Theo mạng "Time" (Mỹ) ngày 7/7, giá»›i phân tích dầu lá»­a hiện Ä‘ang hốt hoảng sau phát biểu ngày 5/7 của Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden, được Ä‘ông đảo mọi người cho rằng Ä‘ã bật Ä‘èn xanh cho Israel Ä‘ánh bom các cÆ¡ sở hạt nhân của Iran.

Từ lâu, nhiều người trong ngành công nghiệp dầu lá»­a coi má»™t cuá»™c tấn công nhÆ° vậy là sá»± mở đầu của má»™t cÆ¡n ác má»™ng trên các thị trường năng lượng toàn cầu, bởi vì Iran sẽ trả Ä‘Å©a bằng cách Ä‘ánh chìm các tàu chở dầu tại eo biển Hormuz, phong tỏa tuyến đường vận chuyển dầu của vùng Vịnh đến các thị trường thế giá»›i.

Ngày 5/7, Phó Tổng thống Mỹ Biden tuyên bố rằng mặc dù Mỹ cho rằng hành Ä‘á»™ng quân sá»± chống Iran sẽ không phục vụ lợi ích của Mỹ cÅ©ng nhÆ° Israel, nhÆ°ng Israel là má»™t quốc gia có chủ quyền và nếu cảm thấy bị Iran Ä‘e dọa, họ có "quyền" phát Ä‘á»™ng cuá»™c tấn công chống Tehran mà "không cần chúng tôi đồng ý hay không".

NhÆ°ng sau Ä‘ó Chính quyền Obama vá»™i vã thanh minh vá»›i những người cho rằng tuyên bố của Biden chứng tỏ Mỹ đồng ý và ra hiệu cho Israel phát Ä‘á»™ng cuá»™c tấn công bằng không quân chống Iran.

Ngày 6/7, tại MátxcÆ¡va, Tổng thống Obama nhắc lại tuyên bố phản đối hành Ä‘á»™ng quân sá»± chống Iran và mong muốn má»™t giải pháp ngoại giao nhằm giải quyết cuá»™c đối đầu hạt nhân. Thá»±c tế, tuyên bố của ông Biden làm tình hình thêm phức tạp, bởi vì lâu nay các quan chức Mỹ thường tránh Ä‘Æ°a ra các tuyên bố khiến Iran có thể hiểu rằng Washington bật Ä‘èn xanh cho Israel tấn công Tehran.

Ông Cliff Kupchan thuá»™c Tập Ä‘oàn Âu-Á, má»™t cÆ¡ quan tÆ° vấn rủi ro tại OasinhtÆ¡n, nói: "Những lời nói Ä‘ó làm tôi tưởng Ä‘ây là má»™t tuyên bố nằm trong kế hoạch". Ông Kupchan cảnh báo Iran có thể hiểu những nhận xét của ông Biden nhÆ° "má»™t mối Ä‘e dọa nhằm tăng sức ép... và Tehran có thể phản ứng quyết liệt".

Đáng chú ý khả năng tuyên bố của ông Biden Ä‘ang tạo ra bầu không khí lo ngại trong giá»›i phân tích dầu lá»­a, bởi vì họ lo ngại rằng phản ứng nhanh nhất của Iran trÆ°á»›c mối Ä‘e dọa quân sá»± là làm gián Ä‘oạn việc vận chuyển dầu.

Hiện nay, ít nhất là 20% tổng nguồn cung cấp dầu lá»­a của thế giá»›i được vận chuyển qua eo biển Hormuz, nằm giữa Iran, Các tiểu VÆ°Æ¡ng quốc Arập thống nhất (UAE) và Oman. Do phần hẹp nhất của eo biển Hormuz chỉ rá»™ng 29 dặm, Iran có thể coi việc Ä‘ánh chìm các tàu dầu là biện pháp thích hợp để tiến hành trả Ä‘Å©a quân sá»± trá»±c tiếp chống Israel, do hành Ä‘á»™ng này có thể gây hậu quả lá»›n hÆ¡n.

Mặc dù các tàu chiến của Hải quân Mỹ nhanh chóng can thiệp để tiếp tục khai thông tuyến đường vận chuyển dầu, nhÆ°ng giá»›i kinh doanh cÅ©ng nhÆ° các thuyền trưởng tàu dầu không thể không lo sợ và chi phí vận chuyển dầu lá»­a sẽ tăng mạnh.

Ông David Fyfe, phụ trách các thị trường dầu lá»­a của CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế tại Paris - đại diện cho các nÆ°á»›c công nghiệp tiêu thụ dầu lá»­a - nói: "Đây là má»™t kịch bản mà bất cứ ai coi trọng vấn đề an ninh của các nguồn cung cấp cÅ©ng phải cân nhắc. Điều Ä‘ó sẽ ảnh hưởng đến 12 triệu thùng dầu/ngày".

Má»™t số nhà phân tích cho rằng tác Ä‘á»™ng lá»›n hÆ¡n có thể là tình trạng hoảng loạn của người tiêu dùng. Các lái xe, trung bình chỉ đổ 1/3 bình xăng, có thể vá»™i vã đổ đầy bình xăng của họ, khiến nhu cầu xăng dầu tăng gấp ba. Chỉ riêng Ä‘iều Ä‘ó sẽ đẩy giá dầu lá»­a tăng chóng mặt. Tình trạng đầu cÆ¡ tích trữ xăng dầu của các nhà đầu tÆ° cÅ©ng tăng mạnh, vì họ dá»± Ä‘oán các nguồn cung cấp xăng dầu sẽ giảm.

Ông Leo Drollas, phó giám đốc và cÅ©ng là kinh tế trưởng của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng Toàn cầu tại London, nói: "Giá dầu lá»­a sẽ tăng và nhiều người sẽ mua hàng giao sau". Tất cả Ä‘iều Ä‘ó có thể đẩy giá thị trường tăng vọt và làm trầm trọng hÆ¡n tình trạng suy thoái toàn cầu. Tuy nhiên, người ta vẫn cần chờ xem rằng liệu thị trường có được trấn an nhờ sá»± đảm bảo của Obama rằng hành Ä‘á»™ng quân sá»± chống Iran không nằm trong chÆ°Æ¡ng trình của Mỹ hay không./.

( Vietnam+ )