Trong ba tháng qua, giá dầu thô Ä‘ã giảm mạnh từ mức hÆ¡n 100 USD/thùng xuống còn dưới 60 USD/thùng, đồng nghÄ©a vá»›i việc 1.000 tá»· USD từ các nước sản xuất-xuất khẩu dầu má» Ä‘ã được chuyển sang các nước tiêu thụ dầu má», trong Ä‘ó có nhiá»u ná»n kinh tế má»›i nổi và Ä‘ang phát triển ở châu Á. Tá» Wall Street Journal cho rằng giá dầu giảm sâu có thể sẽ là má»™t “cÆ¡n gió lành” đối vá»›i nhiá»u ná»n kinh tế châu Á phụ thuá»™c vào nháºp khẩu dầu thô, cÅ©ng như tạo động lá»±c cho tăng trưởng kinh tế cá»§a châu lục lá»›n và Ä‘ông dân nhất thế giá»›i.
[giá dầu giảm]
Giá dầu giảm sâu sẽ mang đến cÆ¡n gió lành cho châu Á
Trong báo cáo cáºp nháºt Triển vá»ng Tăng trưởng châu Á 2014 má»›i công bố, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) nháºn định triển vá»ng tăng trưởng cá»§a các nước Ä‘ang phát triển trong khu vá»±c sẽ vẫn ổn định và giá dầu giảm sẽ có lợi cho nhiá»u quốc gia. Giá dầu giảm có nghÄ©a nhiá»u ná»n kinh tế phải nháºp khẩu dầu sẽ tăng trưởng tốt hÆ¡n và lạm phát cÅ©ng sẽ giảm hoặc giữ ở mức thấp. Giá dầu giảm trên toàn cầu là cÆ¡ há»™i vàng cho các quốc gia nháºp khẩu dầu như Indonesia hay Ấn Äá»™, để cải tổ chương trình trợ giá nhiên liệu đắt đỠđang áp dụng. Trong khi Ä‘ó, các thị trưá»ng má»›i nổi có thể táºn dụng lợi thế cá»§a giá dầu thấp và thúc đẩy phát triển và tăng trưởng kinh tế, nhu cầu dầu tăng sẽ được bù đắp bởi sản lượng dầu tăng. Mặt khác, các nước xuất khẩu dầu cÅ©ng có thể táºn dụng cÆ¡ há»™i này để phát triển lÄ©nh vá»±c sản xuất, khi giá hàng hóa thấp sẽ khiến tá»· giá thuáºn lợi hÆ¡n.
Nếu váºy, liệu có phải má»™t ká»· nguyên giá dầu thấp Ä‘ang đến? Câu trả lá»i là có, ít nhất trong ngắn hạn. CÆ¡ quan Thông tin Năng lượng Mỹ dá»± Ä‘oán giá dầu vẫn rẻ trong năm 2015, vá»›i mức trung bình khoảng 63-73 USD/thùng. Nhưng giá thấp sẽ kéo dài bao lâu thì khó dá»± Ä‘oán, bởi còn nhiá»u yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến thị trưá»ng dầu má» toàn cầu như các cuá»™c xung đột tiá»m tàng ở Trung Äông. Giá dầu thấp dưá»ng như có lợi cho hầu hết các nước, tháºm chí cả các nước khai thác dầu. Chừng nào giá không xuống dưới mức các nước OPEC có thể chấp nháºn, há» vẫn có lợi nhuáºn. Vá»›i các nước khác, chi phí năng lượng thấp có lợi cho ngưá»i tiêu dùng và vá»›i hầu hết các ngành.
Các nghiên cứu Ä‘ã chỉ ra rằng thứ gây hại không phải bản thân giá dầu, mà chính là sá»± không ổn định cá»§a giá dầu. Vá»›i chá»§ yếu là các nước nháºp khẩu dầu, các ná»n kinh tế châu Á cần táºn dụng lợi thế này và hưởng lợi từ giá dầu thấp. Chẳng hạn, Trung Quốc sẽ là má»™t trong những nước hưởng lợi nhiá»u nhất. Theo số liệu cá»§a Merrill Lynch, dầu chiếm khoảng 18% tổng nháºp khẩu cá»§a châu Á không bao gồm Nháºt Bản, và tương đương khoảng 3,4% GDP cá»§a khu vá»±c này. Chuyên gia kinh tế trưởng khu vá»±c châu Á-Thái Bình Dương cá»§a hãng tư vấn IHS nháºn định giá dầu giảm sẽ giúp tăng trưởng GDP cá»§a khu vá»±c này tăng thêm 0,25-0,5%.
Ở châu Á, không má»™t ná»n kinh tế nào phụ thuá»™c nhiá»u vào dầu nháºp khẩu hÆ¡n Trung Quốc. Năm 2013, nước này chi hÆ¡n 234 tá»· USD để nháºp khẩu dầu, chỉ sau Mỹ. Sá»± phụ thuá»™c vào năng lượng nháºp khẩu ngày càng tăng là mối quan ngại lá»›n vá» kinh tế và an ninh quốc gia cá»§a Trung Quốc. Do nguồn cung dầu ná»™i địa cá»§a Mỹ ngày càng tăng, Trung Quốc hiện là nước nháºp khẩu ròng dầu lá»›n nhất thế giá»›i. Nhu cầu năng lượng cá»§a Trung Quốc, bất chấp kinh tế suy giảm, dá»± kiến sẽ tiếp tục tăng mạnh. Mức giá dầu thấp hiện nay là cÆ¡ há»™i tốt cho Trung Quốc để phát triển kinh tế, giảm lạm phát và tăng dá»± trữ dầu chiến lược, việc mà Bắc Kinh Ä‘ã thá»±c sá»± bắt đầu triển khai.
Giá dầu thấp cÅ©ng giúp các Chính phá»§ châu Á giảm chi tiêu và tái phân bổ ngân sách. Malaysia và Indonesia là nước xuất khẩu dầu và có khả năng bị ảnh hưởng bởi giá dầu giảm. Tuy nhiên, cả hai nước Ä‘ang giảm trợ giá xăng dầu lâu nay vốn là gánh nặng tài chính lá»›n cá»§a Chính phá»§. Như Tổng thống Indonesia Joko Widodo Ä‘ã nêu lên tại há»™i nghị APEC vừa qua ở Bắc Kinh, số tiá»n tiết kiệm từ việc giảm trợ giá xăng dầu sẽ được chuyển cho các ngành khác, trong Ä‘ó có ngành xây dá»±ng cÆ¡ sở hạ tầng. Äây là hướng Ä‘i Ä‘úng đắn mà các Chính phá»§ nên theo Ä‘uổi khi giá dầu thấp. Giá dầu thấp không chỉ mang lại lợi ích cho các cá nhân, mà còn là cÆ¡ há»™i tốt để các Chính phá»§ thá»±c hiện những Ä‘iá»u chỉnh chính sách.
Nguồn tin: Baohaiquan