Giá dầu thô đang tăng lên do việc cắt giảm mạnh của Ả Rập Saudi và Nga, hai thế lực chính đằng sau OPEC+. Việc cắt giảm do liên minh dầu mỏ này thực hiện nhằm thúc đẩy giá dầu đã cực kỳ thành công, khi giá tăng mạnh 30% kể từ tháng 6. Giờ đây, giá đang dao động gần hơn mốc 100 USD/thùng và thậm chí có thể vượt qua ngưỡng thần thánh và đáng sợ đó sau thông báo gần đây của Nga và Ả Rập Saudi rằng họ có ý định gia hạn cắt giảm sản xuất tự nguyện hiện tại. Từ trước tới nay, giá dầu cao không gì khác ngoài tin tốt cho ngành dầu mỏ, ngay cả khi nó gây ra xung đột ở các lĩnh vực khác. Nhưng lần này, nó có thể là một điều quá tốt ngay cả đối với Big Oil.
Mặc dù giá dầu cao có thể mang lại lợi nhuận thuần túy cho ngành dầu mỏ, nhưng đó là ranh giới mong manh giữa kích thích và không khuyến khích, vì giá cao cũng có thể khiến nhu cầu giảm đáng kể khi thị trường quay cuồng vì cú sốc giá tăng. Ví dụ, vào tháng 6 và tháng 7 năm ngoái, khi giá dầu đạt mức trung bình 110 USD/thùng, nhu cầu xăng ở Mỹ đã giảm mạnh 4,1% so với cùng kỳ năm trước khi dầu được bán ở mức 70 USD/thùng. Và khi mốc 110 USD đó giảm xuống, độ chênh lệch nhu cầu so với cùng kỳ năm trước cũng giảm, nhấn mạnh mối tương quan giữa giá dầu cao và sự dè dặt của người tiêu dùng.
Và hiệu ứng thu hẹp đó có thể còn mạnh hơn trong năm nay, vì các gia đình ở Hoa Kỳ có ít tiền tiết kiệm hơn nhiều và có thể sẽ xoay sở với ngân sách eo hẹp hơn đáng kể. Theo Viện Ngân hàng Mỹ, mức tiết kiệm trung bình của các hộ gia đình người Mỹ kiếm được từ 50.000 đến 100.000 USD một năm đã giảm một nửa. Và xu hướng giảm đáng lo ngại đó sắp trở nên trầm trọng hơn đối với hàng triệu người khi các khoản trả nợ vay sinh viên đáo hạn vào tháng tới, tương đương khoảng 100 tỷ USD mỗi tháng ở cấp quốc gia.
Quả thực, không có gì đáng ngạc nhiên khi giá dầu tăng vọt đã gây ra nhiều tranh cãi tại Cục Dự trữ Liên bang. Giá dầu tăng là nguyên nhân chính gây ra suy thoái ở Hoa Kỳ vào giữa những năm 1970, cũng như đầu những năm 1980 và 1990, khi thị trường năng lượng và giá cả tại trạm xang “thúc đẩy lạm phát và bóp nghẹt sức mua của người tiêu dùng”. Theo đó, lo ngại về suy thoái kinh tế đang gia tăng cùng lúc với các chuẩn dầu thô. Bloomberg đưa tin trong tuần này: “Các nhà hoạch định chính sách sẽ rất thận trọng về kỳ vọng lạm phát gia tăng do xăng dầu nói riêng, vì họ lo ngại điều đó có thể dẫn đến giá tăng trên diện rộng hơn”.
Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng tại Moody's Analytics bình luận, được Bloomberg dẫn lời: “Giá dầu tăng cao là lo lắng hàng đầu của tôi vào thời điểm này. Nếu giá trên 100 đô la trong bất kỳ khoảng thời gian nào, chúng ta sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Và bản thân ngành dầu mỏ có thể cũng không tránh khỏi liên lụy”.
Trong khi tình trạng tiết kiệm và kinh tế hộ gia đình ở Hoa Kỳ khá bấp bênh, toàn bộ tác động tới người tiêu dùng sẽ thực sự được cảm nhận ở các nước đang phát triển – như thường lệ. Đồng đô la tiếp tục tăng cùng với giá dầu, gây áp lực lớn lên các nền kinh tế có đồng tiền yếu hơn và dòng tiền thấp hơn, tuy nhiên buộc phải mua dầu bằng đồng đô la Mỹ. Điều này sẽ có tác động nghiêm trọng đến kinh tế toàn cầu và thị trường năng lượng, vì các nước đang phát triển này bao gồm những gã khổng lồ như Ấn Độ và Trung Quốc.
Mặc dù mốc 100 USD không khác biệt đáng kể so với 99 USD mỗi thùng, nhưng mốc ba chữ số mang tính ảnh hưởng tâm lý quá lớn đối với người tiêu dùng cũng như thị trường năng lượng nói chung. Do đó, việc vượt qua ranh giới này sẽ gây ra những làn sóng chấn động không cân xứng đối với một thị trường toàn cầu đang gặp khó khăn và mong manh mà ngành năng lượng cần phải chuẩn bị trong những tháng tới. May mắn thay, hầu hết các chuyên gia đều dự đoán sự đột phá vào phạm vi ba chữ số sẽ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, nhưng thiệt hại gây ra có thể sẽ kéo dài trong thời gian lâu hơn.
Nguồn tin: xangdau.net