Trong má»™t cuá»™c phá»ng vấn tại London, ông El Badri cho biết, các nÆ°á»›c thuá»™c Liên minh châu Âu (EU) cần tranh thủ thá»i gian để tìm kiếm nguồn dầu thay thế cho lượng 500.000 thùng má»—i ngày nháºp khẩu từ Iran. “Trong thá»i gian này, giá dầu sẽ rất nhạy cảm và biến Ä‘á»™ng khôn lÆ°á»ng”, ông nói.
Tuy nhiên, ông này cÅ©ng khẳng định, các thị trÆ°á»ng Ä‘ã được cung cấp tốt. “Không có tình trạng thiếu dầu ở bất kỳ Ä‘âu trên thế giá»›i”, El Badri nói và cho biết, OPEC Ä‘ã sản xuất 30,6 triệu thùng dầu má»—i ngày, nhiá»u hÆ¡n 600.000 thùng/ngày so vá»›i chỉ tiêu được thá»a thuáºn tại há»™i nghị gần nhất của Khối hồi tháng 12 năm ngoái.
Giá dầu thô tÆ°Æ¡ng đối ổn định kể từ mùa Xuân năm trÆ°á»›c. NhÆ°ng giá dầu Ä‘ã tăng thêm 4 - 5 USD/thùng trong những ngày đầu năm 2012, khi EU chuẩn bị cấm váºn vá»›i dầu má» Iran và Tehran Ä‘e dá»a sẽ Ä‘óng cá»a eo biển Hormuz, tuyến váºn tải dầu má» sống còn từ vịnh Ba TÆ°. EU Ä‘ã thông qua lệnh cấm váºn hôm thứ Hai tuần trÆ°á»›c, nhÆ°ng hoãn thá»i gian thá»±c hiện tá»›i ngày 1/7/2012 để các nÆ°á»›c vốn phụ thuá»™c nặng ná» vào dầu thô của Iran nhÆ° Hy Lạp có thêm thá»i gian để Ä‘iá»u chỉnh. Trong khi Ä‘ó, Iran dá»a sẽ cấm ngay láºp tức việc xuất khẩu dầu má» sang châu Âu.
Nhiá»u nhà phân tích tin rằng, các khách hàng châu Âu của Iran có thể tìm kiếm các nhà cung cấp dầu má» thay thế khá dá»… dàng. Sản lượng dầu má» của Libya Ä‘ã hồi phục nhanh chóng, hiện đạt 1,3 triệu thùng/ngày - không quá thấp so vá»›i mức 1,6 triệu thùng/ngày của thá»i gian trÆ°á»›c cuá»™c ná»™i chiến năm ngoái. A-ráºp-xê-út cÅ©ng Ä‘ã khẳng định, nÆ°á»›c này sẽ bù đắp cho bất cứ sá»± giảm sút nào từ nguồn cung dầu của Iran.
Tuy nhiên, những vấn Ä‘á» liên quan đến lệnh cấm váºn của EU vẫn Ä‘ang tiếp tục tác Ä‘á»™ng đến các thị trÆ°á»ng dầu lá»a. Giá dầu Brent tại thị trÆ°á»ng London Ä‘ã tăng lên trên 110 USD/thùng trong tuần này. Äiá»u Ä‘ó phản ánh lo ngại của thị trÆ°á»ng đối vá»›i nguồn cung từ Iran, nhÆ°ng cÅ©ng hy vá»ng rằng, Ä‘ó là dấu hiệu cải thiện của ná»n kinh tế Hy Lạp, khi nhu cầu dầu tăng lên.
Má»™t vài nhà phân tích không đồng ý vá»›i dá»± báo của Badri. “Chúng tôi ủng há»™ quan Ä‘iểm rằng, khủng hoảng dầu lá»a có thể xảy ra nếu vịnh Ba TÆ° bị phong tá»a, song mức biến Ä‘á»™ng của giá dầu thô Ä‘ã thấp nhất trong 13 tháng”, Olivier Jakob, má»™t chuyên gia vá» dầu lá»a nói.
