Ngày 1-7, lệnh cấm vận dầu mỏ của EU nhằm vào Iran chính thức có hiệu lá»±c. Cả EU và Iran đều khẳng định lệnh cấm này sẽ không gây ảnh hưởng đến nền kinh tế của hai bên nhÆ°ng trên thá»±c tế cái giá phải trả cho lệnh cấm này không hề nhỏ. Giá dầu thế giá»›i được dá»± báo sẽ tiếp tục tăng trong những ngày tá»›i trong bối cảnh nền kinh tế thế giá»›i Ä‘ang phụ thuá»™c nhiều vào nguồn năng lượng này.

• Iran bị kìm hãm kinh tế

Iran hiện là nÆ°á»›c sản xuất dầu lá»›n thứ hai trong OPEC, 80% doanh thu hàng năm của nÆ°á»›c này là từ xuất khẩu dầu thô. Vào ngày 30-6, Bá»™ trưởng dầu mỏ Iran Rostam Ghasemi kêu gọi Tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) tiến hành họp khẩn cấp do giá dầu trên thị trường hiện nay hết sức phi lý. Trong phiên giao dịch cuối vào ngày 29-6, giá dầu thô Brent giao tháng 8 tăng lên 97,90 USD/thùng. Đây là mức tăng mạnh nhất trong 3 năm qua. Trong khi Ä‘ó, tại phiên giao dịch New York, giá dầu giao tháng 8 tăng lên 84,96 USD/thùng, tăng 7,27 USD so vá»›i những phiên giao dịch trÆ°á»›c. Ông Ghasemi nói nếu các nÆ°á»›c thành viên OPEC không giám sát hạn ngạch và mức trần sản xuất của khối là 30 triệu thùng/ngày thì thị trường dầu mỏ sẽ há»—n loạn.

Nhà máy khai thác khí đốt tại South Pars - mỏ khí tá»± nhiên lá»›n nhất thế giá»›i thuá»™c sở hữu chung của Iran và Qatar.

Iran từng Ä‘Æ°a ra cảnh báo giá dầu sẽ leo thang lên mức 150 USD/thùng nếu phÆ°Æ¡ng Tây áp đặt lệnh cấm xuất khẩu dầu mỏ lên Teheran và chính các nÆ°á»›c này phải chịu thiệt hại nặng nhất chứ không phải Iran. Tuy nhiên, Iran cÅ©ng chịu thiệt hại không nhỏ. Má»™t số quan chức Iran thừa nhận xuất khẩu dầu Ä‘ã giảm khoảng 20%. Châu Âu hiện chiếm 1/5 thị trường toàn cầu trong xuất khẩu dầu của Iran.

TrÆ°á»›c thời hạn vào chủ nhật này, doanh số bán dầu của Iran được cho là Ä‘ã giảm từ 600.000 đến 800.000 thùng má»™t ngày. NhÆ°ng ngày 1-7, con số này sẽ tăng lên trên 1 triệu thùng/ngày, giảm 50% so vá»›i bình thường. Cùng vá»›i giá dầu giảm sâu trong thời gian gần Ä‘ây, thu nhập cứng của Iran sụt giảm nghiêm trọng và có thể có tác Ä‘á»™ng lâu dài ảnh hưởng đến khả năng sản xuất của nÆ°á»›c này. Các nhà phân tích cho rằng những cấm vận má»›i vá»›i quy mô và phạm vi chÆ°a từng có tiền lệ sẽ kìm hãm kinh tế Iran nhÆ°ng không làm tê liệt được nó. Tuy nhiên, các cấm vận thá»±c tế Ä‘ang tác Ä‘á»™ng lên đời sống hàng ngày của người dân. Giá trái cây, đường, thịt, cùng các sản phẩm chủ yếu khác Ä‘ã tăng vọt lên gấp ba, bốn lần.

• Mỹ, châu Âu cÅ©ng chịu thiệt

Giá dầu thô tăng sẽ ảnh hưởng đến số liệu kinh tế Mỹ vì Mỹ là nÆ°á»›c tiêu thụ dầu mỏ nhiều nhất thế giá»›i. Nếu chính phủ Mỹ không thể kiểm soát việc leo thang của giá dầu trong nÆ°á»›c, nền kinh tế nÆ°á»›c này sẽ bị chững lại Ä‘à phục hồi. Vấn đề này cÅ©ng Ä‘ang nổi lên nhÆ° là má»™t trong những mối Ä‘e dọa lá»›n nhất đối vá»›i triển vọng tái đắc cá»­ của Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Ông Fatih Birol, chuyên gia kinh tế của CÆ¡ quan năng lượng quốc tế (IEA), cho biết Liên minh châu Âu (EU) sẽ là khu vá»±c dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng, giá dầu cao nhÆ° hiện nay Ä‘ang trở thành vấn đề lá»›n nhất, chứ không phải cuá»™c khủng hoảng nợ công. Giá dầu thô Ä‘ã tăng 15% trong năm nay trong bối cảnh tình hình căng thẳng leo thang giữa phÆ°Æ¡ng Tây và Iran. IEA Æ°á»›c tính EU sẽ phải chi số tiền ká»· lục là 502 tá»· USD trong năm nay để nhập khẩu dầu so vá»›i 472 tá»· USD năm 2011. NhÆ° vậy, con số này chiếm 2,8% GDP của EU, so vá»›i giai Ä‘oạn 2000-2010 số tiền trung bình EU bỏ ra để nhập khẩu dầu chiếm 1,7% GDP.

Mức giá dầu hiện nay trung bình cao hÆ¡n năm 2008 và nhÆ° vậy có khả năng đẩy nền kinh tế toàn cầu trở lại suy thoái. Tất cả các cuá»™c suy thoái ở các nÆ°á»›c công nghiệp kể từ Chiến tranh thế giá»›i II đều bắt đầu từ giá dầu tăng trÆ°á»›c Ä‘ó. Hóa Ä‘Æ¡n nhập khẩu dầu Ä‘ang tạo thêm gánh nặng cho người tiêu dùng châu Âu. Các há»™ gia Ä‘ình châu Âu sẽ phải chi đến 11% thu nhập cho nhu cầu sưởi ấm, ánh sáng, nấu ăn và Ä‘i lại cá nhân trong năm nay, so vá»›i mức trung bình trÆ°á»›c Ä‘ây là 6% - 7% và 9% của năm ngoái.

Nguồn tin: SGGP