Nhiều năm qua, dầu thô Ä‘óng góp không nhỏ vào ngân sách quốc gia. NhÆ°ng khi giá dầu Ä‘ang về thấp quanh mức 40USD/thùng, giá»›i chuyên gia cho rằng, ở chiều tích cá»±c giá dầu giảm sẽ kích thích sản xuất trong nÆ°á»›c, các DN sẽ tăng cường xuất khẩu. Tuy nhiên, nhìn tổng thể thì thách thức và cÆ¡ há»™i song hành.

Dư thừa nguồn cung

“Mô hình tăng trưởng kinh tế phải thay đổi. Bài học từ nÆ°á»›c Nga cho thấy, nếu dá»±a quá nhiều vào xuất khẩu dầu thô, sẽ gặp thiệt hại lá»›n khi giá dầu giảm. Tác Ä‘á»™ng của việc giảm giá dầu đến kinh tế Việt Nam có Ä‘á»™ trá»… lá»›n. Các cÆ¡ quan quản lý phải có biện pháp xá»­ lý, Ä‘iều hành để tác Ä‘á»™ng đến kịp thời hÆ¡n. Ví dụ Ä‘iển hình là giá xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm nhÆ°ng cÆ°á»›c vận tải giảm rất chậm” - TS LÆ°u Bích Hồ.
Nhìn vào bối cảnh thị trường năng lượng trong tuần qua và cảnh bán tháo dầu mỏ vẫn Ä‘ang tiếp diá»…n.

Cùng vá»›i nguồn cung Ä‘ang dồi dào Mỹ gia tăng sản lượng khai thác hàng ngày là nguyên nhân chính làm cho dầu thô tại thị trường Mỹ và thế giá»›i tiếp tục Ä‘à trượt giá xuống mức thấp nhất trong 6 năm trở lại Ä‘ây. Giá dầu Ä‘ã có lúc bị phá giá ká»· lục chỉ còn 40,45 USD/thùng. Đây là khoảng thời gian mất giá kéo dài nhất của loại dầu thô này kể từ năm 1986.

Ngoài những thông tin không mấy sáng sủa từ nền kinh tế lá»›n thứ hai thế giá»›i Trung Quốc, vá»›i tÆ° cách là nÆ°á»›c tiêu thụ nhiên liệu lá»›n thứ hai thế giá»›i, thông báo về việc các công ty năng lượng Mỹ trong tuần trÆ°á»›c Ä‘ã Ä‘Æ°a thêm 2 giàn khoan vào hoạt Ä‘á»™ng, cÅ©ng là nguyên nhân khiến các nhà đầu tÆ° lo ngại về nguồn cung trên toàn cầu sẽ dÆ° thừa nhiều hÆ¡n. Hiện tượng giá dầu giảm lần này không phải do biến Ä‘á»™ng chính trị mà do cung tăng.

Và trò chÆ¡i nguy hiểm của giá dầu khiến cho nhiều nền kinh tế lo lắng. Việt Nam không nằm ngoài chuá»—i tác Ä‘á»™ng này bởi ngân sách quốc gia trÆ°á»›c nay vẫn phụ thuá»™c vào dầu, trên cả hai phÆ°Æ¡ng diện xuất khẩu và nhập khẩu.

Dữ liệu má»›i nhất từ Tổng cục Hải quan, trong 7 tháng đầu năm 2015, do Ä‘Æ¡n giá bình quân giảm tá»›i 47,8% nên trị giá xuất khẩu dầu thô của cả nÆ°á»›c chỉ đạt 2,46 tá»· USD; giảm 47,1% (tÆ°Æ¡ng ứng giảm 2,18 tá»· USD). Trong khi Ä‘ó, lượng xăng dầu các loại Việt Nam nhập khẩu trong tháng 7 tăng 17% so vá»›i tháng trÆ°á»›c; đạt 905 nghìn tấn. Tuy nhiên trị giá nhập khẩu chỉ đạt 491 triệu USD; tăng 6,9% so vá»›i tháng trÆ°á»›c.

LÅ©y kế từ đầu năm đến hết tháng 7, cả nÆ°á»›c Ä‘ã nhập khẩu 5,93 triệu tấn xăng dầu các loại vá»›i giá trị đạt 3,42 tá»· USD; tăng 8,4% về lượng và giảm 34% về trị giá so vá»›i cùng kỳ năm trÆ°á»›c.

Theo số liệu của Bá»™ Tài chính, nguồn thu từ dầu Ä‘ang chiếm khoảng 20% ngân sách. Hàng năm, Bá»™ Tài chính dá»± Æ°á»›c tính má»™t con số nhất định cho giá dầu. Cụ thể năm 2015 cÆ¡ quan này Æ°á»›c giá dầu thế giá»›i trên dÆ°á»›i 100USD/thùng. Giá dầu xuống thấp hÆ¡n dá»± tính, ngân sách Ä‘óng góp từ dầu thô giảm.

Bá»™ trưởng Bá»™ Kế hoạch và Đầu tÆ° Bùi Quang Vinh cho rằng: Nếu giá dầu cứ giảm 1 USD cho má»™t thùng dầu thì Việt Nam mất gần 1.000 tá»· đồng. Nếu chạm ngưỡng 40 USD/thùng, Việt Nam sẽ giảm thu gần 70.000 tá»· đồng. Và nếu lấy nguồn thu khác bù vào, nếu 50 USD/thùng, ngân sách hụt thu 9.500 tá»· đồng và nếu 40 USD/thùng, ngân sách sẽ hụt thu 11.500 tá»· đồng.

