Giá dầu thô giảm trong thời gian gần Ä‘ây Ä‘ang được cho là yếu tố chủ chốt tác Ä‘á»™ng đến việc hụt thu ngân sách trong năm nay, thiếu nguồn đầu tÆ° năm tá»›i và nhiều hệ quả không tốt khác.

Tuy nhiên cÅ©ng có ý kiến cho rằng các tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c này có thể được bù trừ trong năm 2015, nhÆ°ng Ä‘iều quan trọng hÆ¡n là khai thác tốt tác Ä‘á»™ng có lợi này.

Giá dầu thô giảm, phải tính cả được và mất

Tác Ä‘á»™ng của giá dầu đến khai thác dầu thô và tăng trưởng kinh tế là ná»™i dung chính trong phiên họp đầu tiên của liên bá»™: Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c và ba bá»™ Kế hoạch và Đầu tÆ°, Tài chính, Công thÆ°Æ¡ng, ngày 17/12, nhằm triển khai “Quy chế phối hợp trong quản lý và Ä‘iều hành kinh tế vÄ© mô”.

Tại Ä‘ây, Bá»™ Tài chính cho rằng, nếu giá dầu giảm 1 USD/thùng, ngân sách sẽ hụt thu khoảng 1.000-1.200 tỉ đồng, còn Bá»™ Kế hoạch và Đầu tÆ° thì khẳng định khoảng 11 – 12% tổng thu ngân sách nhà nÆ°á»›c từ dầu thô nên giá dầu thô giảm có ảnh hưởng lá»›n đến ngân sách và xuất nhập khẩu.

Năm 2015, dá»± toán thu ngân sách từ dầu thô là 93 nghìn tỉ đồng vá»›i giá dá»± toán dầu thô là 100 USD/thùng. Bá»™ Kế hoạch và Đầu tÆ°Æ°á»›c tính, nếu giá dầu giảm từ trên 100 USD/thùng đầu năm 2014 xuống còn bình quân 70 USD/thùng trong năm 2015, thì ngân sách hụt thu khoảng 30.000 tỉ đồng. Nếu giá dầu giảm xuống bình quân 60 USD/thùng, ngân sách sẽ giảm nhiều hÆ¡n nữa.

BaÌ€i liên quan

10 sá»± kiện trong nÆ°á»›c tiêu biểu năm 2014
Giá dầu giảm: Chá»› vá»™i mừng!
Giá dầu lại giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 5 năm qua
Giá dầu tăng hay giảm, Mỹ đều lợi
Dầu giảm giá, kinh tế Việt Nam hưởng lợi lâu dài
Hàng loạt quốc gia tích vàng phòng cÆ¡

BaÌ€i mới câÌ£p nhâÌ£t

3 điều cần biết trước khi nhận nhượng quyền
FTA - cÆ¡ há»™i vàng, nhÆ°ng không phải "cây Ä‘Å©a thần"
5 cách xây dá»±ng văn hóa khách hàng trong DN
Giá dầu giảm: Kinh tế Việt Nam được và mất
Nhận định TTCK tuần từ 5-9/1
[Infographic] 12 sự kiện được chờ đợi trong 2015

Doanh nhân Sài Gòn

Giá dầu thô giảm trong thời gian gần Ä‘ây Ä‘ang được cho là yếu tố chủ chốt tác Ä‘á»™ng đến việc hụt thu ngân sách trong năm nay, thiếu nguồn đầu tÆ° năm tá»›i và nhiều hệ quả không tốt khác.

Tuy nhiên cÅ©ng có ý kiến cho rằng các tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c này có thể được bù trừ trong năm 2015, nhÆ°ng Ä‘iều quan trọng hÆ¡n là khai thác tốt tác Ä‘á»™ng có lợi này.

Giá dầu thô giảm, phải tính cả được và mất

Tác Ä‘á»™ng của giá dầu đến khai thác dầu thô và tăng trưởng kinh tế là ná»™i dung chính trong phiên họp đầu tiên của liên bá»™: Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c và ba bá»™ Kế hoạch và Đầu tÆ°, Tài chính, Công thÆ°Æ¡ng, ngày 17/12, nhằm triển khai “Quy chế phối hợp trong quản lý và Ä‘iều hành kinh tế vÄ© mô”.

