“Ngân sách của Việt Nam phụ thuá»™c vào xuất khẩu dầu thô, nếu giá dầu xuất giảm và giá xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm liên tục sẽ tác Ä‘á»™ng lá»›n tá»›i thu ngân sách nhà nÆ°á»›c”- tiến sÄ© Bùi Ngọc SÆ¡n-Trưởng phòng Kinh tế thế giá»›i (Viện Nghiên cứu chính trị thế giá»›i) nhận định trong cuá»™c trả lời phỏng vấn của NTNN ngày 4.11.

Thế giá»›i Ä‘ang cảm nhận rõ rệt những tác Ä‘á»™ng về việc giá dầu thô Ä‘ang giảm ở mức ká»· lục. Theo tiến sÄ©, Ä‘âu là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng giá dầu “tụt dốc không phanh” này?

- Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc giá dầu giảm mạnh trong thời gian gần Ä‘ây nhÆ°ng trÆ°á»›c tiên Ä‘ó là do tổng cầu giảm.

Giá dầu thế giá»›i giảm chủ yếu do nguồn cầu Ä‘ã giảm. EYevine

Các nền kinh tế nhÆ° Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản… và má»™t số nền kinh tế má»›i nổi khác là những nền kinh tế hút dầu lá»­a bậc nhất trên thế giá»›i. Tuy nhiên, những nền kinh tế này Ä‘ang có tốc Ä‘á»™ tăng trưởng chậm lại, nhu cầu dầu lá»­a không còn căng thẳng nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây. Yếu tố Ä‘ó ảnh hưởng đến giá dầu trên thị trường.

Lý do thứ hai và có lẽ cÅ©ng là yếu tố quan trọng nhất, Ä‘ó là về phía cung. Nguồn cung dầu trên thế giá»›i Ä‘ang tăng lên và Ä‘a dạng hÆ¡n. Các nÆ°á»›c sản xuất và xuất khẩu dầu vẫn cung ứng đầy đủ dầu mỏ cho quốc tế, bất chấp nhiều bất ổn về địa chính trị trong thời gian gần Ä‘ây.

Đặc biệt, Mỹ từ má»™t quốc gia phụ thuá»™c vào nhập khẩu dầu, nay Ä‘ã tá»± sản xuất, không những Ä‘áp ứng được nhu cầu ná»™i địa mà còn là nhà sản xuất dầu mỏ nhờ vào công nghệ sản xuất dầu Ä‘á phiến. Má»™t vài năm trở lại Ä‘ây, Mỹ Ä‘ã không ngừng gia tăng sản xuất dầu nhờ công nghệ dầu Ä‘á phiến. Theo dá»± Ä‘oán, năm 2015, Mỹ sẽ trở thành nÆ°á»›c sản xuất dầu lá»›n nhất thế giá»›i.

Ngoài ra, giá dầu giảm còn được tính trên “đường Ä‘i” của đồng Ä‘ô la. TrÆ°á»›c Ä‘ây, đồng Ä‘ô la mất giá thì giá dầu tăng lên, nay đồng Ä‘ô la lên giá thì giá dầu giảm xuống. Lịch sá»­ năng lượng toàn cầu cÅ©ng Ä‘ã ghi nhận, cứ má»—i lần đồng Ä‘ô la tăng giá, thì giá dầu thô lại giảm.

Ông nghÄ© sao trÆ°á»›c nhận định rằng giá dầu giảm là do có sá»± thỏa thuận ngầm giữa Mỹ và Ả rập Xê út, nhằm bóp nghẹt nền kinh tế đối thủ là Nga và Iran?

- Tôi Ä‘ã từng nghe nhiều người nghi ngờ rằng, giá dầu giảm là “bài” của Mỹ. Dá»±a trên yếu tố thị trường, suy luận này hoàn toàn có logic, nhÆ°ng tôi cho rằng khả năng này không cao. Từ năm 2007, 2008, Mỹ Ä‘ã xây dá»±ng chiến lược làm chủ thị phần dầu mỏ và cho đến nay họ đạt được Ä‘iều Ä‘ó hoàn toàn là trong lá»™ trình.

TrÆ°á»›c Ä‘ây, khái niệm an ninh năng lượng lúc nào cÅ©ng nóng trong các chính phủ. Nhiều nÆ°á»›c lo ngại nên Ä‘ã tích trữ dầu mỏ, tạo ra nguồn cầu ảo. Nay khi nguồn cung ổn định thì các nÆ°á»›c thi nhau bán ra thì giá dầu Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên phải giảm thôi.

