Nhu cầu dầu đang phục hồi. Đây là thông điệp quan trọng nhất từ các nhà phân tích cho ngành năng lượng trong vài tuần qua. OPEC + đang cắt giảm sản xuất và các nhà sản xuất ở Mỹ và Canada cũng vậy. Sự phục hồi của sự cân bằng trong thị trường dầu đang sắp diễn ra. Tuy nhiên, có một phân khúc lớn của ngành công nghiệp này mà tin tức này không phải là tốt với họ- phân khúc hạ nguồn tức là lọc dầu.
Thông thường, các nhà máy lọc dầu thu lợi nhuận theo một cách rất đơn giản: họ mua dầu thô, chế biến nó thành nhiên liệu và nhựa và bán chúng với giá cao hơn. Dầu giá rẻ thường là kịch bản tốt nhất cho các nhà máy lọc dầu, miễn là có nhu cầu cho các sản phẩm tinh chế của họ. Điều này đã không xảy ra trong cuộc khủng hoảng hiện nay, và bây giờ các nhà máy lọc dầu trên khắp thế giới đang vật lộn để tồn tại.
Theo báo cáo gần đây của các nhà phân tích, nhiều máy lọc dầu sẽ không thể trụ nổi. Đơn cử như, một báo cáo của Wood Mackenzie cảnh báo rằng những công ty sống sót sẽ là những người thích nghi nhanh nhất với thực tế khắc nghiệt rằng việc kinh doanh lớn nhất của họ - chuyển dầu thành nhiên liệu - sẽ không kiếm được tiền khi nhu cầu chững lại.
Thật vậy, những kỳ vọng lạc quan rằng sự cải thiện nhu cầu dầu sẽ chuyển thành cải thiện nhu cầu nhiên liệu đã bị phá vỡ. Quả thực nhu cầu xăng đã tăng nhưng sự tăng trưởng yếu hơn mong đợi. Đối với nhiên liệu máy bay, sự phục hồi nhu cầu này không tồn tại. Điều này đã buộc các nhà máy lọc dầu phải chuyển sản xuất sang nhiều xăng và nhiên liệu chưng cất hơn. Tuy nhiên, điều này đã dẫn đến nguồn cung các sản phẩm chưng cất trung gian dư thừa, càng làm giảm thêm biên lợi nhuận lọc dầu, theo Bloomberg.
Đây là một trong những điểm đau đớn nhất trong ngành công nghiệp hạ nguồn và có lẽ là ví dụ rõ ràng nhất về cách coronavirus có thể đảo lộn cả một ngành công nghiệp. Nhiên liệu máy bay là một thành phần chính trong biên lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu với việc di chuyển bằng hàng không giá cả phải chăng. Nhưng coronavirus đã ảnh hưởng tới ngành công nghiệp này. Các hãng hàng không đang gặp khó khăn, phá sản, máy bay không cất cánh và nhu cầu nhiên liệu máy bay đang bị phá hủy. Trong khi đó, nhu cầu về dầu diesel, như nhu cầu xăng, đã không được cải thiện nhanh như ngành công nghiệp này mong muốn, do đó nguồn cung dư thừa đang tăng lên.
“Ngay bây giờ, nhu cầu xăng hầu như không giúp cho một số nhà máy sống sót”, ông Stephen Wolfe, người đứng đầu về dầu thô của Energy Aspects’ đã nói với Bloomberg hồi đầu tháng này. “Và với việc sản xuất nhiên liệu máy bay chuyển sang sản xuất dầu diesel và xăng, điều đó thậm chí càng gây áp lực hơn cho việc cung cấp sản phẩm”.
Giám đốc điều hành của hãng Total Pháp, Patrick Pouyanne, đã gọi biên lợi nhuận lọc dầu là “hoàn toàn thảm khốc” vào tháng trước. Và bây giờ với sự trỗi dậy của Covid-19 ở nhiều nơi trên thế giới, làm dấy lên lo ngại về một loạt lệnh phong tỏa lần thứ hai sẽ là đòn giáng cuối cùng cho nhiều nhà máy lọc dầu.
Các nhà máy lọc dầu Trung Quốc, phong vũ biểu cho nhu cầu nhiên liệu, đã bắt đầu cắt giảm công suất xử lý và đây là một dấu hiệu đáng lo ngại. Sự phục hồi công suất của Trung Quốc hồi tháng Tư là một trong những động lực chính thúc đẩy sự phục hồi của giá dầu, vì nó cho thấy sự gia tăng nhu cầu về nhiên liệu và do đó sẽ tăng đối với dầu thô. Nhưng có vẻ như không có gì chắc chắn trong một tình huống đại dịch, và báo hiệu tình hình xấu đi.
Với nhu cầu ảm đạm, một vấn đề với tình trạng dư thừa công suất đã xuất hiện, FT đã viết vào đầu tháng này. Theo UBS, công suất lọc toàn cầu cao hơn 3 triệu bpd so với mức cần thiết và nếu ngành công nghiệp hạ nguồn muốn lấy lại lợi nhuận thì cần phải cắt giảm vào cuối năm tới. Theo Wood Mac, khoảng 1,4 triệu thùng/ngày trong công suất lọc dầu đang bị đe dọa đóng cửa từ năm 2022 đến 2023 chỉ riêng ở châu Âu.
Các nhà máy lọc dầu cũ hơn là dễ bị tổn thương nhất vì chúng ít phức hợp và kém hiệu quả hơn so với các nhà máy lọc dầu mới. Các nhà máy lọc dầu mới linh hoạt hơn trong sản lượng cũng như xử lý dầu thô với chi phí thấp hơn. Những nhà máy cũ hoặc là sẽ phải nâng cấp hoặc ngừng hoạt động, và với sự thiếu hụt tiền mặt trong ngành công nghiệp năng lượng nói chung, việc nâng cấp có lẽ là không phù hợp với tất cả mọi người.
“Phần lớn ngành công nghiệp lọc dầu sẽ phải chịu mức lợi nhuận thấp và sẽ cần phải thích nghi để đảm bảo sự tồn tại của họ”, phó chủ tịch tinh chế hóa chất và các thị trường dầu mỏ của Wood Mac cho biết trong báo cáo gần đây của công ty. “Việc lọc dầu sẽ cần quay trở lại nguồn gốc của nó như là một ngành chuyển đổi - và bây giờ cần phải mở rộng ra ngoài dầu thô”.
Cái gì là ngoài dầu? Ví dụ như nhiên liệu sinh học và hóa dầu tái chế. Ngay cả việc sản xuất hóa dầu thông thường cũng sẽ là một bổ sung trong thế giới hậu khủng hoảng, mặc dù nhiều dự án mới trong lĩnh vực hóa dầu có thể sẽ bị trì hoãn vì tiền mặt eo hẹp.
Nhu cầu dầu toàn cầu giảm 16,4 triệu bpd trong quý II, theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế. Trong cả năm, IEA dự báo nhu cầu giảm 7,9 triệu bpd. Tức là các nhà máy lọc dầu toàn cầu cần xử lý ít hơn 7,9 triệu bpd dầu thô thành nhiên liệu và nhựa. Và, thật trớ trêu thay, các nhà máy lọc dầu cũng đang phải đối mặt với một thị trường dầu thô thắt chặt hơn, theo IEA, có nghĩa là giá dầu thô cao hơn trong khi lợi nhuận vẫn teo tóp. Đây không phải là thời điểm tốt cho ngành lọc dầu.
Nguồn tin: xangdau.net