Theo ông Badri, trong trÆ°á»ng hợp bình thÆ°á»ng, dầu lá»a sẽ được giao dịch ở giá khoảng 100 USD/thùng, mức mà A-ráºp-xê-út chứng thá»±c đầu tháng 1/2012 và cÅ©ng phù hợp vá»›i mối tÆ°Æ¡ng quan giữa cung và cầu của loại hàng hóa này. Giá 110 USD/thùng trên thá»±c tế là sá»± phản ánh mức rủi ro địa chính trị 10 USD/thùng.
“Thị trÆ°á»ng Ä‘ang kéo giá dầu thô lên mức cao hÆ¡n nữa do các Ä‘á»™ng thái địa chính trị tại Trung Äông và Bắc Phi, không liên quan đến quan hệ cung * cầu cÆ¡ bản”, Badri nói. “Äịa chính trị là công cụ tốt để đầu cÆ¡ và chụp giáºt”.
EU Ä‘ã mua khoảng 600.000 thùng dầu/ngày từ Iran trong năm ngoái, chiếm khoảng 20% sản lượng dầu má» của Iran. NhÆ°ng năm nay, Trung Quốc Ä‘ã trở thành bạn hàng lá»›n nhất của quốc gia châu Á cáºn Tây này.
Ahmad Ghalebani, lãnh đạo Công ty dầu lá»a quốc gia Iran nói rằng, nÆ°á»›c này có thể cắt giảm lượng dầu má» xuất khẩu sang châu Âu vì há» còn có các bạn hàng khác. Tuy nhiên, ông cÅ©ng cảnh báo vá»›i các nhà chức trách phÆ°Æ¡ng Tây là lệnh cấm váºn dầu lá»a có thể đẩy giá dầu lên 120 - 150 USD/thùng.
Các biện pháp trừng phạt của EU dành cho Iran còn bao gồm cả các hạn chế trong lÄ©nh vá»±c tài chính, nhằm ngăn cản quốc gia Tây Á này có Ä‘iá»u kiện làm giàu uranium phục vụ cho mục Ä‘ích quân sá»±. Tehran thì khẳng định, chÆ°Æ¡ng trình làm giàu uranium của nÆ°á»›c này hoàn toàn mang mục Ä‘ích hòa bình.
Iran Ä‘ã cho phép Ä‘oàn thanh tra của CÆ¡ quan Năng lượng nguyên tá» quốc tế (IAEA) đến làm việc 3 ngày. Äoàn thanh tra do Herman Nackaerts, Phó tổng giám đốc của IAEA dẫn đầu và được mong đợi sẽ thâm nháºp vào các cÆ¡ sở hạt nhân của Iran để tìm kiếm bằng chứng cho việc phát triển vụ khí hạt nhân của nÆ°á»›c này.
Hiện tại, khu vá»±c Trung Äông còn có thêm má»™t Ä‘iểm nóng nữa là Syria, khi xung Ä‘á»™t trong nÆ°á»›c này Ä‘ang ngày càng căng thẳng. Giếng dầu Trung Äông càng bất ổn thì thị trÆ°á»ng dầu lá»a thế giá»›i càng chịu tác Ä‘á»™ng nhiá»u tá»›i nguồn cung.
Kinh nghiệm cho thấy, dù nhiá»u nÆ°á»›c xuất khẩu dầu cam kết tăng sản lượng để bù đắp các thiếu hụt cục bá»™, song giá dầu nhiá»u khả năng sẽ tăng Ä‘áng kể nếu có biến cố xảy ra tại các nguồn cung truyá»n thống. Việc giá dầu tăng cao cách Ä‘ây hÆ¡n 3 năm từng là má»™t trong những lý do gây ra khủng hoảng kinh tế toàn cầu mà nhiá»u ngÆ°á»i chắc hẳn vẫn chÆ°a quên.