Equinor bán cổ phần trong mỏ dầu và đường ống dẫn dầu ở Azerbaijan

Công ty dầu khí quốc gia Equinor của Na Uy thông báo đã bán cổ phần của mình tại hai mỏ dầu Azerbaijan và đường ống dẫn dầu Baku Tbilisi Ceyhan cho công ty dầu khí nhà nước SOCAR của Azerbaijan và sẽ rời khỏi Azerbaijan sau 30 năm hiện diện ở nước này.

Philippe Mathieu, phó chủ tịch điều hành của Equinor về thăm dò và sản xuất quốc tế cho biết trong một tuyên bố ngày 22 tháng 12.: “Equinor đang trong quá trình định hình lại hoạt động kinh doanh dầu khí quốc tế của mình và việc thoái vốn ở Azerbaijan phù hợp với chiến lược tập trung danh mục đầu tư quốc tế của chúng tôi”.

Trong tuyên bố về việc mua tài sản của Equinor, SOCAR chỉ xác nhận rằng họ đã ký thỏa thuận mua tài sản của Equinor ở Azerbaijan và “giao dịch sẽ được hoàn tất sau khi tuân thủ tất cả các yêu cầu pháp lý và nghĩa vụ hợp đồng”.

Các tài sản mỏ dầu bao gồm 7,27% cổ phần tại mỏ dầu Azeri-Chirag-Guneshli (ACG) khổng lồ của Azerbaijan, nơi sản xuất phần lớn lượng dầu xuất khẩu của Azerbaijan và 50% cổ phần tại mỏ dầu Karabakh nhỏ hơn nhiều vốn vẫn chưa bắt đầu đi vào khai thác. (Cả hai mỏ dầu đều ở Biển Caspian.)

Ngoài ra, Equinor đang bán 8,71% cổ phần của mình trong đường ống dẫn dầu Baku-Tbilisi-Ceyhan (BTC) chạy từ Caspian qua Azerbaijan và Georgia đến trung tâm dầu mỏ Địa Trung Hải của Thổ Nhĩ Kỳ tại Ceyhan, qua đó phần lớn lượng dầu xuất khẩu của Azerbaijan được thực hiện.

Việc SOCAR mua lại sẽ nâng cổ phần của công ty nhà nước này tại ACG lên 32,27%, trong đường ống BTC lên 33,71% và trao cho công ty này quyền sở hữu hoàn toàn mỏ Karabakh.

Cả hai công ty đều không nêu mức giá phải chi trả cho tài sản của Equinor.

Tuy nhiên, thời điểm bán tài sản cho thấy Equinor tin rằng mình có thể nhận được mức giá tốt nhất từ thương vụ này.

Giá dầu thô vẫn cao hơn so với hầu hết thập kỷ qua do sự gián đoạn của thị trường dầu mỏ toàn cầu gây ra trước tiên bởi cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine hai năm trước, và gần đây hơn là vụ Israel xâm chiếm Gaza và các cuộc tấn công vào hoạt động vận tải quốc tế ở Biển Đỏ.

Tương tự, những lo ngại về an ninh đối với sự an toàn của vận tải biển ở Biển Đen sau cuộc xung đột Nga-Ukraine đã làm gián đoạn dòng dầu thô qua ba đường ống dẫn dầu thô từ Caspian đến Biển Đen.

BP năm ngoái đã tạm dừng xuất khẩu dầu thô từ Azerbaijan thông qua đường ống Baku-Supsa, thay vào đó xuất khẩu dầu qua đường ống BTC.

Tương tự, Kazakhstan đã giảm khối lượng dầu qua đường ống đến cảng Novorossiysk ở Biển Đen của Nga, thay vào đó ký thỏa thuận đưa 1,5 triệu tấn mỗi năm qua đường ống BTC, khối lượng này có thể còn tăng lên nếu chiến tranh ở Ukraine tiếp tục diễn ra gây đe dọa đến sự an toàn của vận tải Biển Đen.