Tại Ä‘ây, Bá»™ Tài chính cho rằng, nếu giá dầu giảm 1 USD/thùng, ngân sách sẽ hụt thu khoảng 1.000-1.200 tỉ đồng, còn Bá»™ Kế hoạch và Đầu tÆ° thì khẳng định khoảng 11 – 12% tổng thu ngân sách nhà nÆ°á»›c từ dầu thô nên giá dầu thô giảm có ảnh hưởng lá»›n đến ngân sách và xuất nhập khẩu.

Năm 2015, dá»± toán thu ngân sách từ dầu thô là 93 nghìn tỉ đồng vá»›i giá dá»± toán dầu thô là 100 USD/thùng. Bá»™ Kế hoạch và Đầu tÆ°Æ°á»›c tính, nếu giá dầu giảm từ trên 100 USD/thùng đầu năm 2014 xuống còn bình quân 70 USD/thùng trong năm 2015, thì ngân sách hụt thu khoảng 30.000 tỉ đồng. Nếu giá dầu giảm xuống bình quân 60 USD/thùng, ngân sách sẽ giảm nhiều hÆ¡n nữa.
Giá dầu thô giảm: kinh tế Việt Nam được và mất
Mỏ Bạch Hổ
Nhìn lại, Ä‘ây không phải lần đầu tiên giá dầu thô biến Ä‘á»™ng mạnh. Biến Ä‘á»™ng giá dầu thô năm 2008 có mức Ä‘á»™ ghê gá»›m hÆ¡n hiện nay rất nhiều, giá dầu từ mức 150 USD/thùng rá»›t xuống 35 USD/thùng. Khi Ä‘ó, ảnh hưởng từ giá dầu thô giảm Ä‘ã giúp lạm phát của Việt Nam ba tháng cuối năm có số âm và kéo lạm phát cả năm xuống còn 20%. Vấn đề đặt ra là tại sao năm 2008 người ta không nói gì mà bây giờ lại cho Ä‘ó là nguyên nhân tác Ä‘á»™ng đến tăng trưởng kinh tế, hụt thu ngân sách…

Chuyên gia kinh tế, TS VÅ© Đình Ánh, cho rằng: “Khoảng cách giữa con số báo cáo thá»±c hiện vá»›i con số quyết toán của ngân sách vẫn rất lá»›n, mà dầu thô không phải yếu tố chủ chốt tác Ä‘á»™ng đến thu ngân sách. Vì vậy, thay vì nói chung chung, thì chúng ta “phải tính được cả cái mất và cái được”.

Theo TS Ánh, “nói ngân sách ảnh hưởng bởi giá dầu thô giảm là không Ä‘úng”, ngân sách được tính theo giá hiện hành, khi lạm phát cao, nghiá»…m nhiên đạt, thậm chí vượt thu ngân sách, bởi giá tăng Ä‘ã giúp vượt thu. Từ đầu năm 2014 đến nay, lạm phát thấp nên thu ngân sách không được lợi theo cách tính này, nhÆ°ng Bá»™ Tài chính công bố tính đến ngày 22/12/2014 thu ngân sách là 831,19 nghìn tỉ đồng, đạt 106,2% dá»± toán, bằng 98,2% sốước thu cả năm. Trong Ä‘ó, thu dầu thô đạt 118,4% dá»± toán, bằng 94,3% mức Ä‘ánh giá cả năm Ä‘ã báo cáo Quốc há»™i.

Việt Nam là nÆ°á»›c khai thác và xuất khẩu dầu thô nhÆ°ng số lượng không nhiều. Theo Bá»™ Kế hoạch và Đầu tÆ°, năm 2014 chúng ta khai thác được trên 15 triệu tấn dầu thô. Giả định, nếu bán hết toàn bá»™ lượng dầu khai thác được vá»›i giá 100 USD/thùng sẽ thu được 10 tỉ USD, còn nếu bán giá 60 USD/thùng nhÆ° hiện nay thì chỉ thu được 6 tỉ USD và trong số này, ngân sách có được từ 3-4 tỉ USD.

Vá»›i 4 tỉ USD mất Ä‘i do chênh lệch giá bán cÅ©ng không phải toàn bá»™ là của Việt Nam mà nó còn là phần “ăn chia” vá»›i đối tác nÆ°á»›c ngoài cùng vá»›i các loại thuế tài nguyên, thuế doanh nghiệp, thuế môi trường… NhÆ° vậy, nếu có thiệt thì chúng ta cÅ©ng chỉ thiệt má»™t ná»­a.

