Giá dầu giảm Ä‘ang “giáng” má»™t Ä‘òn Ä‘au nặng nề hÆ¡n vào nền kinh tế nÆ°á»›c Nga khi Ä‘ang bị “chao đảo” trÆ°á»›c các biện pháp trừng phạt của Mỹ và EU.

Nga hiện nay Ä‘ang xem xét ngân sách cho 2015-2017, và dá»±a theo các con số, Ä‘iện Kremlin Ä‘ang lên kế hoạch cho những lần thất thu. Vá»›i doanh thu từ dầu mỏ chiếm khoảng má»™t ná»­a ngân sách quốc gia, thì bất kỳ sá»± giảm giá nào cÅ©ng có má»™t sá»± ảnh hưởng to lá»›n.

Và trong những năm gần Ä‘ây, nền kinh tế Nga Ä‘ã trở nên phụ thuá»™c nhiều hÆ¡n vào dầu mỏ để Ä‘áp ứng cam kết ngân sách của nÆ°á»›c này. Trừ nguồn thu từ dầu, Nga

Ä‘ã bị thâm hụt ngân sách lên đến 10,3% trong năm ngoái, và Ä‘ây là mức cao nhất trong vòng 3 năm qua.

Nói cách khác, chính phủ nÆ°á»›c này cần doanh thu từ dầu để bù đắp vào lá»— hổng ngân sách ngày càng rá»™ng ra.

Nga chiếm giữ má»™t vị trí kinh tế vững chắc khi giá dầu lên cao nhÆ°ng cứ má»—i 1 USD giảm giá trên má»™t thùng dầu thì Nga bị lá»— 2,1 tá»· USD trong doanh thu tính theo hàng năm. Giá dầu sụt giảm trong những tháng gần Ä‘ây có thể thấy doanh thu giảm 30 đến 40 tá»· USD.

Nền kinh tế Nga có lẽ chỉ tăng trưởng 0,4% trong năm nay và chỉ 1% vào năm tá»›i. Thậm chí tốc Ä‘á»™ tăng trưởng không chừng sẽ còn khiêm tốn hÆ¡n nữa. Nga ngày càng có nguy cÆ¡ cao đối mặt vá»›i suy thoái, theo má»™t khảo sát các nhà kinh tế học của Bloomberg.

Giá dầu hồi đầu tháng 10 Ä‘ã giảm còn khoảng 92 USD/thùng. Tuy mức giá Ä‘ó sẽ không thể đẩy Nga vào má»™t cuá»™c khủng hoảng kinh tế ngay nhÆ°ng chính phủ cần giá dầu duy trì ổn định quanh mức 105 USD để cân đối ngân sách. Vì vậy, nếu giá dầu không phục hồi sá»›m thì các rắc rối sẽ chỉ gia tăng theo hÆ°á»›ng xấu hÆ¡n cho Ä‘iện Kremlin mà thôi.

Các kế hoạch ngân sách sắp tá»›i cho khả năng lạm phát kéo dài, đồng rúp suy yếu và sá»± cần thiết cho nhà nÆ°á»›c nhúng tay vào dá»± trữ tiền mặt để tài trợ cho ngân sách chính của mình. Cái tồi tệ hÆ¡n là chính phủ giả sá»­ giá dầu ở khoảng 100 USD/thùng.

“Thật khá lạc quan do giá dầu ở mức hiện nay và bao nhiêu ngân sách Nga phụ thuá»™c vào doanh thu từ dầu. Năm tá»›i, rất có khả năng giá dầu sẽ còn thấp hÆ¡n so vá»›i mức hiện nay”.

Việc giải quyết thâm hụt sẽ gặp rắc rối bởi vì các biện pháp trừng phạt của phÆ°Æ¡ng Tây Ä‘ã làm hạn chế khả năng tiếp cận tá»›i thị trường tài chính. Các công ty lá»›n của Nga bị nằm trong tầm ngắm của Mỹ và EU không thể huy Ä‘á»™ng vốn dài hạn. Kết quả là, họ quay sang nhà nÆ°á»›c Nga để vay vốn. Đến nay Ä‘iều Ä‘ó Ä‘ã xảy ra, nhÆ°ng bản tin Bloomberg phác thảo má»™t cuá»™c chiến má»›i xuất hiện trong giá»›i tài phiệt Nga qua má»™t sá»± suy giảm mạnh của đồng tiền.

Hồi giữa tháng 09, việc bắt giữ Vladimir Evtushenkov, người đứng đầu công ty dầu mỏ OAO Bashneft, là má»™t tín hiệu cho thấy tình hình sẽ bắt đầu xấu Ä‘i. Ông là người Nga giàu nhất bị bắt giữ kể từ khi Mikhail Khodorkovsky bị ném vào tù hồi năm 2005 và cÅ©ng người sở hữu tập Ä‘oàn dầu khí, Yukos, được nhà nÆ°á»›c nắm giữ. Evtushenkov, má»™t đồng minh của Thủ tÆ°á»›ng Dmitry Medvedev, được cho là Ä‘ã bị bắt vì má»™t sá»± rạn nứt ngày càng tăng trong giá»›i tài phiệt Nga mà ít nhất má»™t phần là do nền kinh tế khó khăn.

“Điều này Ä‘ang tạo ra tình hình tài chính nghiêm trọng nhất là đối vá»›i các công ty nhà nÆ°á»›c thân vá»›i Putin, mà hiện nay Ä‘ang cạnh tranh để thu hẹp nguồn lá»±c nhà nÆ°á»›c”, Yevgeny Yasin, Cá»±u Bá»™ trưởng kinh tế Nga, phát biểu vá»›i Bloomberg. Tổng thống Nga Vladimir Putin và các đồng minh của ông Ä‘ang săn tìm tài sản nhiều hÆ¡n do nền kinh tế xấu Ä‘i.

Giá dầu có thể vẫn ở mức thấp thêm má»™t thời gian nữa. Reuters Ä‘Æ°a tin rằng ngân hàng Trung Æ°Æ¡ng Nga sẽ bắt đầu kế hoạch cho má»™t kịch bản xấu nhất khi mà giá dầu rá»›t xuống còn 60 USD/thùng. Kịch bản nhÆ° vậy sẽ đẩy đồng Rúp lao dốc thảm hại, buá»™c ngân hàng trung Æ°Æ¡ng phải ra tay.

NhÆ°ng không dá»… gì có lối ra. Nền kinh tế Nga phụ thuá»™c quá nhiều vào giá dầu thế giá»›i, má»™t chỉ số dá»… biến Ä‘á»™ng và nằm ngoài tầm kiểm soát của Ä‘iện Kremlin.