nhiệm giám sát những cái EVN làm có Ä‘úng không, cÅ©ng là vai trò của các bá»™ ngành hữu quan. Chắc chắn cả chục năm nay rồi, chứ không phải giá», từ những năm 80-90 đến nay, giá Ä‘iện EVN không hợp lý, không Ä‘i sát giá thành của Ä‘iện. Làm méo mó cả ná»n kinh tế Việt Nam. Từ chá»— giá Ä‘iện nhÆ° váºy thì nó ra giá thành cuối cùng của sản phẩm nhÆ° váºy. Bây giá» Ä‘iá»u chỉnh lại là ná»n kinh tế vÆ°á»›ng vào thế khó", ông Thành phân tích.
Tăng giá, bù lá»— từ túi tiá»n dân
Trong khi Ä‘ó, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) Nguyá»…n Tiến Thá»a Ä‘ã nhấn mạnh "Ä‘iá»u chỉnh giá tăng là để xóa bao cấp má»™t bÆ°á»›c qua giá, tránh làm "méo mó" toàn bá»™ hệ thống giá" khi trao đổi vá» Ä‘iá»u chỉnh giá má»™t số các mặt hàng thiết yếu nhÆ° Ä‘iện, xăng dầu, than...
Vá» giá xăng, Cục trưởng nêu rõ, việc sá» dụng các công cụ để bình ổn giá (chứ không phải cố định giá), trong Ä‘ó có việc phải Ä‘iá»u chỉnh giá cÅ©ng là bình thÆ°á»ng.
Äiểm khiến dÆ° luáºn băn khoăn là, giá xăng dầu thế giá»›i liên tục giảm sâu, nhÆ°ng thay vì giảm giá bán lẻ trong nÆ°á»›c, các doanh nghiệp đầu mối lại tăng chiết khấu hoa hồng cho các đại lý để tranh giành thị phần. CÆ¡ quan quản lý Nhà nÆ°á»›c vẫn có câu trả lá»i cÅ© là Ä‘ang tiếp tục theo dõi sát diá»…n biến giá thế giá»›i để làm sao sá» dụng các công cụ giá, thuế, quỹ bình ổn phù hợp theo tinh thần của Nghị định 84 của Chính phủ.
Theo nhiá»u chuyên gia, việc cÆ¡ quan quản lý vẫn cho phép các doanh nghiệp được sá» dụng quỹ bình ổn giá dù giá trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i Ä‘ã giảm sâu từ hÆ¡n má»™t tháng nay là không phù hợp. Bởi quỹ bình ổn sinh ra để bình ổn chỉ khi thị trÆ°á»ng có những biến Ä‘á»™ng bất thÆ°á»ng. Việc áp dụng xả quỹ bình ổn theo kiểu ứng trÆ°á»›c bù đắp sau thá»±c chất sẽ không gây thiệt hại cho doanh nghiệp, mà chỉ có ngÆ°á»i tiêu dùng là thiệt Ä‘Æ¡n, thiệt kép. Lượng kinh phí doanh nghiệp ứng trÆ°á»›c để giữ giá bán sẽ được ngÆ°á»i tiêu dùng bù trong má»—i lần mua xăng dầu.
Má»™t thông tin má»›i nhất từ Bá»™ Tài chính cho biết, sau khi công bố Ä‘iá»u chỉnh tăng giá xăng dầu, Quỹ Bình ổn xăng dầu tại các doanh nghiệp hết năm 2012 tăng 100 tá»· đồng (tổng số dÆ° hiện có là 170 tá»· đồng).
CÅ©ng theo báo cáo công bố, 10 trong số 17 doanh nghiệp có số dÆ° quỹ dÆ°Æ¡ng, vá»›i tổng số gần 600 tá»· đồng. Trong Ä‘ó, những doanh nghiệp có thị phần lá»›n nhÆ° Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Tổng công ty xăng dầu Quân Ä‘á»™i (MPEC) Ä‘ang dÆ° 138 đến 305 tá»· đồng.
Số dÆ° của Quỹ khi chÆ°a tăng giá thấp cho thấy chỉ cần má»™t Ä‘á»™ng tác nhẹ từ phía cÆ¡ quan quản lý, tiá»n rót từ túi dân sang túi doanh nghiệp má»™t cách rất dá»… dàng bởi dù thế nào thì há» cÅ©ng không có lá»±a chá»n khác.
TrÆ°á»›c Ä‘ó, vào thá»i Ä‘iểm ngày 5/12/2013, Bá»™ Tài chính Ä‘ã cho phép các doanh nghiệp xăng dầu được tăng mức sá» dụng Quỹ bình ổn để bù lá»— sá»›m hÆ¡n quy định 3 ngày để bù lá»—.
Cụ thể, đối vá»›i mặt hàng xăng, doanh nghiệp được tăng mức sá» dụng Quỹ Bình ổn giá thêm 100 đồng/lít (từ 200 đồng/lít lên 300 đồng/lít). Mặt hàng dầu diezel tăng mức sá» dụng Quỹ Bình ổn giá thêm 200 đồng/lít (từ 300 đồng/lít lên 500 đồng/lít).
Ước tính, má»—i tháng, Việt Nam tiêu thụ 1 triệu tấn xăng dầu, má»—i ngày trung bình sẽ tiêu thụ khoảng 40 triệu lít xăng dầu. Vá»›i chỉ đạo má»›i, các doanh nghiệp sẽ được bù thêm tổng cá»™ng 300 đồng lít cả xăng và dầu diezel. NhÆ° váºy, tổng số tiá»n Quỹ bình ổn bù cho giá xăng dầu má»—i ngày sẽ tăng thêm 12 tá»· đồng.
Nếu nhân con số này vá»›i 3 ngày sá»›m hÆ¡n quy định, các doanh nghiệp Ä‘ã được bù thêm 36 tá»· đồng từ Quỹ Bình ổn xăng dầu. Còn Ä‘em con số sá» dụng xăng má»—i ngày, nhân vá»›i số giá tăng thêm thì sẽ thấy Quỹ có thể tăng lên nhanh chóng cÅ©ng là dá»… hiểu.
Nguồn tin: Baodatviet
