Trong má»™t cuá»™c phá»ng vấn tại London, ông El Badri cho biết, các nước thuá»™c Liên minh châu Âu (EU) cần tranh thá»§ thá»i gian để tìm kiếm nguồn dầu thay thế cho lượng 500.000 thùng má»—i ngày nháºp khẩu từ Iran. “Trong thá»i gian này, giá dầu sẽ rất nhạy cảm và biến động khôn lưá»ng”, ông nói.
Tuy nhiên, ông này cÅ©ng khẳng định, các thị trưá»ng Ä‘ã được cung cấp tốt. “Không có tình trạng thiếu dầu ở bất kỳ Ä‘âu trên thế giá»›i”, El Badri nói và cho biết, OPEC Ä‘ã sản xuất 30,6 triệu thùng dầu má»—i ngày, nhiá»u hÆ¡n 600.000 thùng/ngày so vá»›i chỉ tiêu được thá»a thuáºn tại há»™i nghị gần nhất cá»§a Khối hồi tháng 12 năm ngoái.
Giá dầu thô tương đối ổn định kể từ mùa Xuân năm trước. Nhưng giá dầu Ä‘ã tăng thêm 4 - 5 USD/thùng trong những ngày đầu năm 2012, khi EU chuẩn bị cấm váºn vá»›i dầu má» Iran và Tehran Ä‘e dá»a sẽ Ä‘óng cá»a eo biển Hormuz, tuyến váºn tải dầu má» sống còn từ vịnh Ba Tư. EU Ä‘ã thông qua lệnh cấm váºn hôm thứ Hai tuần trước, nhưng hoãn thá»i gian thá»±c hiện tá»›i ngày 1/7/2012 để các nước vốn phụ thuá»™c nặng ná» vào dầu thô cá»§a Iran như Hy Lạp có thêm thá»i gian để Ä‘iá»u chỉnh. Trong khi Ä‘ó, Iran dá»a sẽ cấm ngay láºp tức việc xuất khẩu dầu má» sang châu Âu.
Nhiá»u nhà phân tích tin rằng, các khách hàng châu Âu cá»§a Iran có thể tìm kiếm các nhà cung cấp dầu má» thay thế khá dá»… dàng. Sản lượng dầu má» cá»§a Libya Ä‘ã hồi phục nhanh chóng, hiện đạt 1,3 triệu thùng/ngày - không quá thấp so vá»›i mức 1,6 triệu thùng/ngày cá»§a thá»i gian trước cuá»™c ná»™i chiến năm ngoái. A-ráºp-xê-út cÅ©ng Ä‘ã khẳng định, nước này sẽ bù đắp cho bất cứ sá»± giảm sút nào từ nguồn cung dầu cá»§a Iran.
Tuy nhiên, những vấn đỠliên quan đến lệnh cấm váºn cá»§a EU vẫn Ä‘ang tiếp tục tác động đến các thị trưá»ng dầu lá»a. Giá dầu Brent tại thị trưá»ng London Ä‘ã tăng lên trên 110 USD/thùng trong tuần này. Äiá»u Ä‘ó phản ánh lo ngại cá»§a thị trưá»ng đối vá»›i nguồn cung từ Iran, nhưng cÅ©ng hy vá»ng rằng, Ä‘ó là dấu hiệu cải thiện cá»§a ná»n kinh tế Hy Lạp, khi nhu cầu dầu tăng lên.
Má»™t vài nhà phân tích không đồng ý vá»›i dá»± báo cá»§a Badri. “Chúng tôi á»§ng há»™ quan Ä‘iểm rằng, khá»§ng hoảng dầu lá»a có thể xảy ra nếu vịnh Ba Tư bị phong tá»a, song mức biến động cá»§a giá dầu thô Ä‘ã thấp nhất trong 13 tháng”, Olivier Jakob, má»™t chuyên gia vá» dầu lá»a nói.
Theo ông Badri, trong trưá»ng hợp bình thưá»ng, dầu lá»a sẽ được giao dịch ở giá khoảng 100 USD/thùng, mức mà A-ráºp-xê-út chứng thá»±c đầu tháng 1/2012 và cÅ©ng phù hợp vá»›i mối tương quan giữa cung và cầu cá»§a loại hàng hóa này. Giá 110 USD/thùng trên thá»±c tế là sá»± phản ánh mức rá»§i ro địa chính trị 10 USD/thùng.
“Thị trưá»ng Ä‘ang kéo giá dầu thô lên mức cao hÆ¡n nữa do các động thái địa chính trị tại Trung Äông và Bắc Phi, không liên quan đến quan hệ cung * cầu cÆ¡ bản”, Badri nói. “Äịa chính trị là công cụ tốt để đầu cÆ¡ và chụp giáºt”.
EU Ä‘ã mua khoảng 600.000 thùng dầu/ngày từ Iran trong năm ngoái, chiếm khoảng 20% sản lượng dầu má» cá»§a Iran. Nhưng năm nay, Trung Quốc Ä‘ã trở thành bạn hàng lá»›n nhất cá»§a quốc gia châu Á cáºn Tây này.
Ahmad Ghalebani, lãnh đạo Công ty dầu lá»a quốc gia Iran nói rằng, nước này có thể cắt giảm lượng dầu má» xuất khẩu sang châu Âu vì há» còn có các bạn hàng khác. Tuy nhiên, ông cÅ©ng cảnh báo vá»›i các nhà chức trách phương Tây là lệnh cấm váºn dầu lá»a có thể đẩy giá dầu lên 120 - 150 USD/thùng.
Các biện pháp trừng phạt cá»§a EU dành cho Iran còn bao gồm cả các hạn chế trong lÄ©nh vá»±c tài chính, nhằm ngăn cản quốc gia Tây Á này có Ä‘iá»u kiện làm giàu uranium phục vụ cho mục Ä‘ích quân sá»±. Tehran thì khẳng định, chương trình làm giàu uranium cá»§a nước này hoàn toàn mang mục Ä‘ích hòa bình.
Iran Ä‘ã cho phép Ä‘oàn thanh tra cá»§a CÆ¡ quan Năng lượng nguyên tá» quốc tế (IAEA) đến làm việc 3 ngày. Äoàn thanh tra do Herman Nackaerts, Phó tổng giám đốc cá»§a IAEA dẫn đầu và được mong đợi sẽ thâm nháºp vào các cÆ¡ sở hạt nhân cá»§a Iran để tìm kiếm bằng chứng cho việc phát triển vụ khí hạt nhân cá»§a nước này.
Hiện tại, khu vá»±c Trung Äông còn có thêm má»™t Ä‘iểm nóng nữa là Syria, khi xung đột trong nước này Ä‘ang ngày càng căng thẳng. Giếng dầu Trung Äông càng bất ổn thì thị trưá»ng dầu lá»a thế giá»›i càng chịu tác động nhiá»u tá»›i nguồn cung.
Kinh nghiệm cho thấy, dù nhiá»u nước xuất khẩu dầu cam kết tăng sản lượng để bù đắp các thiếu hụt cục bá»™, song giá dầu nhiá»u khả năng sẽ tăng Ä‘áng kể nếu có biến cố xảy ra tại các nguồn cung truyá»n thống. Việc giá dầu tăng cao cách Ä‘ây hÆ¡n 3 năm từng là má»™t trong những lý do gây ra khá»§ng hoảng kinh tế toàn cầu mà nhiá»u ngưá»i chắc hẳn vẫn chưa quên.