 |
Cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới làm cho bong bóng giá dầu năm 2008 vỡ tan. Một sự đổ vỡ từ đỉnh cao giá dầu 145 USD/thùng xuống còn khoảng trên 30 USD/thùng đã làm đảo lộn toàn bộ dự báo của các chuyên gia kinh tế và cũng là các nhà hoạch định chính sách từng nước phải đau đầu.
Giá dầu không thể đoán trước
Thị trường dầu mỏ thế giới đã làm tất cả mọi người buồn chán, lo lắng trong nửa đầu năm 2008 khi tăng liên tục và lập kỷ lục về giá một thùng dầu. Nhu cầu sử dụng dầu của thế giới tăng; sự bất ổn về chính trị, an ninh tại các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ liên tục ảnh hưởng xấu tới khả năng sản xuất dầu của các nước như Nigeria, Iraq; các nguồn khai thác dầu mới không đáp ứng mong muốn; tất cả khiến cho giá dầu tăng phi mã. Sau khi khởi đầu năm 2008 với giá đỉnh cao lần đầu tiên 100 USD/thùng, các kỷ lục liên tục được thiết lập, ngày 12/3/2008 giá dầu là 110 USD/thùng khi USD yếu hơn nhiều so với EUR khiến cho các nhà buôn đổ xô mua dầu. Ngày 5/5/2008, giá dầu là 120,36 USD/thùng, ngày 26/6/2008, giá dầu vượt ngưỡng 140 USD/thùng và đạt mức giá cao nhất trong mọi thời đại là 147,27 USD/thùng vào ngày 11/7/2008 vì nỗi lo sợ của thế giới trước việc mất nguồn cung ứng dầu do căng thẳng ở khu vực Trung Đông tăng cao.
.jpg)
Tuy nhiên, thật khó tin sau khoảng 6 tháng sau, nhu cầu về dầu của thế giới đã sụt giảm mạnh, rơi theo chiều tự do thẳng đứng khiến cho giá dầu tụt xuống từ hơn 100 USD xuống còn khoảng trên 30 gần 40 USD/thùng. Cùng lúc đó, USD cũng lên giá so với các ngoại tệ chính khác trên thế giới và xu hướng sụt giảm của nền kinh tế thế giới đã làm giảm mạnh nhu cầu về dầu của thế giới. Giá dầu tụt xuống còn khoảng 100 USD/thùng vào tháng 9/2008 và tiếp tục xuống sâu dưới 50 USD/thùng vào tháng 11, giảm hơn hai phần ba mức giá tính từ đỉnh cao tháng 7/2008. Đầu tháng 12/2008, giá dầu ở mức 40-50 USD/thùng, mức thấp nhất trong 4 năm qua, sau đó ở quanh mức trên dưới 40 USD/thùng. Các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ OPEC đã phải liên tục nhóm họp khẩn cấp để bàn giải pháp về việc giá dầu lên xuống quá đặc biệt. Các bộ trưởng dầu mỏ OPEC khẳng định sản lượng dầu làm ra như bình thường nên việc biến động về giá là do các nguyên nhân khác và cần có biện pháp phù hợp để giá dầu không nhảy múa khi thì quá cao lúc lại quá thấp như năm 2008.
USD liên hệ chặt chẽ với giá dầu
USD mất giá trầm trọng tới 13% so với một rổ các đồng tiền chính trên thế giới kể từ đầu năm 2007 và năm 2008 cũng trải qua nhiều thăng trầm. Theo lý thuyết, sự mất cân bằng tài chính Mỹ, nhất là trong lĩnh vực ngoại thương sẽ hạn chế bất kỳ một sự tăng giá trở lại nào của USD. Tuy nhiên USD yếu sẽ giúp thúc đẩy hàng hóa Mỹ xuất khẩu tốt... Sự bùng nổ về xuất khẩu hàng hoá Mỹ thời gian qua đã góp phần giúp giảm thâm hụt cán cân thương mại. Theo ước tính năm 2008 giảm xuống còn 4,5% sau khi lên tới đỉnh cao là 6,6%. Giá trị USD luôn phụ thuộc chặt chẽ vào diễn biến của nền kinh tế Mỹ.
Giới đầu tư cho rằng USD đã kết thúc quá trình mất giá và giờ là điểm thay đổi theo hướng tăng giá trở lại. Thống kê từ thập niên 1970 cho thấy chu kỳ tăng, giảm giá trị của USD là từ 5-7 năm với mỗi một quá trình. Theo đó sau khi lên giá tới mức kỷ lục với EUR năm 2001, USD bắt đầu giảm giá so với các ngoại tệ khác vào đầu năm 2002. Từ đó đến nay USD đã mất giá hơn 6 năm và giờ là lúc USD tìm lại giá trị của mình và nó sẽ làm cho dầu tiếp tục giảm do không thu hút được giới đầu tư.
Sự tác động qua lại giữa giá dầu và giá trị USD là khá phức tạp. Những ngày qua, khi giá dầu trồi sụt và có xu hướng giảm thì USD vẫn tăng giá trị đều đều. Hiện giá dầu đã ở mức thấp kỷ lục giúp cho các nước bớt căng thẳng về việc tăng giá nhiên liệu, qua đó giúp giải tỏa áp lực lạm phát và trở thành yếu tố khiến cho giá USD tiếp tục tăng giá trị. USD mạnh chắc chắn sẽ làm cho dầu trở nên kém hấp dẫn với các nhà đầu tư, vì thế theo logic thì giá dầu thấp sẽ làm cho USD mạnh trở lại.
Về tương lai giá dầu trong thời gian tới, không chuyên gia nào dám đưa ra dự báo chính xác vì để thúc đẩy nhu cầu về dầu mỏ phải có sự hợp tác của tất cả các quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên có một điều chắc chắn là khi kinh tế thế giới còn suy thoái thì giá dầu khó tăng cao trở lại. Còn đối với USD, các nhà phân tích cũng thấy rằng giá trị của nó luôn biến động thay đổi nhanh chóng khó lường. Sau khi hồi phục mạnh mẽ tới 24% so với 6 loại tiền tệ mạnh của các nước khác tính từ mùa hè 2008, cuối năm 2008, USD lại sụt giảm giá trị và có mức thấp nhất 13 năm qua so với Yen Nhật. Chính vì thế đầu tư vào USD cũng là một canh bạc không dễ với mọi người.
(Diễn đàn doanh nghiệp)
