Các chuyên gia khẳng Ä‘iÌ£nh biến Ä‘ôÌ£ng chính triÌ£ vaÌ€ viêÌ£c gián Ä‘oaÌ£n cung cấp dâÌ€u ở Libya không thể quyết Ä‘iÌ£nh làm giá dâÌ€u tăng. Sá»± tăng giá Ä‘ôÌ£t ngôÌ£t gâÌ€n Ä‘ây laÌ€ do tâm lý lo sÆ¡Ì£ viễn cảnh baÌ£o lÆ°Ì£c lan rôÌ£ng sang các nước Ả RâÌ£p vaÌ€ Bắc Phi.

Do giá dầu tăng, giá xăng tại Mỹ Ä‘ã tăng thêm 0,33 USD lên 3,5 USD/gallon (3,785 lít) - Ảnh: AFP

Bất ổn taÌ£i Libya trong dây chuyêÌ€n Tunisia vaÌ€ Ai CâÌ£p, côÌ£ng thêm mới Ä‘ây các nhaÌ€ hoaÌ£t Ä‘ôÌ£ng ở Saudi Arabia, quốc gia sản xuất dâÌ€u mỏ lớn nhất thế giới, kêu goÌ£i môÌ£t ngaÌ€y Ä‘iÌ€nh công vaÌ€o tuâÌ€n naÌ€y Ä‘ã khiến giá dâÌ€u thô trên thị trường New York cán mốc 105,19 USD/thùng, sau khi có lúc tăng tá»›i 107 USD/thùng trong phiên giao dịch ngày 8-3.

Trước biến Ä‘ôÌ£ng giá dâÌ€u, mặt bằng giá Ä‘ua nhau nhảy múa, ảnh hưởng Ä‘ến moÌ£i mặt Ä‘Æ¡Ì€i sống, giá vaÌ€ng, lãi suất ngân haÌ€ng... Giá vaÌ€ng voÌ£t lên 1.426,9 USD/ounce, tiếp tuÌ£c Ä‘aÌ€ tăng hôm trước. Các ngân haÌ€ng trung tâm của Liên minh châu Âu Ä‘ã tăng lãi suất tiêÌ€n gửi lên mức lãi suất cao nhất trong voÌ€ng 26 tháng qua vaÌ€ dÆ°Ì£ Ä‘iÌ£nh tăng lãi suất cho vay Ä‘ể cân Ä‘ối với tiÌ€nh hiÌ€nh laÌ£m phát. NhiêÌ€u hãng haÌ€ng không ở Mỹ Ä‘ã Ä‘iêÌ€u chỉnh giá tăng 10-20% vé khứ hôÌ€i Ä‘ể cân Ä‘ối với Ä‘aÌ€ tăng giá xăng dâÌ€u. Chủ tiÌ£ch tâÌ£p Ä‘oaÌ€n tÆ° vấn vêÌ€ nghiên cứu chiến lÆ°Æ¡Ì£c năng lÆ°Æ¡Ì£ng vaÌ€ kinh tế Michael Lynch cho biết giá xăng dâÌ€u hiêÌ£n Ä‘ã gâÌ€n với mức Ä‘ỉnh Ä‘iểm. DÆ°Ì£ Ä‘oán giá dâÌ€u sẽ giảm nheÌ£ nếu Mỹ mở kho dÆ°Ì£ trữ hiêÌ£n Ä‘ang chứa Ä‘ến 727 triêÌ£u thuÌ€ng. Giám Ä‘ốc NhaÌ€ Trắng William Daley cho biết Tổng thống Mỹ Barack Obama Ä‘ang xem xét khả năng naÌ€y nhằm hỗ trÆ¡Ì£ nêÌ€n kinh tế Ä‘ang trên Ä‘aÌ€ hôÌ€i phuÌ£c.

Báo chí nhiêÌ€u ngaÌ€y qua Ä‘Æ°a tin giá dâÌ€u tăng do ảnh hưởng của bất ổn chính triÌ£ taÌ£i Libya. NhÆ°ng Ä‘âu laÌ€ sÆ°Ì£ thâÌ£t?

Các chuyên gia nhâÌ£n Ä‘iÌ£nh giá dâÌ€u tăng không do viêÌ£c ngÆ°ng trêÌ£ sản xuất ở Libya maÌ€ laÌ€ do phản ứng nhaÌ£y cảm của thiÌ£ trÆ°Æ¡Ì€ng trước viễn cảnh biến Ä‘ôÌ£ng chính triÌ£ lan rôÌ£ng taÌ£i Bắc Phi vaÌ€ Trung Đông, những “Ä‘aÌ£i gia dâÌ€u mỏ” chiếm gâÌ€n 2/3 trữ lÆ°Æ¡Ì£ng dâÌ€u thế giá»›i.

