Ngay sau khi có tin Liên minh châu Âu (EU) cÆ¡ bản nhất trí áp đặt lệnh cấm Iran xuất khẩu dầu mỏ, thị trường thế giá»›i ngày 5.1 chứng kiến má»™t phiên leo dốc của giá dầu và vàng.

Tàu quân sá»± Iran tập trận hải quân trên eo biển Hormuz. Iran tuyên bố sẽ có hành Ä‘á»™ng Ä‘áp trả nếu tàu sân bay Mỹ trở lại vịnh Ba TÆ°. Ảnh: Reuters

Thị trường biến động nhẹ

Giá dầu thô Brent tăng thêm 2 USD/thùng và đạt mức cao nhất trong bảy tuần qua. Tại London, ICE Brent giao tháng 2 đạt 113,95 USD/thùng, mức cao nhất kể từ ngày 11.11.2011. Chỉ trong hai ngày, giá dầu thô Brent tháng trÆ°á»›c Ä‘ó Ä‘ã nhảy 6,32 USD, tức 5,89%, mức tăng cao nhất trong hai ngày tính từ ngày 6.10.

CÅ©ng giống nhÆ° dầu, giá vàng giao ngay tăng 0,4% vào cuối phiên giao dịch ngày 4.1 (giờ châu Âu), chốt ở mức 1.607,89 USD/ounce, trong khi vàng kỳ hạn tháng 2 COMEX nhích lên 0,6% vá»›i giá 1.609,3 USD/ounce. Theo ông James Steel, nhà phân tích thị trường thuá»™c ngân hàng HSBC, vá»›i 40% lượng dầu giao dịch quốc tế di chuyển qua eo biển Hormuz, thậm chí chỉ vá»›i má»™t xác suất nhỏ về việc Ä‘óng cá»­a eo biển mà Iran Ä‘e doạ nếu bị trừng phạt nhiều hÆ¡n, cÅ©ng có thể tác Ä‘á»™ng lá»›n đến giá dầu và vàng trên thị trường. Kể từ ngày 30.12, lần đầu tiên những nhà đầu tÆ° phải tăng số lượng kim loại bạc cần có để mua má»™t ounce vàng lên khi giá bạc giảm 1,2%, xuống mức 29,29%/ounce. Bạch kim trong phiên giao dịch gần nhất Ä‘ã giảm 0,1% vá»›i giá 1.422,99 USD/ounce.

Tuy nhiên, các nÆ°á»›c thành viên EU chÆ°a quyết định cụ thể ngày lệnh cấm chính thức được áp dụng và Ä‘ang thảo luận thêm về má»™t số biện pháp trừng phạt khác. Quyết định cuối cùng của EU sẽ được công bố chính thức trong cuá»™c họp các ngoại trưởng thành viên vào cuối tháng này. Lệnh cấm sẽ được thá»±c hiện từng bÆ°á»›c nhằm tránh sá»± gián Ä‘oạn lá»›n vá»›i nguồn cung thị trường dầu mỏ toàn cầu. Từ Washington, Mỹ lên tiếng hoan nghênh quyết định này của EU. Má»™t quan chức bá»™ Tài chính Mỹ cho rằng doanh thu dầu mỏ của Iran sẽ bị siết chặt mà không ảnh hưởng đến thị trường dầu toàn cầu. Bá»™ trưởng Timothy Geithner sẽ bay tá»›i Trung Quốc và Nhật Bản vào tuần tá»›i để thảo luận về các lệnh cấm vận lên Iran và vá»›i nền kinh tế nÆ°á»›c này. TrÆ°á»›c Ä‘ó, Tổng thống Barack Obama Ä‘ã ký ban hành các lệnh trừng phạt đối vá»›i ngân hàng trung Æ°Æ¡ng và ngành tài chính Iran.

