Chỉ trong tháng 1-2015, giá má»™t số sản phẩm dầu gốc Ä‘ã giảm 10%-15% so vá»›i tháng 12-2014.
Từ giữa năm 2014 đến nay, giá xăng A92, A95, dầu diesel, dầu há»a… Ä‘á»u Ä‘ã giảm mạnh. Xăng giảm tá»›i lần thứ 15 trong khi giá dầu thô thế giá»›i Ä‘ã giảm tá»›i 50%. Giá dầu thô Ä‘ã xuống dÆ°á»›i 60 USD/thùng, tháºm chí có thá»i Ä‘iểm 50 USD/thùng. Tuy nhiên, giá các sản phẩm dầu nhá»n (nhá»›t) bán lẻ trên thị trÆ°á»ng Việt Nam vẫn không thấy có dấu hiệu giảm.
Äại gia thao túng?
Ông Nguyá»…n Tuấn Quỳnh, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Nhiên liệu Sài Gòn (SFC), cho biết xăng, dầu diesel, dầu gốc… là những sản phẩm được sản xuất từ dầu thô. Nhá»›t là sản phẩm của dầu gốc pha trá»™n vá»›i phụ gia. Cả giá dầu thô, dầu gốc Ä‘á»u giảm trong thá»i gian qua, Ä‘iá»u này giúp các công ty sản xuất dầu nhá»›t hưởng lợi.
NhÆ°ng tại sao giá nhá»›t lại không giảm? Theo ông Quỳnh, nguyên do là các doanh nghiệp (DN) dầu nhá»›t tốn quá nhiá»u chi phí quảng cáo marketing, tốn chi phí khuyến mãi để thu hút khách hàng, cạnh tranh vá»›i các hãng nhá»›t trên thị trÆ°á»ng. Äối vá»›i các DN nháºp khẩu nhá»›t vá» trong nÆ°á»›c Ä‘óng gói tiêu thụ, không nháºp thÆ°á»ng xuyên nhÆ° xăng dầu (lô hàng nhá»›t lâu lâu má»›i nháºp vá» má»™t đợt) nên có thể ít bị tác Ä‘á»™ng.
“Giá nhá»›t không giảm là khó chấp nháºn. Không nhiá»u thì ít, giá nhá»›t cÅ©ng phải giảm theo giá dầu thô thế giá»›i nhÆ° giá xăng, dầu, diesel” - ông Quỳnh nói.
Mặc dù xăng giảm sâu nhÆ°ng giá dầu nhá»›t không thay đổi. Ảnh: HTD
Äại diện má»™t DN nháºp khẩu dầu nhá»›t xác nháºn các thị trÆ°á»ng Singapore, Iran, Saudi Arabia, Nháºt, Hàn Quốc và châu Âu giá các loại dầu gốc để pha chế dầu nhá»›t nhÆ° SN150, SN500, J150, J500… Ä‘á»u giảm. Chỉ riêng trong tháng 1-2015, giá má»™t số sản phẩm dầu gốc Ä‘ã giảm 10%-15% so vá»›i tháng 12-2014.
“Thế nhÆ°ng giá nhá»›t trong nÆ°á»›c không thể giảm vì thị trÆ°á»ng dầu nhá»›t Việt Nam Ä‘ang bị khống chế bởi các đại gia ngành dầu nhá»›t thế giá»›i. Hầu hết các thÆ°Æ¡ng hiệu nổi tiếng thế giá»›i nhÆ° Exxon Mobil, Castrol, BP, Total, Shell… Ä‘á»u Ä‘ã có mặt tại Việt Nam và chiếm tá»›i gần 80% thị phần tại các TP lá»›n. Ngoài ra má»™t số hãng xe Ä‘á»u có sản phẩm nhá»›t riêng. Các DN nhá»›t trong nÆ°á»›c xuất hiện không Ä‘áng kể, giá rẻ hÆ¡n nhiá»u nhÆ°ng ít ngÆ°á»i mua (chủ yếu dùng trong sản xuất). Chỉ cần má»™t vài DN lá»›n không giảm thì các DN khác không giảm theo. HÆ¡n nữa lượng nhá»›t tồn kho cao nên khó bị tác Ä‘á»™ng liá»n theo giá xăng dầu” - vị đại diện này tiết lá»™.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng dầu nhá»›t là thị trÆ°á»ng béo bở đối vá»›i các DN sản xuất và nháºp khẩu. Thị trÆ°á»ng sản xuất có thể giảm do kinh tế khó khăn nhÆ°ng thị trÆ°á»ng Ä‘á»™ng cÆ¡ xe máy, ô tô, xe tải rất lá»›n. Số lượng nhá»›t nháºp vỠđến Ä‘âu chắc chắn sẽ tiêu thụ rất nhanh đến Ä‘ó nên không có chuyện tồn kho. Phải chăng là chi phí PR quảng cáo cạnh tranh quá lá»›n khiến há» không thể giảm giá được nữa?