Vấn Ä‘êÌ€ giá dâÌ€u laÌ€m lãnh Ä‘aÌ£o các nước khối OPEC nhức Ä‘âÌ€u khi phải triêÌ£u tâÌ£p môÌ£t cuôÌ£c hoÌ£p khẩn. Các thaÌ€nh viên chính yếu trong khối nhÆ° Kuwait, Các tiểu vÆ°Æ¡ng quốc Ả RâÌ£p thống nhất, Nigeria Ä‘ã Ä‘ôÌ€ng ý cuÌ€ng Saudi Arabia nâng sản lÆ°Æ¡Ì£ng dâÌ€u Ä‘ể buÌ€ đắp thiếu huÌ£t tÆ°Ì€ nguôÌ€n cung ở Libya. Saudi Arabia sẽ bÆ¡m thêm 700.000 thuÌ€ng/ngaÌ€y vaÌ€ các nước khác bổ sung khoảng 300.000 thuÌ€ng/ngaÌ€y, Ä‘úng với con số ước tính của CÆ¡ quan Năng lÆ°Æ¡Ì£ng quốc tế laÌ€ khủng hoảng ở Libya laÌ€m gián Ä‘oaÌ£n cung cấp khoảng 1 triêÌ£u thuÌ€ng dâÌ€u/ngaÌ€y.

NguôÌ€n cung dâÌ€u của Libya, duÌ€ laÌ€ quốc gia xuất khẩu dâÌ€u mỏ thứ 12 của thế giới, không thể tác Ä‘á»™ng Ä‘ẩy giá dâÌ€u lên xuống bởi nhiêÌ€u yếu tố.

MôÌ£t là, Libya cung cấp chÆ°a Ä‘ến 2% cho thiÌ£ trÆ°Æ¡Ì€ng với khoảng 1,6 triêÌ£u thuÌ€ng dâÌ€u/ngaÌ€y, trong khi nhu câÌ€u thế giới Ä‘ến 87,5 triêÌ£u thuÌ€ng mỗi ngaÌ€y.

Hai là, nguôÌ€n dÆ°Ì£ trữ dâÌ€u hiêÌ£n Ä‘ang dôÌ€i daÌ€o. Riêng dÆ°Ì£ trữ dâÌ€u của Mỹ laÌ€ 727 triêÌ£u thuÌ€ng, nhiêÌ€u hÆ¡n mức câÌ€n thiết.

Ba là, Saudi Arabia vaÌ€ khối các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu (OPEC) có thể bÆ¡m thêm Ä‘ể bổ sung nguôÌ€n dâÌ€u. HiêÌ£n thiÌ£ trÆ°Æ¡Ì€ng Saudi Arabia laÌ€ Ä‘âÌ€u mối chính của nguôÌ€n dâÌ€u bổ sung. Quốc gia Ả RâÌ£p giaÌ€u có naÌ€y có Ä‘ủ khả năng bÆ¡m thêm 4 triêÌ£u thuÌ€ng dâÌ€u mỗi ngaÌ€y, nhiêÌ€u hÆ¡n cả năng lÆ°Ì£c cung cấp 1,6 triêÌ£u thuÌ€ng dâÌ€u Ä‘ang biÌ£ gián Ä‘oạn tÆ°Ì€ Libya.

Bốn là, chiêÌ€u tăng của giá dâÌ€u Ä‘ã bắt Ä‘âÌ€u tÆ°Ì€ năm 2008-2009 khi nêÌ€n kinh tế thế giới có dấu hiêÌ£u tÆ°Ì€ng bước phuÌ£c hôÌ€i. VaÌ€o Ä‘âÌ€u năm 2011, giá giao diÌ£ch ở thiÌ£ trÆ°Æ¡Ì€ng New York Ä‘ã tăng gâÌ€n 14%, với mức 106 USD/thuÌ€ng vaÌ€ dâÌ€u thô nheÌ£ tăng hÆ¡n 23%, lên mức 117 USD/thuÌ€ng. Tới trước cuôÌ£c biểu tiÌ€nh Ä‘âÌ€u tiên ở Tunisia, giá dâÌ€u Ä‘ã cao hÆ¡n mức giá vaÌ€o muÌ€a heÌ€ năm 2010 Ä‘ến 30%. Nguyên nhân phần nào là do nguồn cung không Ä‘áp ứng kịp Ä‘à hôÌ€i phuÌ£c kinh tế thế giá»›i được dẫn Ä‘âÌ€u bởi những quốc gia khát năng lÆ°Æ¡Ì£ng Ä‘ang phát triển mạnh nhÆ° Trung Quốc, Ấn ĐôÌ£ vaÌ€ nhiêÌ€u nước châu Phi khác. Trong khi Ä‘ó, viêÌ£c thăm doÌ€ các mỏ dâÌ€u mới vấp phải nhiêÌ€u raÌ€o cản nhÆ° khó khăn vêÌ€ Ä‘iÌ£a lý, không Ä‘ủ công nghêÌ£ kỹ thuâÌ£t vaÌ€ các quan ngaÌ£i vêÌ€ môi trÆ°Æ¡Ì€ng.

Nguồn: CNN, foxnews