CÆ¡ quan quản lý cÅ©ng Ä‘ã từng lên những kịch bản cho nền kinh tế khi giá dầu giảm. Dầu thô khi trượt xuống mức 60 USD/thùng, 50 USD/thùng và 40 USD/thùng thì tăng trưởng kinh tế cÅ©ng sẽ giảm tÆ°Æ¡ng ứng 0,21 Ä‘iểm phần trăm; 0,56 Ä‘iểm phần trăm và 1 Ä‘iểm phần trăm so vá»›i dá»± kiến.

Giá dầu giảm do nguồn cung dÆ° thừa.

Tìm cÆ¡ há»™i trong khó khăn

Không quá khó để nhận thấy tác Ä‘á»™ng 2 mặt của giá dầu. Giá dầu giảm thì thu nhập từ xuất khẩu dầu thô Ä‘em bán cÅ©ng giảm. Hàng năm PVN Ä‘óng góp đến gần 30% GDP. Điều này lý giải con số tăng trưởng nền kinh tế bị mất Ä‘iểm.

NhÆ°ng việc giá dầu thô giảm cÅ©ng mang lại những ảnh hưởng tích cá»±c. Đó là xu hÆ°á»›ng giá xăng dầu bán lẻ trong nÆ°á»›c giảm. Nguyên liệu đầu vào của sản xuất giảm kéo theo chi phí sản xuất giảm. Giá thành sản xuất và dịch vụ sẽ hạ nhiệt nhờ Ä‘ó sức mua, sức tiêu dùng có thể được cải thiện.

Chiều 24-8, trao đổi vá»›i Đại Đoàn Kết, ông Phạm Minh Thụy, Viện Kinh tế Tài chính, Bá»™ Tài chính nói, thách thức cho nền kinh tế là có, nhÆ°ng cÆ¡ há»™i cho nền kinh tế cÅ©ng song hành. Giá dầu thô giảm tác Ä‘á»™ng đến nền kinh tế nhiều khía cạnh.

Ông Thụy cho rằng, trong dài hạn, giá dầu giảm, giá đầu vào cho nhiều ngành sản xuất giảm, thúc đẩy năng lá»±c cạnh tranh cho các doanh nghiệp Việt Nam. Ở chiều tích cá»±c rá»™ng hÆ¡n, giá dầu giảm sẽ kích thích sản xuất trong nÆ°á»›c, từ Ä‘ó thu thuế tăng lên. Nhiều nền kinh tế khác trên thế giá»›i nhÆ°: Mỹ, EU, Nhật Bản… cÅ©ng được cải thiện. Khi Ä‘ó, các DN Việt Nam sẽ tăng cường xuất khẩu.

“Theo tính toán, giá thành khai thác dầu thô tại má»™t số mỏ ở Việt Nam trung bình 20 USD/thùng, má»™t số mỏ có chi phí cao hÆ¡n ở mức 35- 40 USD/thùng. Khi giá dầu thô thế giá»›i về 40 USD thùng, việc xuất bán tính ra vẫn có lãi. Hiện nay, PVN cÅ©ng Ä‘ang tiến hành tập trung đầu tÆ° khai thác những mỏ dầu có giá thành thấp, hạn chế khai thác những mỏ dầu có chi phí cao.

Việt Nam cÅ©ng vừa phá giá tiền đồng, Ä‘iều này sẽ có lợi cho xuất khẩu dầu thô? Ông Thụy khẳng định, tác Ä‘á»™ng của việc ná»›i tá»· giá thêm 1% và giãn biên Ä‘á»™ Ä‘iều chỉnh tá»· giá từ +/-1% lên +/-3% có há»— trợ cho xuất khẩu nhÆ°ng ở mặt hàng dầu thô không rõ nét.

Ngay trong khu vá»±c Đông Nam Á, Indonesia cÅ©ng là má»™t nÆ°á»›c xuất khẩu dầu thô. Và tá»· trọng xuất khẩu tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i Việt Nam. Bản thân Indonesia Ä‘ã phá giá đồng ná»™i tệ của họ do vậy tác Ä‘á»™ng phá giá tá»· giá tiền Đồng (VNĐ) há»— trợ cho xuất khẩu nhÆ°ng ở mặt hàng dầu thô không lá»›n nhÆ° các mặt hàng nông lâm thủy sản.

Ông Thụy cÅ©ng cho rằng, PVN sẽ phải lên kế hoạch sản xuất kinh doanh phù hợp vá»›i giá dầu thô quốc tế giảm. Đây là má»™t cách để nâng cao hiệu quả khai thác.

Nguồn tin: Daidoanket

Trong khi Ä‘ó các chuyên gia khác cÅ©ng cho rằng, tăng trưởng kinh tế không nên dá»±a quá nhiều vào xuất khẩu dầu thô. Việt Nam phải tìm lợi thế cạnh tranh khác trong sản xuất thay vì việc chỉ cạnh tranh trong việc khai thác tài nguyên thiên nhiên.