Tuần qua, giá dầu trên thị trường thế giá»›i có thời Ä‘iểm giảm giá xuống dÆ°á»›i mức 36USD/thùng, trong khi giá dầu Brent London cÅ©ng giảm còn 37,93USD thùng, tức sụt giảm 1/3 so vá»›i hồi tháng 5.2015 và giảm gần 2/3 so vá»›i đỉnh Ä‘iểm hồi tháng 6.2014, khiến các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ nhÆ° Việt Nam tiếp tục thâm hụt nặng.

Trong khi các Cty dầu khí trong nÆ°á»›c lo ngại về mức ná»™p ngân sách, lợi nhuận bị thiệt hại nặng nề do giảm giá dầu, người dùng xăng, dầu trong nÆ°á»›c lại chÆ°a thá»±c sá»± được hưởng lợi từ giá dầu thế giá»›i giảm.

Giá xăng dầu “lên nhanh - xuống chậm”

Theo TS Nguyá»…n Minh Phong - chuyên gia phân tích giá dầu trong nÆ°á»›c, diá»…n biến giảm sâu của giá dầu có nguyên nhân do tình trạng cung vượt cầu trên bình diện toàn cầu. Việt Nam vừa là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu thô (hiện duy trì sản lượng khai thác ở mức khoảng 340.000 thùng/ngày), vừa là nÆ°á»›c nhập khẩu dầu thô và xăng dầu thành phẩm (Æ°á»›c khoảng 16,4 triệu tấn, vá»›i 50% phải nhập khẩu), giá xăng dầu nhập khẩu giảm là nhân tố tích cá»±c giúp giảm giá bán lẻ, kích thích sản xuất và tiêu dùng trong nÆ°á»›c.

Tính đến nay, giá xăng dầu bán lẻ trong nÆ°á»›c Ä‘ã có 6 lần giảm giá và 4 lần tăng giá giúp giảm chi phí đầu vào và kiểm soát lạm pháp ở mức thấp nhất 16 năm qua đồng thời tiết kiệm má»™t khoản ngoại tệ Ä‘áng kể khi nhập khẩu xăng dầu. Trong 11 tháng đầu năm, Việt Nam nhập khẩu xăng dầu đạt 4,8 tỉ USD, tăng về lượng và giảm 31,9% về giá trị so cùng kỳ năm 2014. Tuy nhiên, xét về tổng thể, diá»…n biến giảm giá xăng dầu trong nÆ°á»›c chÆ°a đạt được mức giảm tÆ°Æ¡ng ứng so vá»›i giá thế giá»›i do cÆ¡ chế quản lý thị trường xăng dầu có Ä‘á»™ trá»….

Theo Nghị định 83, khi giá thế giá»›i giảm, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c chÆ°a giảm ngay mà căn cứ vào giá xăng dầu của bình quân 15 ngày gần nhất, đồng thời các đầu mối kinh doanh xăng dầu phải đảm bảo dá»± trữ quốc gia 15 ngày. Trong khi Ä‘ó, hiện các loại thuế, phí thu qua giá xăng dầu nhÆ° thuế nhập khẩu, phí môi trường, trích lập quỹ bình ổn giá Ä‘ã chiếm tá»›i gần 50% giá xăng dầu thành phẩm khiến giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c luôn ở tình trạng lên nhanh - xuống chậm khiến người tiêu dùng chÆ°a được hưởng lợi.

Giá xăng trong nÆ°á»›c vẫn chÆ°a giảm khi giá dầu thế giá»›i xuống dÆ°á»›i ngưỡng 36USD/thùng. Ảnh: Kỳ Anh

Chuyên gia kinh tế Bùi Ngọc SÆ¡n nhìn nhận, giá xăng dầu giảm chính là Ä‘iều kiện cần thiết để kéo giá hàng hóa thiết yếu giảm theo. Bởi theo tính toán, hiện chi phí xăng dầu chiếm tá»›i 40-50% chi phí sản xuất, 10-15% chi phí giá thành sản phẩm hàng hóa. Vì vậy, xét về lợi ích cho nền kinh tế, việc giá xăng dầu giảm có thể giảm chi phí đầu vào, từ Ä‘ó kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất, tạo ra nhiều giá trị gia tăng hÆ¡n.

Lấy gì để bù đắp hụt thu?

Ở khía cạnh hụt thu, theo Tập Ä‘oàn Dầu khí VN (PVN), ngành này Ä‘ã Ä‘Æ°a ra các kịch bản tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i các phÆ°Æ¡ng án giá dầu ở mức xấu nhất (50, 45, 40, 35, 30USD/thùng) và theo Ä‘ó vá»›i mức sản lượng theo kế hoạch khai thác đạt 16,8 triệu tấn dầu thô trong năm 2015, trường hợp giá dầu xuống đến 35USD/thùng, doanh thu của PVN giảm còn 325,4 nghìn tỉ đồng, ná»™p NSNN giảm còn 94,1 nghìn tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế hợp nhất giảm còn 26,2 nghìn tỉ đồng. So vá»›i mức giá dầu 100 USD/thùng tính toán theo kế hoạch, tất cả các chỉ tiêu đều thâm hụt má»™t ná»­a.

Dù Việt Nam hiện Ä‘ã sản xuất được xăng dầu từ Nhà máy lọc dầu Dung Quất chiếm 1/3 nhu cầu xăng dầu trong nÆ°á»›c, song ông Nguyá»…n Hoài Giang - Chủ tịch HĐTV Cty lọc hoá dầu Bình SÆ¡n, chủ quản của lọc dầu Dung Quất - cho hay, giá dầu liên tục giảm sâu cÅ©ng khiến Dung Quất bị ảnh hưởng do phải dá»± trữ dầu thô đầu vào 15 ngày, trong khi giá mua dầu Bạch Hổ theo giá thế giá»›i. Thêm vào Ä‘ó, từ 1.1.2016, VN Ä‘ã thá»±c hiện các cam kết há»™i nhập, xăng dầu nhập khẩu trong ná»™i khối ASEAN sẽ có thuế suất bằng 0%, trong khi xăng dầu trong nÆ°á»›c phải chịu thuế 5% vá»›i dầu diesel.

Các chuyên gia nhận định, giá dầu hiện Ä‘ã chạm Ä‘áy và có thể sẽ phục hồi vào ná»­a sau năm 2016, khi kết thúc các biện pháp trừng phạt kinh tế của Mỹ và EU đối vá»›i Nga. Vì vậy, nhiều khả năng thị trường xăng dầu toàn cầu năm 2016 sẽ cân bằng hÆ¡n, giá cả sẽ ổn định và tăng nhẹ xung quanh mức giá 50-55USD/thùng. Giá xăng dầu thấp nhÆ° vừa qua khó kéo dài bởi tính phi kinh tế (dÆ°á»›i giá thành sản xuất trung bình thế giá»›i từ 30-70USD/thùng cho công nghệ truyền thống và 60-100USD cho công nghệ khai thác má»›i dầu khí Ä‘á phiến). Vừa qua hÆ¡n má»™t ná»­a số giàn khoan dầu khí Ä‘á phiến trên thế giá»›i Ä‘ã bị Ä‘óng cá»­a vì thua lá»— càng là cÆ¡ sở vững chắc cho nhận định này.

Nguồn tin: Laodong