Iran ổn định tá»· giá

Thị trường tiền tệ của Iran rÆ¡i vào khủng hoảng hôm 4.1 khi ngân hàng trung Æ°Æ¡ng nÆ°á»›c này ban hành những biện pháp hà khắc để cố gắng chống đỡ cho đồng rial Ä‘ang bị rá»›t giá do lệnh trừng phạt của phÆ°Æ¡ng Tây. Ngân hàng áp đặt tá»· giá cố định 14.000 rial đổi lấy 1 USD, nhÆ°ng nhiều đại lý muốn bán đồng USD vá»›i mức giá 15.600 rial. Má»™t số chủ cá»­a hàng Ä‘ã Ä‘óng cá»­a hàng ở Tehran vì không muốn giao dịch vá»›i tá»· giá do nhà nÆ°á»›c ban hành. Ngân hàng trung Æ°Æ¡ng cÅ©ng giảm lượng USD mà má»™t người Iran có thể mua khi ra nÆ°á»›c ngoài vá»›i lãi suất Æ°u Ä‘ãi, từ 2.000 USD còn 1.000 USD.

Những biện pháp trên được áp dụng sau khi đồng rial mất giá 12% vào đầu tuần này sau khi Mỹ thá»±c thi lệnh trừng phạt tài chính lên ngân hàng trung Æ°Æ¡ng Iran. Khi Ä‘ó, giá của đồng rial Ä‘ã rá»›t xuống mức thấp ká»· lục là 17.800 đổi 1 USD. Bá»™ trưởng ThÆ°Æ¡ng mại Iran Mehdi Ghazanfari cho biết, ngân hàng trung Æ°Æ¡ng Ä‘ã được đề nghị “bÆ¡m thêm ngoại tệ vào thị trường, và ngân hàng Ä‘ã đồng ý thá»±c hiện nhÆ° vậy”. Chính quyền Iran Ä‘ang xem xét “nhiều biện pháp để kiểm soát thị trường ngoại hối”, tuy nhiên phủ nhận đồng rial rá»›t giá vì lệnh cấm. Thống đốc ngân hàng trung Æ°Æ¡ng Iran, Mahmoud Bahmani, nói: “Tôi khẳng định mạnh mẽ rằng cấm vận không gây nên vấn đề kinh tế nào cho chúng ta. Biến Ä‘á»™ng trong thị trường tiền tệ gần Ä‘ây chủ yếu do các tác Ä‘á»™ng tâm lý và Ä‘iều này không thể tiếp tục”. Ông thống đốc kêu gọi người Iran không tiếp tục mua USD.

Mặc dù luôn bác bỏ các cáo buá»™c mục Ä‘ích quân sá»± trong chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của mình, cÅ©ng nhÆ° kiên quyết không từ bỏ hoạt Ä‘á»™ng làm giàu uranium vì mục Ä‘ích dân sá»±, nhÆ°ng Iran Ä‘ã Ä‘áp trả lại sá»± răn Ä‘e về các lệnh cấm má»›i từ Mỹ và Liên minh châu Âu bằng nhiều cuá»™c tập trận quân sá»± và những Ä‘e doạ ngoại giao. Iran Ä‘ã cho thá»­ nghiệm tên lá»­a tầm ngắn và tầm trung trong cuá»™c tập trận hải quân kéo dài mười ngày vừa kết thúc hôm 2.1 trên eo biển Hormuz, công bố việc sản xuất những thanh nhiên liệu hạt nhân đầu tiên, cảnh báo tàu sân bay của Mỹ không được trở lại vịnh Ba TÆ°, Ä‘e doạ Ä‘óng cá»­a eo biển Hormuz mà có thể đẩy giá dầu tăng vọt ít nhất 50%. Đáp lại, người phát ngôn bá»™ Quốc phòng Mỹ George Little khẳng định: “Việc triển khai các tàu chiến quân sá»± của Mỹ đến vịnh Ba TÆ° sẽ vẫn diá»…n ra nhÆ° Ä‘ã từng trong hàng thập ká»· qua”. Bá»™ trưởng Quốc phòng Anh Philip Hammon hôm 5.1 khẳng định, Anh sẽ sá»­ dụng sức mạnh quân sá»± nếu Iran Ä‘óng cá»­a eo biển Hormuz.

Nguồn tin: Reuters, NYT, AFP