Trong thời gian qua giá dầu thô trên thị trường quốc tế đã giảm mạnh, đến ngày 10/2, giá dầu thô tại thị trường Mỹ đã xuống dưới 40 USD/thùng.
Ngoài ra bắt đầu từ ngày 10/2, Bộ Tài chính sẽ chính thức áp mức thuế nhập khẩu giảm 10% cho các mặt hàng xăng. Việc Bộ Tài chính giảm thuế nhập khẩu xăng đã phần nào chia sẻ khó khăn với người dân trong bối cảnh nền kinh tế đang cần nhiều giải pháp để kích cầu, chống suy thoái. Trước và sau Tết Nguyên đán Kỷ Sửu, Bộ Tài chính đã hai lần tiến hành giảm thuế nhập khẩu xăng dầu để tạo thêm thuận lợi cho các doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu giảm giá. Ngày 24/1 đã giảm thuế nhập khẩu xăng từ 40% xuống 35% và từ ngày 10/2 giảm xuống còn 25%. Việc thuế nhập khẩu giảmkhiến nhiều DN tiêu thụ xăng dầu lớn, người tiêu dùng hy vọng sẽ có đợt giảm giá xăng nữa. Tuy nhiên, đến thời điểm này các DN kinh doanh xăng dầu mới giảm giá bán lẻ mặt hàng dầu diesel 0,05S, giảm 500 đồng/lít (bắt đầu từ ngày 10/2). Còn đối với mặt hàng xăng, các DN vẫn vin vào lý do hiện kinh doanh xăng đang lỗ để không giảm giá bán?
Lý giải về việc giá xăng không giảm sau khi thuế nhập khẩu xăng đã giảm trên 50%, ông Vương Thái Dũng, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) và ông Vương Đình Dung, Phó tổng giám đốc Công ty Xăng dầu quân đội đều có chung quan điểm:Giá dầu thô chỉ là một trong những điều kiện, chứ không phải yếu tố quyết định tăng, giảm giá xăng bán lẻ trong nước. Có như vậy bởi hiện DN đang lỗ khoảng 1000đ/lít xăng do DN đang phải trích trả nợ ngân sách tạm ứng lỗ (năm 2008) là 1.000 đồng/lít xăng. Nếu tính giá xăng nhập khẩu thời điểm hiện nay, cộng với thuế nhập khẩu và phí các loại... DN lỗ khoảng 1.600 đồng/lít, cả hai đợt giảm thuế của Nhà nước mới đây cũng chỉ tương ứng với 600 đồng/lít xăng. Vì vậy việc Nhà nước điều chỉnh giảm thuế suất thuế nhập khẩu xăng xuống mức 25% chỉ giúp DN bớt lỗ nên dù thuế nhập khẩu giảm, nhưng DN kinh doanh xăng vẫn chưa thể hạ giá bán lẻ.
Tuy nhiên theo tính toán của nhiều chuyên gia kinh tế, hiện giá dầu cập cảng đang dao động quanh ngưỡng 40-45 USD/thùng. Như vậy chi phí đầu vào một lít xăng ở mức thuế nhập khẩu 25%, thuế tiêu thụ đặc biệt 10%; thuế VAT 10%; nợ vay ngân sách tạm ứng 1.000 đồng; phí xăng dầu 1.000 đồngvà các khoản chi phí khác như lãi suất ngân hàng, trượt giá ngoại tệ, hao hụt xăng dầu, chi phí cho DN, chi phí hoa hồng cho đại lý…giá xăng không quá 10.300-10.500đ/lít. Bên cạnh đó dầu thô thế giới trong một thời gian dài vẫn quanh mức 40 USD/thùng đã giúp các DN đầu mối dự trữ được một lượng hàng đáng kể phục vụ kinh doanh.
Nhiều người tiêu dùng cho rằng, vào đầu tháng 2, khi Bộ Tài chính chưa có quyết định giảm thuế nhập khẩu xăng dầu, nhiều DNxăng dầu đã tuyên bố nếu thuế nhập khẩu giảm 5-10% sẽ có tác dụng ngay tới việc giảm giá nhưng đến nay thuế nhập khẩu đã hạ, các DN này vẫn kêu lỗ để trì hoãn việc giảm giá xăng. Đây là điều khó có thể chấp nhận, bởi khi giá dầutrên thị trường thế giới tăng cao, người dân đã chia sẻ trách nhiệm với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, chấp nhận mua xăng với giá cao, nay giá dầu đã hạ nhưng doanh nghiệp lại trì hoãn giảm giá. Đại diện Bộ Tài chính cũng thừa nhận: Thời gian gần đây đã xảy ra tình trạng giá cả biến động trái với quy luật. Thông thường, khi giá dầu thô giảm, thì giá xăng thành phẩm cũng giảm theo. Nhưng vừa qua, có thời điểm giá dầu thô giảm, song giá xăng thành phẩm lại không giảm, gây ra những khó khăn nhất định cho doanh nghiệp sản xuất và người tiêu dùng. So với thời điểm giá dầu thô trên thị trường thế giới lên mức 147 USD/thùng, nay ở quanh mức 40 USD/thùng, giá dầu thô đã giảm hơn 70%, nhưng giá xăng bán lẻ trong nước mới chỉ giảm hơn 40%.
Để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cũng như các đơn vị quản lý cần nhanh chóngtính toán hợp lý giá bán lẻ xăng trong nước. Từ đó góp phần thực hiện chủ trương của Chính phủ về kích cầu, chống suy thoái, bởi xăng dầu là một trong số những mặt hàng thiết yếu, tác động đến giá bán của nhiều loại hàng hóa, dịch vụ.
