Giá dầu cùng giá thá»±c phẩm tăng cao có thể khiến thâm hụt ngân sách ở châu Á “phình to” do chính phá»§ các nước này phải trợ cấp để bình ổn giá tiêu dùng nhằm tránh lạm phát dâng cao.
Trong dá»± báo má»›i nhất cá»§a Ngân hàng Mỹ Merrill Lynch thì Ấn Äá»™, Indonexia, Malaysia, Thái Lan, nhóm Chính phá»§ trợ cấp nhiá»u nhất cho năng lượng, nhiá»u khả năng sẽ không thể thá»±c hiện được mục tiêu ngân sách trong năm nay bởi giá dầu tăng quá cao. Lợi suất trái phiếu chính phá»§ Ấn Äá»™ hiện giao dịch ở sát mức cao nhất trong 6 tuần trong khi lợi suất trái phiếu Chính phá»§ Malaysia ở sát mức cao từng được thiết láºp vào tháng 1/2011.
Quỹ tiá»n tệ quốc tế IMF nháºn định hôm 11/4, giá dầu tăng chóng mặt Ä‘ã trở thành nguy cÆ¡ chá»§ đạo cho sá»± tụt dốc cá»§a tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Theo báo cáo cá»§a Ngân hàng ngoài nước Trung Quốc, nếu giá dầu ở mức 120 USD má»™t thùng thì mức tăng trưởng GDP cá»§a hầu hết các ná»n kinh tế lá»›n ở châu Á sẽ giảm từ 0,5 đến 1,2%.
Ông Kenneth Akintewe, chuyên gia quản lý tiá»n tệ tại tổ chức quản lý quỹ Aberdeen Asset Management, cho biết: “Nếu chúng ta chứng kiến giá dầu tiếp tục tăng cao, các thị trưá»ng sẽ đương đầu vá»›i rá»§i ro không nhá».”
Tuần trước, giá dầu thô giao dịch ở sát mốc 112 USD má»™t thùng, có thể buá»™c các chính phá»§ phải vay nợ nhiá»u hÆ¡n, lợi suất trái phiếu chính phá»§ khắp khu vá»±c sẽ tăng cao hÆ¡n.
Trong tuần trước, Citigroup Ä‘ã hạ mức dá»± báo tăng trưởng cá»§a chỉ số Kospi (Hàn Quốc) xuống 7% bởi lo lắng giá dầu tăng cao sẽ tác động xấu đến lợi nhuáºn doanh nghiệp. Trong khi Ä‘ó, Credit Suisse Group AG cho rằng thị trưá»ng chứng khoán Ấn Äá»™, thị trưá»ng giảm Ä‘iểm tồi tệ nhất tại châu Á chỉ sau thị trưá»ng Nháºt trong năm nay, nhiá»u khả năng sẽ tiếp tục mất Ä‘iểm bởi giá dầu cao và tăng trưởng kinh tế chững lại.
Singapore và Hong Kong, hai nước không trợ giá xăng dầu cho ngưá»i dân, cùng vá»›i Trung Quốc, phải công bố chính sách hoãn thuế để giúp những ngưá»i có thu nháºp thấp đối phó vá»›i giá nhà và thá»±c phẩm tăng cao.
Jim Walker, giám đốc Ä‘iá»u hành Asianomics Ltd có trụ sở tại Hong Kong, trả lá»i phá»ng vấn cho biết: “Nhiá»u chính phá»§ ở châu Á cảm thấy áp lá»±c trước ngưá»i dân, đặc biệt là khi giá thá»±c phẩm tăng nhanh, vì váºy vá» cÆ¡ bản há» sẽ làm má»i việc có thể để ngăn chặn rắc rối. Äiá»u Ä‘ó có nghÄ©a là trợ cấp và Ä‘ôi khi còn là chi tiêu không hợp lý từ các khoản tài chính công”.
Ấn Äá»™ giữ giá gas, dầu lá»a và diesel ở mức thấp giúp 800 triệu ngưá»i nghèo khiến mục tiêu giảm bá»›t thâm hụt ngân sách cá»§a Bá»™ Tài chính bị “lung lay”. Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính Ấn Äá»™, Pranab Mukherjee từng lên kế hoạch giảm trợ cấp để kéo mức thâm hụt ngân sách xuống 4,6% trong năm tài khóa tá»›i, tuy nhiên Goldman Sachs Group Inc nháºn định kế hoạch này là “tham vá»ng”.
Trong khi Ä‘ó, Trung Quốc gần Ä‘ây Ä‘ã há»— trợ trá»±c tiếp cho nông dân các tỉnh trồng lúa mỳ lá»›n do tình trạng hạn hán xảy ra liên tiếp. Còn Hàn Quốc tạm thá»i “Ä‘óng băng” giá Ä‘iện và gas trong ná»a đầu năm 2011.
Báo cáo cá»§a Ngân hàng thế giá»›i chi nhánh Äông Á cho hay: “Việc gia tăng trợ cấp cá»§a các chính phá»§ nhằm bình ổn giá lương thá»±c và nhiên liệu tại thá»i Ä‘iểm hiện tại sẽ trở thành nguy cÆ¡ chính Ä‘e dá»a kết quả cá»§a năm tài khóa. Việc giá thá»±c phẩm và nhiên liệu gia tăng không chỉ khiến “hầu bao” cá»§a các nước này thâm hụt thêm và còn thúc giục há» áp dụng nhiá»u biện pháp má»›i”.
Theo phân tích cá»§a Standard & Poor’s, Việt Nam là nước duy nhất ở châu Á xếp hạng không mấy khả quan do những lo ngại xung quanh việc quản lý tài chính. Trong khi Indonesia được Ä‘ánh giá ở mức lạc quan và Ấn Äá»™ là tương đối ổn định trong khu vá»±c.
Nhìn chung, việc giá dầu tăng cao vẫn ẩn chứa hiểm há»a đối vá»›i toàn bá»™ châu Á. “Nếu Ä‘iá»u này trở thành má»™t cú sốc vá» cung khi các nhà cung cấp chính ngừng xuất khẩu thì châu Á thá»±c sá»± sẽ trải qua má»™t giai Ä‘oạn cá»±c kỳ khó khăn”, Kim Eng Tan, nhà phân tích tín dụng cá»§a Standard & Poor’s, nháºn định.
Giá dầu Ä‘êm qua giảm mạnh ngày thứ hai liên tiếp sau khi Goldman Sachs đưa ra dá»± báo kêu gá»i giảm 20 USD cho giá má»—i thùng dầu thô brent trong vài tháng tá»›i. CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế cÅ©ng nháºn định giá nhiên liệu quá cao có thể khiến nhu cầu vá» dầu lá»a bị cắt giảm tối Ä‘a. Hiện giá dầu giao dịch ngày hôm nay ở mức 106,21 USD má»™t thùng.
Nguồn: Bloomberg