Cạnh Ä‘ó, không chỉ xuất khẩu dầu thô mà ta còn nhập khẩu dầu thô. Năm 2014, tính đến tháng 11 Ä‘ã nhập khoảng 800 triệu USD, cả năm có thể lên đến 1 tỉ USD và trong năm cÅ©ng Ä‘ã nhập khoảng 12 triệu tấn xăng dầu các loại. Điều này cho thấy ta cÅ©ng được lợi từ giá dầu thô xuống.

Phân tích trên là những lÄ©nh vá»±c có thể tính trá»±c tiếp, song quan trọng hÆ¡n là phần gián tiếp. Những tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c lâu nay bị cho là do giá xăng dầu lên, nhÆ° không Ä‘iều chỉnh giá trong nÆ°á»›c theo giá thế giá»›i khiến chi phí năng lượng cao, sản xuất kinh doanh khó khăn… bây giờ Ä‘ã chuyển sang hÆ°á»›ng tích cá»±c hÆ¡n. Má»™t khi các yếu tố đều tích cá»±c, phải lượng định được nó là bao nhiêu tiền, để từ Ä‘ó suy ra ngân sách được bao nhiêu và được từ Ä‘âu.

Áp lá»±c 2015

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, các tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đối vá»›i nền kinh tế, vá»›i ngân sách từ giá dầu thô giảm có thể được bù trừ trong năm 2015 khi chính phủ thá»±c hiện các Ä‘á»™ng thái tích cá»±c. Bá»™ Tài chính hồi đầu tháng 12 cÅ©ng Ä‘ã tăng thuế Ä‘ánh vào các sản phẩm dầu khí nhằm giúp bù đắp thâm hụt ngân sách. Má»™t số biện pháp khác nhÆ° việc cắt giảm các hoạt Ä‘á»™ng khoan dầu má»™t cách có chọn lọc Ä‘ang được cân nhắc, bởi lo ngại làm giảm lợi nhuận của các công ty khai thác dầu…

Giáo sÆ° Nguyá»…n Quang Thái, Phó chủ tịch Há»™i Khoa học kinh tế Việt Nam cho hay, Việt Nam Ä‘ang sản xuất dầu mỏ vá»›i giá rẻ, chủ yếu từ 35-40 Ä‘ôla/thùng và cân bằng xuất nhập nên về cÆ¡ bản Ä‘ã “trung hòa” được các tác Ä‘á»™ng lá»›n đến ngành sản xuất dầu khí.

Trong khi Ä‘ó, chỉ trong năm tháng qua, giá dầu Ä‘ã giảm đến 1/3 và mang lại tác Ä‘á»™ng rất tích cá»±c đến hạ giá thành. Các ngành sản xuất khác khi nhập nguyên vật liệu cÅ©ng trong xu thế giá rẻ cÅ©ng có lợi. Do Ä‘ó, tuy bán dầu có thất lợi (chiếm khoảng 11% nguồn thu ngân sách), nhÆ°ng các lợi ích khác từ nền kinh tế Ä‘em lại sẽ lá»›n hÆ¡n.

Theo Ä‘ánh giá của các chuyên gia quốc tế gần Ä‘ây, giá dầu giảm Ä‘em lại nhiều yếu tố tích cá»±c cho nền kinh tế trong nÆ°á»›c hÆ¡n là gây khó. Ngân sách Việt Nam giờ Ä‘ây Ä‘ã giảm bá»›t sá»± phụ thuá»™c vào xuất khẩu dầu so vá»›i trÆ°á»›c Ä‘ây (tá»· lệ Ä‘ã giảm từ 20 – 25% xuống còn 10%), thúc đẩy chi tiêu tiêu dùng và giúp các doanh nghiệp cắt giảm chi phí, từ Ä‘ó lại giúp gia tăng hoạt Ä‘á»™ng chi tiêu và sản xuất.

Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) gần Ä‘ây Ä‘ã nâng tăng trưởng GDP dá»± kiến của Việt Nam năm 2015 từ mức 5,7% lên 5,8%. Tập Ä‘oàn Frontier Strategy (FSG) còn dá»± Ä‘oán tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2015 có thể cao hÆ¡n so vá»›i mức dá»± báo tăng 5,9% của năm 2014.

Nếu giá dầu ổn định ở mức 50 USD/thùng trong năm 2015, FSG cho rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam có thể lên đến trên 10% do sức mua được cải thiện Ä‘áng kể và lợi nhuận của các doanh nghiệp tăng. Ông Glen B. Maguire, chuyên gia kinh tế trưởng khu vá»±c châu Á – Thái Bình DÆ°Æ¡ng của Ngân hàng ANZ, cÅ©ng cho rằng kể cả khi giá dầu giảm 10% trong bốn quý liên tiếp, GDP của Việt Nam cÅ©ng sẽ chỉ giảm 0,1%, trong khi lạm phát có thể giảm 2,6 – 2,7%.