Nó cũng diễn ra trước sự gia tăng sản lượng dầu dự kiến từ mỏ ACG nhờ vào việc khoan các giếng mới và các giếng mới tiếp theo cho thấy mỏ này cũng có thể sản xuất khí đốt tự nhiên.

Quyết định của SOCAR mua toàn bộ tài sản của Equinor cho thấy Baku vừa có ý định tối đa hóa lợi nhuận từ nguồn thu xuất khẩu chính vừa kiểm soát chặt chẽ lộ trình xuất khẩu dầu chính của mình.

Xuất khẩu dầu thô và khí đốt tự nhiên của Azerbaijan là nguồn thu chính của đất nước, chiếm khoảng 90% doanh thu xuất khẩu và tài trợ tới 60% ngân sách hàng năm của nhà nước.

Hydrocarbon cũng cung cấp 98% năng lượng sử dụng cơ bản của đất nước và tạo ra khoảng 90% điện năng.

Sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch là điều mà Baku muốn thay đổi, với các kế hoạch đầy tham vọng nhằm phát triển các nguồn năng lượng tái tạo để đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng trong nước và xuất khẩu bất kỳ nguồn năng lượng dư nào sang châu Âu.

Người ta còn tranh cãi liệu cam kết của Baku đối với năng lượng tái tạo chủ yếu là do cam kết của Thỏa thuận Paris nhằm giảm 35% lượng khí thải nhà kính từ năm 1990 đến năm 2030 hay xa hơn thế nữa là do mong muốn giải phóng thêm khối lượng dầu khí cho xuất khẩu.

Dù thế nào đi nữa, Azerbaijan sẽ đăng cai Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (COP29) vào tháng 11 năm nay và đã ký kết các thỏa thuận với một loạt các bên tham gia quốc tế nhằm khai thác kinh nghiệm phát triển gió, mặt trời và thủy điện của họ.

Mới nhất trong số này là Equinor, như một cử chỉ chia tay với Baku đã ký Biên bản ghi nhớ "chia sẻ kinh nghiệm và thực tiễn tốt nhất về các giải pháp carbon thấp, giảm phát thải khí nhà kính và quản lý carbon."

SOCAR cũng quan tâm đến nhà máy lọc dầu Lukoil ở Bulgaria

Ngoài việc tăng cổ phần tại mỏ dầu ACG của Azerbaijan, SOCAR còn thể hiện sự quan tâm đến việc mở rộng hơn nữa hoạt động của mình ở lĩnh vực “hạ nguồn”.

Theo đại sứ Azerbaijan tại Bulgaria, SOCAR có thể quan tâm đến việc mua nhà máy lọc dầu Neftohim Burgas gần cảng Burgas của Bulgaria, thuộc sở hữu của Lukoil của Nga từ năm 1999.

Lukoil thông báo vào ngày 5 tháng 12 rằng hãng đang nghĩ đến việc bán nhà máy lọc dầu công suất 9,5 triệu tấn/năm và các tài sản khác ở Bulgaria.

Thông báo này nhằm đáp lại việc hủy bỏ quyền miễn trừ của Liên minh châu Âu cho phép hãng tiếp tục lọc dầu thô của Nga bất chấp lệnh cấm nhập khẩu dầu thô của Nga vào EU, sau khi Nga xâm chiếm Ukraine.

Các hoạt động tại Bulgaria của Lukoil còn bao gồm một chuỗi hơn 200 trạm xăng, 9 kho nhiên liệu và các doanh nghiệp cung cấp nhiên liệu, dầu nhờn hàng hải và hàng không.

SOCAR đã mở văn phòng tại thủ đô Sofia của Bulgaria vào tháng 4 năm ngoái và hiện chỉ tiến hành kinh doanh khí đốt tự nhiên.

Nếu mua nhà máy lọc dầu của Lukoil, SOCAR sẽ có thể cung cấp dầu thô từ Azerbaijan để xuất khẩu sang Biển Đen thông qua đường ống Baku-Novorossiysk.

Nguồn tin: Eurasianet.org