HÆ¡n nữa, nói về “thỏa thuận ngầm” giữa Mỹ và Ả rập, tôi cho rằng Ả rập chẳng dại gì để làm Ä‘iều Ä‘ó. Bản thân khi giá dầu giảm, các công ty dầu mỏ của Ả rập cÅ©ng phải có chính sách để chống lại chính sách của Mỹ, để giữ được thị phần dầu thô của họ trên thị trường thế giá»›i.

Giá dầu giảm Ä‘ã tác Ä‘á»™ng nhÆ° thế nào đến kinh tế thế giá»›i nói chung và kinh tế Việt Nam nói riêng, thÆ°a ông?

- Việc giá dầu giảm là có lợi cho nền kinh tế thế giá»›i, là yếu tố để thúc đẩy sá»± tăng trưởng cho các nền kinh tế, từ Ä‘ó tạo sá»± cân bằng trong bức tranh kinh tế toàn cầu. Và vá»›i Việt Nam, Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên việc giá dầu giảm cÅ©ng sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam khi chi phí nhiên liệu giảm. Theo quy luật của thị trường, giá dầu thế giá»›i giảm, không lý gì giá dầu ở Việt Nam không giảm. Đó là má»™t tin vui.

NhÆ°ng hẳn Ä‘ó sẽ không phải là tin vui cho tất cả các nền kinh tế, đặc biệt là những nền kinh tế tăng trưởng chủ yếu dá»±a vào xuất khẩu dầu mỏ. Vá»›i Việt Nam vừa là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu thô, đồng thời là nÆ°á»›c nhập khẩu phần lá»›n xăng dầu thành phẩm thì mức ảnh hưởng Ä‘ó sẽ nhÆ° thế nào, thÆ°a ông?

- Tôi không có số liệu cụ thể về mức nhập khẩu, cÅ©ng nhÆ° xuất khẩu dầu thô của Việt Nam. Tuy nhiên, có Ä‘iều chắc chắn rằng, ngân sách của Việt Nam phụ thuá»™c vào xuất khẩu dầu thô. Nếu giá dầu xuất giảm và xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm giá liên tục sẽ tác Ä‘á»™ng lá»›n tá»›i thu ngân sách nhà nÆ°á»›c.

Vậy, vá»›i những phân tích của ông, liệu chúng ta có nên tin rằng, Ä‘ây là tín hiệu kết thúc thời kỳ dầu mỏ giá cao?

- Vẫn còn sá»›m để kết luận Ä‘iều Ä‘ó. Giá dầu phụ thuá»™c vào nhiều yếu tố. Chúng ta thấy rằng, kinh tế thế giá»›i Ä‘ang Ä‘i xuống, nhu cầu dầu mỏ ngày càng giảm, song Ä‘iều này cÅ©ng phản ánh sá»± tăng trưởng mong manh của toàn thế giá»›i. Ngoài ra, đường Ä‘i của đồng Ä‘ô la không ổn định. Tôi cho rằng, giá dầu trên thế giá»›i sẽ tiếp tục giảm, Ä‘ây chÆ°a phải là thời Ä‘iểm chạm Ä‘áy, kéo theo Ä‘ó, giá xăng dầu ở Việt Nam cÅ©ng sẽ tiếp tục giảm.

Xin cảm Æ¡n ông!
TS Bùi Ngọc SÆ¡n nhận định: “TrÆ°á»›c Ä‘ây, sá»± thiếu hụt dầu mỏ liên quan đến yếu tố bất ổn chính trị, luôn đặt thế giá»›i trÆ°á»›c mối Ä‘e dọa về “an ninh năng lượng”, nay mối Ä‘e dọa Ä‘ó Ä‘ã không còn. Iran- nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ lá»›n cÅ©ng Ä‘ã có những thay đổi trên chính trường.

Người ta Ä‘ã thấy má»™t Tổng thống Iran má»›i không còn thái Ä‘á»™ thù nghịch vá»›i nÆ°á»›c Mỹ nhÆ° trÆ°á»›c, mà ông Ä‘ã chìa bàn tay để sẵn sàng giao thiệp vá»›i thế giá»›i. Xét về yếu tố Ä‘ó, mối Ä‘e dọa về bất ổn cung dầu Ä‘ã giảm, thậm chí không còn. Và nhÆ° vậy, khi nguồn cung ổn, nguồn cầu giảm thì Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên giá dầu sẽ giảm”.

Nguồn tin: Danviet