Năm 2014, Việt Nam Ä‘ã kết thúc Ä‘àm phán các hiệp định tá»± do thÆ°Æ¡ng mại FTA vá»›i Cá»™ng đồng châu Âu EU, Liên minh Hải quan Nga – Belarus – Kazakxtan, Hàn Quốc và Ä‘ang cố gắng kết thúc Ä‘àm phán TPP gồm 12 nền kinh tế và má»™t số Ä‘àm phán khu vá»±c mậu dịch khác. Cuối năm 2015, các nÆ°á»›c ASEAN cÅ©ng bắt đầu thá»±c thi Cá»™ng đồng ASEAN. Giá dầu giảm sẽ có tác Ä‘á»™ng tích cá»±c đến nền kinh tế nhiều nÆ°á»›c, làm giá đầu vào, giá thành nhiều sản phẩm và dịch vụ giảm, Ä‘óng góp vào việc nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của kinh tế thế giá»›i.

Vì thế, áp lá»±c cạnh tranh trá»±c tiếp tác Ä‘á»™ng đến toàn bá»™ nền kinh tế và từng doanh nghiệp. Các FTA thế hệ má»›i không chỉ liên quan đến hàng rào thuếở các đường biên, mà có nhiều thỏa thuận và yêu cầu nâng cao năng lá»±c cạnh tranh từ trong ná»™i địa. NhÆ° vậy, Việt Nam chỉ có mạnh lên thì má»›i có thể tham gia thành công trong há»™i nhập thời gian tá»›i.

Trong định hÆ°á»›ng nhÆ° vậy, Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng trong bài phát biểu tại Diá»…n Ä‘àn Doanh nghiệp Việt Nam thường niên 2014 vào ngày 2-12 vá»›i chủ đề “Doanh nghiệp hÆ°á»›ng tá»›i các hiệp định thÆ°Æ¡ng mại má»›i” nêu rõ các mục tiêu, nhiệm vụ chủ yếu của Việt Nam trong năm 2015, Ä‘ó là bảo đảm ổn định kinh tế vÄ© mô là yếu tố nổi bật để góp phần tăng GDP cả năm 2014 Æ°á»›c đạt 5,9% và Ä‘ó là triển vọng phát triển kinh tế năm 2015, vá»›i tăng trưởng 6,2%.

Thủ tÆ°á»›ng cÅ©ng cam kết chủ Ä‘á»™ng hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, coi Ä‘ây là khâu Ä‘á»™t phá có ý nghÄ©a quyết định trong việc chủ Ä‘á»™ng há»™i nhập quốc tế, khai thác hiệu quả các hiệp định thÆ°Æ¡ng mại Ä‘ã có và tích cá»±c Ä‘àm phán, ký kết các hiệp định thÆ°Æ¡ng mại tá»± do thế hệ má»›i.

Trong bối cảnh giá dầu thô giảm, lạm phát giảm, GS. Nguyá»…n Quang Thái cÅ©ng cho rằng giữ vững ổn định vÄ© mô, cải thiện môi trường kinh doanh má»›i có Ä‘iều kiện thá»±c hiện cÆ¡ cấu lại nền kinh tế, thích ứng vá»›i Ä‘iều kiện má»›i của cạnh tranh và há»™i nhập. Bởi các chỉ tiêu ổn định kinh tế vÄ© mô liên quan trá»±c tiếp đến “sức khỏe” của doanh nghiệp.

Các cuá»™c Ä‘iều tra về doanh nghiệp những năm gần Ä‘ây cho thấy doanh nghiệp ná»™i Ä‘ang rất khó khăn. Biết rằng, trong cÆ¡ chế thị trường thì việc bị Ä‘ào thải, sàng lọc là dÄ© nhiên, nhÆ°ng nếu doanh nghiệp bị “chết” và “má»›i sinh” lại khá cân bằng thì chất lượng của các doanh nghiệp Việt quá kém. Tình hình nhÆ° vậy, khó có thể vÆ°Æ¡n lên chủ Ä‘á»™ng cạnh tranh vá»›i các doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp các nÆ°á»›c trong há»™i nhập sắp tá»›i.

Nguồn tin: Doanhnhansaigon