Mặc dù giá dầu Ä‘ã đạt mức cao trong vòng 10 tháng qua, và Ä‘ã tăng hÆ¡n 10% trong năm nay nhÆ°ng các nhà kinh tế dá»± Ä‘oán sá»± tăng giá này vẫn sẽ tiếp tục chủ yếu do những nhân tố địa chính trị.

Nhà kinh tế trưởng, phụ trách nghiên cứu thuá»™c National Bank of Abu Dhabi (NBAD), tiến sỹ Giyas Gokkent, nói rằng Ä‘à phục hồi của giá vàng Ä‘en có thể sẽ tiếp diá»…n vì sá»± gián Ä‘oạn nguồn cung và những nguy cÆ¡ địa chính trị gia tăng sẽ đẩy giá năng lượng tăng cao.

Cuá»™c tranh cãi giữa PhÆ°Æ¡ng Tây và Iran về chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của nÆ°á»›c này là nguyên nhân chính gây ra những diá»…n biến về giá dầu mỏ hiện nay. Mỹ và châu Âu Ä‘ã áp đặt lệnh trừng phạt kinh tế đối vá»›i Iran để buá»™c nÆ°á»›c này từ bỏ chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân.

Mỹ cÅ©ng Ä‘ã "Ä‘óng băng" các tài sản của ngân hàng trung Æ°Æ¡ng Iran, trong khi Liên minh châu Âu quyết định bắt đầu cấm vận dầu mỏ của nÆ°á»›c này từ ngày 1/7.

Về phần mình, Iran đối phó vá»›i những lệnh cấm vận trên bằng việc cắt giảm xuất khẩu dầu mỏ sang Anh và Pháp và dọa sẽ Ä‘óng cá»­a Eo biển Hormuz, sẽ tiếp tục làm giảm lượng dầu mỏ xuất khẩu của Iran. Iran hiện là nÆ°á»›c sản xuất dầu mỏ lá»›n thứ tÆ° thế giá»›i và là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»›n thứ hai trong Tổ chức Các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) vì vậy, những diá»…n biến căng thẳng trên sẽ khiến giá dầu tiếp tục tăng.

Trong khi Ä‘ó, JBC Energy Consulting dá»± Ä‘oán do thiếu đầu tÆ° và sụt giảm xuất khẩu, sản lượng dầu mỏ của Iran có thể sẽ sụt xuống 300.000 thùng/ngày trong năm nay. Còn theo báo cáo của Goldman Sach, công suất dầu mỏ dá»± phòng của OPEC Ä‘ã giảm xuống mức thấp nguy hiểm và không thể bù đắp khoảng trống mà Iran để lại.

J.P Morgan dá»± báo giá dầu Brent giao trong năm nay có thể tăng lên khoảng 135 USD/thùng trong khi Goldman Sach Æ°á»›c tính giá dầu sẽ đạt 127,5 USD/thùng. Dá»± báo xa hÆ¡n, Merrill Lynch cho rằng giá dầu sẽ tăng lên 200 USD/thùng trong gần 5 năm tá»›i.

Cho dù chÆ°a thể Ä‘Æ°a ra con số chính xác về giá dầu trong thời gian tá»›i, nhÆ°ng theo các nhà kinh tế, việc giá dầu tăng cao sẽ tác Ä‘á»™ng tá»›i cả những nÆ°á»›c nhập khẩu và xuất khẩu, đặc biệt là sẽ tác Ä‘á»™ng tá»›i sá»± phục hồi kinh tế thế giá»›i.

Theo nhà kinh tế Gokkent, đối vá»›i các nÆ°á»›c Arập, những tác Ä‘á»™ng do giá dầu tăng cao sẽ phức tạp hÆ¡n nhiều vì cho dù họ cải thiện được thu nhập quốc gia, nhÆ°ng ở má»™t mức Ä‘á»™ nhất định tác Ä‘á»™ng thấm tràn tiêu cá»±c có thể xảy ra. Giá dầu càng cao sẽ tác Ä‘á»™ng càng lá»›n đến các nÆ°á»›c nhập khẩu dầu mỏ. Để tiết kiệm chi phí, các nÆ°á»›c nhập khẩu sẽ giảm mức tiêu thụ và tác Ä‘á»™ng ngược trở lại các nÆ°á»›c xuất khẩu, đồng thời sẽ làm kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm lại.

Về phía Mỹ, Bá»™ trưởng Tài chính Mỹ Timothy Geithner cÅ©ng nói rằng nÆ°á»›c không loại trừ khả năng sá»­ dụng dầu dá»± trữ chiến lược sau khi cân nhắc kỹ lưỡng tình hình. Còn CÆ¡ quan Năng lượng quốc tế (IEA) cảnh báo rằng thị trường này Ä‘ang quay trở lại tình trạng căng thẳng tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° Ä‘ã từng xảy ra hồi 6 tháng đầu năm 2008.

TrÆ°á»›c hết, giá dầu tăng Ä‘ã góp phần đẩy giá xăng bán lẻ của Mỹ lên những mức ká»· lục trong thời gian này. Giá khí đốt tăng lên 3,65 USD/gallon, tăng khoảng 5% kể từ tháng 1. Nhà kinh tế trưởng David Rosenberg của công ty quản lý tài sản Canada nói rằng người Mỹ có thể chứng kiến mức giá trung bình khoảng 5 USD/gallon vào tháng 5 tá»›i.

Hai là, Cục Dá»± trữ liên bang Mỹ Ä‘ã xem xét việc thá»±c hiện Chính sách ná»›i lỏng định lượng thứ ba (QE3) để kích hoạt nền kinh tế trì trệ. Do giá dầu cao nên Chính phủ Mỹ Ä‘ã phát Ä‘i những tín hiệu gây xung Ä‘á»™t về việc sẵn sàng tung ra QE3. QE3 có thể sẽ tiếp tục làm gia tăng lạm phát và mục tiêu tăng trưởng việc làm có thể không đạt được.

Tồi tệ hÆ¡n, giá dầu cao sẽ làm gia tăng nguy cÆ¡ suy giảm kinh tế đối vá»›i các nÆ°á»›c châu Âu vốn Ä‘ã bị suy giảm do cuá»™c khủng hoảng nợ. Ủy ban châu Âu tuần trÆ°á»›c dá»± báo kinh tế khu vá»±c sá»­ dụng đồng euro sẽ bị suy giảm 0,3% trong năm nay.

Iran cÅ©ng là nÆ°á»›c cung cấp dầu mỏ chính cho Nhật Bản, Ấn Độ và Hàn Quốc. Iran giảm xuất khẩu dầu mỏ và giá dầu tăng cÅ©ng sẽ tác Ä‘á»™ng tá»›i những nÆ°á»›c này./.