Diá»…n biến giá dầu thô trên thị trưá»ng thế giá»›i những ngày gần Ä‘ây lại khiến nhiá»u ngưá»i lo lắng. Cuối tuần trước, giá dầu thô tại thị trưá»ng Hoa Kỳ bất ngá» tăng 12% nhưng tá»›i đầu tuần lại giảm 1,7%, chỉ còn 28,95USD/thùng và chưa có dấu hiệu cho thấy sẽ trở vá» mức 40USD/thùng. So vá»›i cùng kỳ năm trước, giá dầu thô Ä‘ã giảm 44%, còn nếu tính từ đỉnh giá 108USD/USD hồi giữa năm 2014, giá dầu thô hiện sụt giảm tá»›i 72%.
Theo Ä‘ánh giá má»›i nhất cá»§a Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings, giá dầu thô lao dốc có những ảnh hưởng khác nhau đến các nước châu Á. Trong Ä‘ó, Thái Lan được hưởng lợi nhiá»u nhất, trong khi Việt Nam và Malaysia bị thiệt hại nặng ná» nhất. Châu Á hiện vẫn là khu vá»±c nháºp khẩu dầu thô lá»›n nhất toàn cầu, vá»›i tổng khối lượng nháºp khẩu tương đương phần còn lại cá»§a thế giá»›i cá»™ng lại dù kim ngạch Ä‘ã giảm khá mạnh kể từ năm 2013 đến nay.
Theo Fitch, Việt Nam là nước duy nhất phải chứng kiến chi phí nháºp khẩu ròng tăng vá»›i mức tăng 1% GDP do lượng xuất khẩu sụt giảm mạnh. Ở hầu hết các nước, mức giảm trong chi phí nháºp khẩu dầu Ä‘ã được chuyển hóa sang cán cân vãng lai, ngoại trừ Việt Nam và Malaysia.
Hồi giữa tháng 1-2016, trao đổi vá»›i báo chí, Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính Äinh Tiến DÅ©ng cho biết giá dầu thô trong dá»± toán năm 2016 Ä‘ã được Quốc há»™i thông qua là 60USD/thùng, nhưng trước diá»…n biến giá dầu liên lục giảm, Bá»™ Tài chính Ä‘ã xây dá»±ng các kịch bản vá» giá dầu thô trong năm 2016 là 55, 50, 45, 40, 35, 30USD/thùng để làm cÆ¡ sở Ä‘iá»u hành dá»± toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2016. Theo Bá»™ trưởng Äinh Tiến DÅ©ng, nếu giá xăng dầu giảm xuống, chúng ta phải Ä‘iá»u hành tháºt tốt để bảo đảm chi phí đầu vào cá»§a ná»n kinh tế, doanh nghiệp, chi phí đầu vào cá»§a sản phẩm Việt Nam phải giảm theo, từ Ä‘ó nâng cao năng lá»±c cạnh tranh cá»§a sản phẩm Việt Nam, tạo Ä‘iá»u kiện thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Khi giá dầu thô giảm sẽ tác động cả hai mặt tích cá»±c và tiêu cá»±c đến ná»n kinh tế. Theo tính toán cá»§a Táºp Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PetroVietnam), nếu giá dầu giảm 1USD/thùng, doanh thu cá»§a PetroVietnam sẽ giảm tá»›i 5.400 tá»· đồng, ná»™p NSNN giảm 1.500 tá»· đồng. Vá»›i dá»± toán giá dầu thô 60USD/thùng, nhưng giá thá»±c tế chỉ còn 30USD/thùng, nhiá»u khả năng năm 2016 ngân sách sẽ giảm thu tá»›i 45.000 tá»· đồng. Tuy nhiên, mặt tích cá»±c cá»§a việc giá dầu giảm Ä‘em lại là những ngành tiêu thụ dầu được hưởng lợi vì giảm chi phí, giá thành hàng hóa sẽ giảm. Giá xăng dầu thấp sẽ giúp chỉ số giá cả, lạm phát được kiểm soát chắc chắn hÆ¡n. Äây cÅ©ng là cÆ¡ há»™i để chúng ta tính đến những khía cạnh khác vá» tiá»n tệ, như lãi suất, tá»· giá hối Ä‘oái. Theo TS. Trần Äình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, hai mặt tích cá»±c và tiêu cá»±c cá»§a việc giá dầu thô giảm Ä‘á»u rõ ràng. Tuy nhiên, Bá»™ Tài chính hoặc Bá»™ KH-ÄT cần tính toán cụ thể, đưa ra những kịch bản lợi, hại như thế nào, chẳng hạn nếu sắp tá»›i xuống còn 25, 20USD/thùng thì sao? “Nếu không giá giảm xuống thấp hÆ¡n nữa sẽ đối phó không kịp” - TS. Trần Äình Thiên lo ngại.
Trên thá»±c tế, việc phát huy mặt tích cá»±c, táºn dụng cÆ¡ há»™i giá xăng dầu giảm mang lại vẫn chưa được như mong muốn. Hôm nay (18-2) Ä‘úng vào ngày giá xăng dầu bán lẻ trong nước được Ä‘iá»u chỉnh theo chu kỳ 15 ngày. Dá»± báo vá»›i diá»…n biến giá dầu thô những ngày qua, giá xăng bán lẻ có thể giảm tiếp thêm khoảng 500 đồng/lít. Nếu Ä‘úng kịch bản này, Ä‘ây sẽ là lần giảm giá thứ 4 liên tiếp cá»§a xăng dầu trong năm 2016, và là lần giảm thứ 9 liên tục kể từ ngày 19-10-2015. Tuy nhiên, cho đến nay giá cước váºn tải vẫn còn khá cao, không giảm tương ứng vá»›i mức giảm cá»§a giá xăng dầu. Nếu không có sá»± chuyển biến vá» vấn đỠnày trong thá»i gian tá»›i, chắc chắn cÆ¡ há»™i táºn dụng mặt tích cá»±c cá»§a giá dầu sẽ trôi qua, và tác động tiêu cá»±c sẽ tăng lên. Nếu chúng ta không có má»™t hệ thống quản lý giá tháºt tốt sẽ khó can thiệp hành chính vào vấn đỠgiá cước váºn tải.
Vấn đỠđặt ra là giám sát thị trưá»ng phải có biện pháp Ä‘iá»u tiết mang tính hành chính. Biện pháp Ä‘ó phải công tâm để đảm bảo lợi ích cá»§a ngưá»i tiêu dùng năng lượng. Bên cạnh Ä‘ó, chế tài cá»§a Nhà nước phải đủ mạnh để bảo vệ lợi ích thị trưá»ng. Nếu xăng dầu giảm sâu nhưng không Ä‘i vào được sản xuất sẽ không mang lại hiệu quả cho ná»n kinh tế, bởi quyá»n lợi Ä‘ã rÆ¡i vào nhóm lợi ích, nhóm doanh nghiệp kinh doanh ngành hàng này, chứ không phải cho má»i ngưá»i, không gây tác động tích cá»±c lan tá»a vào ná»n kinh tế. Má»™t khi thị trưá»ng bị méo mó và xã há»™i không được lợi, ná»n kinh tế vẫn cứ èo uá»™t.
Nguồn tin: Saigondautu