Cần cÆ¡ chế quản lý giá nhá»›t
Ông Quỳnh cho rằng chúng ta Ä‘ã thả nổi giá nhá»›t. Vá»›i giá xăng dầu bán lẻ hiện nay, cÆ¡ quan quản lý có cÆ¡ chế tính toán giá thành, chi phí nhÆ°ng vá»›i giá dầu gốc, giá nhá»›t bán lẻ trên thị trÆ°á»ng vẫn còn bá» ngá».
Äồng quan Ä‘iểm, má»™t chuyên gia ngành xăng dầu cho rằng Nhà nÆ°á»›c cần có hÆ°á»›ng giám sát giá dầu gốc nháºp khẩu và yêu cầu các DN công bố công thức pha chế, từ Ä‘ó tính ra giá thành sản phẩm. Không có lý do gì giá dầu trên thế giá»›i Ä‘ã giảm nhÆ°ng giá nhá»›t không giảm, ngÆ°á»i tiêu dùng lại không được hưởng lợi.
Ông Tô Văn Tuynh, Giám đốc khu vá»±c Äông Nam Bá»™ Táºp Ä‘oàn Mai Linh, cho biết hiện nay má»—i xe chạy trên 5.000 km phải thay nhá»›t, giá khoảng 400.000-500.000 đồng/bốn lít tùy loại. Tuy nhiên, giá nhá»›t bán lẻ không thấy giảm bao giá». Mặc dù chi phí nhá»›t không nhiá»u, tác Ä‘á»™ng không lá»›n đối vá»›i má»—i xe cá nhân nhÆ°ng vá»›i trên chục ngàn xe của má»—i hãng thì Ä‘ó là má»™t chi phí rất lá»›n. Nếu giá nhá»›t giảm thì chắc chắn hãng sẽ tính toán giảm giá cÆ°á»›c nhÆ° khi giá xăng dầu giảm.
Nhá»›t giả tràn lan Äể làm dầu nhá»n Ä‘úng phẩm cấp và chất lượng, phải lấy 100% dầu gốc được chiết ra từ các nhà máy lá»c dầu để làm nguyên liệu, cho thêm phụ gia. Dầu gốc loại này Ä‘ã có đầy đủ các tiêu chí nhÆ° chỉ số Ä‘á»™ nhá»›t, nhiệt Ä‘á»™ chá»›p cháy, trị số kiá»m tổng, tổng lượng acid… đảm bảo làm trÆ¡n, mát, tốt cho Ä‘á»™ng cÆ¡. Tuy nhiên, vì lợi nhuáºn cao, các cÆ¡ sở nhá» mua nhá»›t cÅ© Ä‘ã sá» dụng vá» nấu lại, Ä‘em đổ vào bình tháºt của các nhãn hàng có tên tuổi rồi tung ra thị trÆ°á»ng. Những cÆ¡ sở này có nguồn mua lại các bình nhá»›t có thÆ°Æ¡ng hiệu Ä‘ã qua sá» dụng. Äối vá»›i các loại xe máy, có thể nháºn biết được nhá»›t giả, kém chất lượng khi thấy máy xe mau nóng, kêu to hÆ¡n. Khi Ä‘ó ngÆ°á»i tiêu dùng nên đến các hãng xe kiểm tra, thay lại nhá»›t má»›i vì loại nhá»›t này tồn Ä‘á»ng má»™t lượng acid làm ăn mòn phá hủy nhanh máy móc. Các hãng nhá»›t Ä‘á»u có dấu hiệu nháºn biết hàng chính hãng riêng trên nhãn hiệu. NgÆ°á»i tiêu dùng nên mua nhá»›t ở các đại lý bán nhá»›t hoặc của các hãng xe. Äại diện má»™t DN nháºp khẩu dầu nhá»›t Không chỉ lÄ©nh vá»±c váºn tải, các ngành sản xuất nhÆ° dệt may, sản xuất thép, bao bì, nhá»±a… Ä‘á»u sá» dùng nhiá»u dầu nhá»›t cho các thiết bị, máy móc phải váºn hành vá»›i cÆ°á»ng Ä‘á»™ cao. Nếu giá nhá»›t giảm thì chắc chắn DN tiết kiệm được chi phí sản xuất. Từ Ä‘ó giá thành có thể cạnh tranh và ngÆ°á»i tiêu dùng được lợi. PGS-TS PHẠM XUÂN MAI, nguyên Trưởng khoa Kỹ thuáºt giao thông, TrÆ°á»ng ÄH Bách khoa TP.HCM |
Nguon tin: PLO