Xăng dầu là 1 trong 7 mặt hàng chiến lược mà má»—i má»™t Ä‘á»™ng thái tăng giá đều tác Ä‘á»™ng đến nền sản xuất và đời sống người dân. Vì thế, Đề án Quỹ Bảo trì đường bá»™ dá»± kiến mức thu 1.000 đồng trên má»—i lít xăng Ä‘ang khiến dÆ° luận băn khoăn.

Trong giá má»—i lít xăng, dầu diesel và dầu hoả hiện hành Ä‘ã bao gồm phí giao thông lần lượt là 1.000 đồng, 500 đồng và 300 đồng. Khoản thu này thá»±c chất Ä‘óng góp vào nguồn ngân sách của Nhà nÆ°á»›c để xây dá»±ng, duy tu và bảo dưỡng đường sá.

ChÆ°a kể những tuyến đường, cây cầu được xây dá»±ng theo phÆ°Æ¡ng thức BOT, khi Ä‘Æ°a vào lÆ°u thông cÅ©ng triển khai thu phí, trong Ä‘ó cÅ©ng Ä‘ã bao gồm má»™t phần phí thu để duy tu, sá»­a chữa sau này.

Lượng xăng dầu nhập khẩu và tiêu thụ tại VN má»—i năm hÆ¡n chục triệu tấn, khoản phí giao thông hiện hành thu qua xăng dầu cÅ©ng lên đến hàng ngàn tỉ đồng. Sắp tá»›i, nếu áp dụng phí bảo trì đường bá»™ phải thu thêm 1.000 đồng trên má»—i lít xăng và mức từ 180.000 đồng - 1.440.000 đồng/tháng đối vá»›i các loại ôtô sá»­ dụng dầu diesel, gánh nặng phí giao thông nói chung đối vá»›i xăng - dầu sẽ tăng lên gấp Ä‘ôi vì tình trạng phí chồng phí.

Thời gian qua, khi má»—i đợt xăng tăng giá 500 đồng/lít Ä‘ã khiến cho giá cả các loại hàng hoá và dịch vụ tăng theo ào ạt. Hai lần gần nhất, xăng tăng giá tổng cá»™ng 1.000 đồng/lít, má»™t mặt bằng giá má»›i Ä‘ã hình thành, dẫn đến hệ lụy tất yếu là lạm phát.

ChÆ°a hết, Dá»± luật Thuế Môi trường Ä‘ang được Uá»· ban Thường vụ Quốc há»™i xem xét và thảo luận, trong Ä‘ó Bá»™ Tài chính đề xuất mức thuế từ 1.000 đồng-4.000 đồng đối vá»›i má»—i lít xăng, từ 500 đồng-2.000 đồng cho má»—i lít dầu diesel…

Nếu mức thuế này trở thành hiện thá»±c, thì gánh nặng lên giá xăng - dầu càng khủng khiếp. Không chỉ đời sống người dân ảnh hưởng, mà vấn đề cần phải đặt ra nữa là liệu nền kinh tế vÄ© mô sẽ bị tác Ä‘á»™ng nhÆ° thế nào.

Mọi công dân trong xã há»™i đều phải thá»±c hiện các nghÄ©a vụ thuế đối vá»›i Nhà nÆ°á»›c. Ngân sách Nhà nÆ°á»›c chi ra hàng năm không đủ Ä‘áp ứng việc xây dá»±ng, duy tu, bảo dưỡng đường sá không phải hoàn toàn là lá»—i của người dân.

TrÆ°á»›c hết là Nhà nÆ°á»›c, mà trá»±c tiếp được giao trách nhiệm là các bá»™, ngành và chính quyền địa phÆ°Æ¡ng, phải minh bạch nguồn thu và minh bạch việc sá»­ dụng nguồn thu Ä‘ó. Vẫn còn nhiều tuyến đường chất lượng xây dá»±ng kém, những cung đường má»›i nâng cấp và sá»­a chữa xong Ä‘ã hỏng chính là sá»± lãng phí khoét sâu vào nguồn ngân sách chi cho giao thông mà sâu xa trở thành gánh nặng lên phí và thuế giao thông Ä‘ánh lên xăng - dầu.

Ngân sách không đủ chi thì phải tính tá»›i cÆ¡ chế Ä‘óng góp chung, trong Ä‘ó vai trò Ä‘óng góp của Nhà nÆ°á»›c là rà soát tinh giản bá»™ máy, nhằm tăng năng suất lao Ä‘á»™ng Ä‘Æ°a đến tiết giảm chi tiêu công hợp lý và quản lý đầu tÆ° xây dá»±ng hiệu quả. PhÆ°Æ¡ng án tăng phí và thêm thuế, trường hợp buá»™c phải áp dụng cần tính toán đến sức chịu Ä‘á»±ng của dân.

TÆ° duy đẩy tất cả gánh nặng thành thuế và phí thá»±c chất là lối tÆ° duy trách nhiệm thấp. Về hình thức gánh nặng Ä‘è lên giá xăng - dầu, nhÆ°ng về bản chất thì cả nền kinh tế phải gánh chịu.

vietstock