Sau khi giảm xuống dưới 70 USD một thùng vào đầu mùa hè, giá dầu thô West Texas Intermediate (WTI) đã liên tục tăng lên cao hơn. Tuần trước, giá đã vượt mức 90 USD/thùng lần đầu tiên sau một năm, và không có dấu hiệu nào cho thấy đà tăng đang chậm lại.
Việc giá tăng thêm sẽ tác động tiêu cực đến người tiêu dùng, đặc biệt là chi phí xăng dầu và vận tải. Mặc dù việc nâng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang đã giúp kiềm chế lạm phát, nhưng các yếu tố như động lực cung cấp dầu đang nằm ngoài tầm kiểm soát của Fed. Giá dầu tăng khiến nỗ lực của Fed nhằm thiết kế một cuộc hạ cánh mềm cho nền kinh tế gặp nguy hiểm.
Tại sao điều này lại xảy ra và liệu việc quay trở lại mức 100 USD/thùng có phải là điều không thể tránh khỏi?
Đại dịch làm gián đoạn thị trường dầu mỏ
Trước đại dịch COVID-19, dầu thô West Texas Intermediate (WTI) chủ yếu được giao dịch trong khoảng từ 50-60 USD/thùng trong hơn một năm. Khi đại dịch xảy ra vào đầu năm 2020, yêu cầu ở nhà đã làm giảm nhu cầu dầu, khiến giá lao dốc.
Sản lượng dầu của Mỹ đã phản ứng với mức giảm 3 triệu thùng mỗi ngày. Nhưng nhu cầu phục hồi nhanh hơn dự kiến trong khi nguồn cung không theo kịp. Sự mất cân bằng này đã gây ra sự leo thang giá dầu kéo dài trong hai năm tiếp theo.
Nga xâm chiếm Ukraine làm thắt chặt nguồn cung
Nhiều quốc gia đã cấm nhập khẩu dầu của Nga sau khi nước này xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Việc loại bỏ nguồn cung này đã gây căng thẳng cho thị trường, đẩy giá dầu lên trên 100 USD/thùng vào mùa xuân/ hè năm 2022.
Mỹ đã phản ứng bằng cách giải phóng lượng dầu kỷ lục từ Kho Dự trữ Dầu khí Chiến lược (SPR), tạm thời thúc đẩy nguồn cung. Từ khi bắt đầu cuộc xâm lược của Nga đến nay, 235 triệu thùng dầu - chiếm 40% mức trước cuộc xâm lược - đã được giải phóng khỏi SPR.
Điều này chắc chắn đã giúp kéo giá dầu xuống dưới 100 USD/thùng vì nó giúp tăng nguồn cung trên thị trường. Giá sau đó đã giảm xuống dưới 70 USD/thùng vào cuối mùa xuân năm 2023.
Nhưng việc xả kho SPR là một động thái rủi ro, bởi vì OPEC đơn giản có thể chỉ cần cắt giảm sản lượng để bù đắp cho sự gia tăng nguồn cung từ SPR. Đó chính xác là những gì họ đã làm.
Việc cắt giảm sản lượng của OPEC+ làm thắt chặt thị trường một lần nữa
Trong khi việc giải phóng SPR giúp giá hạ nhiệt, thì OPEC+ phản ứng bằng cách cắt giảm sản lượng để bù đắp. Nga và Saudi Arabia giảm sản lượng đáng kể, từ từ thắt chặt nguồn cung một lần nữa.
Quyết định gần đây của OPEC+ về việc gia hạn cắt giảm đến năm 2023 đã khiến thị trường ngạc nhiên và giá cả tăng mạnh. Nhưng các nước xuất khẩu dầu lớn sẽ luôn làm những gì có lợi nhất cho họ và điều đó thường liên quan đến việc đẩy giá dầu lên cao nhất có thể - mà không gây ra suy thoái kinh tế toàn cầu.
Việc gia hạn cắt giảm sản lượng là một tín hiệu tăng giá đối với dầu và điều đó khiến nhiều nhà đầu cơ tham gia hơn. Chưa kể, lũ lụt tàn khốc ở Libya - một trong 20 nhà sản xuất dầu hàng đầu thế giới - đã gây đình trệ việc xuất khẩu dầu cho thị trường toàn cầu.
Những lực cản
Về phía cung, sản lượng của Mỹ tiếp tục tăng và gần như chắc chắn sẽ lập kỷ lục mới trong năm nay. Nhưng điều đó vẫn chưa đủ để đón đầu nhu cầu toàn cầu ngày càng tăng kết hợp với việc cắt giảm sản lượng từ OPEC+.
Một trở ngại khác là chúng ta đang bước vào mùa nhu cầu thấp hơn ở Mỹ. Điều đó, kết hợp với sản lượng Mỹ đang gia tăng, có thể sẽ giúp thị trường Mỹ được cung cấp tốt. Điều đó sẽ làm giảm bớt sự tăng giá ở nước này, nhưng giá dầu thô Brent - đại diện nhiều hơn cho thị trường dầu thô toàn cầu - có thể sẽ tăng nhanh hơn.
Có ít lựa chọn để kìm chế giá cả
Với SPR hiện đang cạn kiệt nghiêm trọng sau khi xả kho kỷ lục, Chính quyền Biden có rất ít lựa chọn để ứng phó với những đợt tăng giá dầu tiếp theo.
Nếu Nga và Ả Rập Saudi muốn giá dầu tăng trên 100 USD/thùng - điều này sẽ gây tổn hại cho Tổng thống Biden khi ông bước vào năm bầu cử - thì họ có quyền biến điều đó thành hiện thực. Với khả năng muốn đưa Donald Trump trở lại Nhà Trắng, thì nhiều khả năng Nga và Ả Rập Saudi sẽ thực thi quyền lực đó.
Kết luận
Tóm lại, việc cắt giảm nguồn cung của OPEC+ là động lực chính thúc đẩy đà tăng mới của giá dầu đạt gần 100 USD/thùng. Nếu không có sự thay đổi trong quan điểm của OPEC+, giá dầu có thể tiếp tục tăng, đặt ra những thách thức cho việc kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế khi Mỹ chuẩn bị bước vào năm bầu cử tổng thống.
Nguồn tin: xangdau.net
