Ngày 24-2, thị trường tài chính thế giá»›i bÆ°á»›c vào cÆ¡n hoảng loạn má»›i khi giá dầu mỏ thế giá»›i tiếp tục tăng cao ká»· lục, lên tá»›i 119,79 USD/thùng (phiên giao dịch tại thị trường châu Âu), cao hÆ¡n nhiều so vá»›i mức 110 USD/thùng má»™t ngày trÆ°á»›c Ä‘ó. Đây là mức tăng cao nhất kể từ đầu tháng 9-2008 đến nay.

• Khủng hoảng dầu thời chiến tranh vùng Vịnh?

Giá dầu tiến tá»›i mốc 120 USD sau khi xuất hiện những bất ổn ngày càng tăng tại Libya, nÆ¡i sản xuất 2% lượng dầu thô toàn thế giá»›i (1,6 triệu thùng/ngày) và là nÆ°á»›c sản xuất lá»›n thứ 9 trong khối OPEC.

Theo Tập Ä‘oàn Tài chính Barclays Capital, bất ổn tại Libya khiến sản lượng dầu mất khoảng má»™t triệu thùng má»—i ngày. Có ít nhất 4 công ty dầu quốc tế hoạt Ä‘á»™ng tại Libya Ä‘ã loan báo cắt giảm mức sản xuất dầu vì tình hình bất ổn tại nÆ°á»›c này.

Tập Ä‘oàn Dầu khổng lồ của Pháp Total Ä‘ã giảm bá»›t hoạt Ä‘á»™ng tại Libya, nÆ¡i hãng sản xuất trung bình 55.000 thùng má»—i ngày. Công ty Dầu Repsol-YPF của Tây Ban Nha và OMV của Áo cÅ©ng ngừng hoạt Ä‘á»™ng. Dây chuyền sản xuất hÆ¡n 100.000 thùng dầu má»—i ngày của hãng Wintershall (Đức) cÅ©ng tạm ngÆ°ng. 

Giá dầu leo thang từng ngày - ná»—i lo không chỉ của giá»›i đầu tÆ°.

Những chuyển Ä‘á»™ng kinh tế theo những biến Ä‘á»™ng địa chính trị từ Trung Đông đến Bắc Phi khiến các chuyên gia bắt đầu nghÄ© đến nguy cÆ¡ lượng dầu từ vùng Vịnh - nÆ¡i có trữ lượng dầu cao nhất thế giá»›i cÅ©ng sẽ bị ảnh hưởng. Giá»›i phân tích Ä‘ã so sánh tình hình hiện tại vá»›i Chiến tranh vùng Vịnh 1990-1991 khi giá dầu Ä‘ã nhảy vọt 130% trong 7 tháng do kho dá»± trữ của OPEC giảm xuống còn 1,8 triệu thùng/ngày.

Dá»±a trên những cuá»™c khủng hoảng giá dầu trong quá khứ, các chuyên gia phân tích của Tập Ä‘oàn tài chính Nomura Holdings Inc. - Nhật, còn bi quan hÆ¡n khi cho rằng dầu có thể lên đỉnh 220 USD má»™t thùng nếu nguồn cung dầu của cả Libya và Algeria bị ngÆ°ng trệ do tình trạng bạo lá»±c lan rá»™ng không chấm dứt.

• Hậu quả khó lường

Phiên tăng giá ngày 24-2 không chỉ khiến nhiều người nghÄ© đến má»™t cuá»™c khủng hoảng dầu lá»­a má»›i mà còn lo ngại hậu quả của nó là kinh tế thế giá»›i sẽ khó lòng hồi phục, thậm chí có thể sẽ xảy ra má»™t cuá»™c khủng hoảng kinh tế má»›i. Mặc dù nhiều khả năng Saudi Arabia và má»™t số nÆ°á»›c sản xuất dầu khác sẽ tăng sản lượng để hạ nhiệt thị trường cho dù OPEC chÆ°a nhóm họp, nhÆ°ng các chuyên gia nói rằng việc mất Ä‘i nguồn dầu thô của Libya sẽ có ảnh hưởng đặc biệt tai hại tá»›i thị trường, đẩy giá dầu cao, Ä‘e dọa cản trở sá»± hồi phục và tăng trưởng của kinh tế thế giá»›i. 

Phát biểu vá»›i hãng tin CNBC ngày 23-2, Nobuo Tanaka, Giám đốc Ä‘iều hành CÆ¡ quan Năng lượng quốc tế nhận định, giá năng lượng cao khiến giá của tất cả mọi loại hàng hóa cÅ©ng tăng - đặc biệt là giá lÆ°Æ¡ng thá»±c, kéo theo mối Ä‘e dọa lạm phát, nhất là tại những nền kinh tế nhÆ° Ấn Độ, Trung Quốc và các nÆ°á»›c châu Phi. Chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ, Anh và châu Âu Ä‘ang tăng lên và giá»›i đầu tÆ° dá»± Ä‘oán không lâu nữa châu Âu và Anh sẽ phải tăng lãi suất cÆ¡ bản để giải quyết vấn đề lạm phát này.

TrÆ°á»›c mắt, giá dầu tăng cao sẽ là thảm họa đối vá»›i bất cứ người tiêu dùng nào. Ví dụ, nÆ°á»›c Mỹ tiêu thụ khoảng 7,5 triệu thùng dầu má»—i ngày, chỉ cần má»—i thùng tăng giá 10 USD thì nền kinh tế Mỹ sẽ gánh chịu thêm khoản phí 75 tá»· USD.

Theo Chris Lafakis, nhà kinh tế thuá»™c Bá»™ phận phân tích của Tập Ä‘oàn Tài chính Moody’s, nếu trong năm 2010, giá dầu trung bình ở mức 103 USD/thùng, cÅ©ng sẽ xóa Ä‘i má»™t ná»­a trong số 120 tá»· USD tiền hoàn thuế của chính phủ để giúp khôi phục nền kinh tế Mỹ. Còn nếu giá dầu ở mức 120 USD/thùng, tác Ä‘á»™ng của gói kích thích này sẽ bị xóa sạch. Thậm chí, nếu giá dầu ổn định ở mức 100 USD/thùng, nền kinh tế toàn cầu lúc Ä‘ó cÅ©ng Ä‘ang vật lá»™n để theo kịp vá»›i giá thá»±c phẩm tăng cao. 

Ngân hàng Thế giá»›i cảnh báo rằng giá dầu Ä‘ang cao ở mức nguy hiểm và có vẻ nhÆ° sẽ tiếp tục tăng. Sẽ có thêm nhiều người rÆ¡i vào tình trạng nghèo khó vì giá thá»±c phẩm tăng cao hÆ¡n trong năm nay. Trong bối cảnh nền kinh tế thế giá»›i Ä‘ang vật lá»™n để thoát khỏi ảnh hưởng của cuá»™c khủng hoảng tài chính tồi tệ vừa qua, rất nhiều người nghÄ© rằng giá dầu sẽ tăng dữ dá»™i và lặp lại kịch bản của cuá»™c khủng hoảng thời kỳ 2007-2008. 

Nguồn: SGGP