Lợi ích về giảm thời gian Ä‘i lại, tai nạn giao thông của đường cao tốc thì có thể thấy rõ. Tuy nhiên, lợi ích về chi phí di chuyển thì sao?

Trả lời câu hỏi phí đường bá»™ tuyến Hà Ná»™i - Thái Bình Ä‘i qua cao tốc Pháp Vân - Ninh Bình có 90km nhÆ°ng phải Ä‘óng tá»›i 125.000 đồng lá»™ phí, Vụ trưởng Chính sách thuế nói đường cao tốc Ä‘em lại nhiều lợi ích, trong Ä‘ó có lợi gấp Ä‘ôi về tiền xăng.

Trong má»™t trả lời phỏng vấn báo VietNamNet về lệ phí đường bá»™ gần Ä‘ây tăng mạnh, Vụ trưởng chính sách thuế (Bá»™ Tài chính) Phạm Đình Thi cho rằng việc tăng phí nhÆ° vậy là hợp lý vì cùng vá»›i lệ phí cao thì người dân cÅ©ng được hưởng lợi nhiều hÆ¡n. Cụ thể trường hợp tuyến cao tốc Pháp Vân - Ninh Bình phí tăng cao nhÆ°ng lợi ích là "xăng chúng ta giảm được má»™t ná»­a. Hai nữa là khấu hao phÆ°Æ¡ng tiện, ba nữa là sá»­a chữa phÆ°Æ¡ng tiện rồi nhiều lợi ích khác nhÆ° giảm tai nạn giao thông, giảm ô nhiá»…m môi trường".

Lợi ích về giảm thời gian Ä‘i lại, tai nạn giao thông thì có thể thấy rõ. Còn lợi ích xăng giảm má»™t ná»­a có chính xác không? Hay thá»±c tế đường cao tốc giúp giảm nhiên liệu nhÆ° thế nào? Chúng ta hãy Ä‘i tìm câu trả lời thỏa Ä‘áng.

Đường cao tốc giúp tiết kiệm xăng nhÆ° thế nào?

Theo má»™t nghiên cứu về hiệu quả năng lượng dá»±a theo tốc Ä‘á»™ vá»›i các phÆ°Æ¡ng tiện khác nhau của CÆ¡ quan môi trường Mỹ (EPA) công bố năm 2010, Ä‘i xe tốc Ä‘á»™ cao sẽ có lợi về tiêu thụ nhiên liệu hÆ¡n. Chẳng hạn má»™t số phÆ°Æ¡ng tiện đạt hiệu quả nhiên liệu tốt nhất ở mức 100km/giờ hÆ¡n là mức 70km/giờ, tất nhiên tốc Ä‘á»™ tối Æ°u ở Ä‘ây tùy thuá»™c loại xe và loại Ä‘á»™ng cÆ¡.

Biểu đồ dÆ°á»›i Ä‘ây sẽ phần nào chỉ rõ Ä‘iều Ä‘ó, ngoài ra bạn có thể tham khảo mức tiêu hao nhiên liệu tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i từng mẫu xe ở chuyên trang về hiệu quả nhiên liệu trá»±c thuá»™c EPA.

Biểu đồ mức tiêu thụ nhiên liệu tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i các mức tốc Ä‘á»™, vá»›i giả định lá»±c ma sát không đổi - trong khi thá»±c tế thì Ä‘i càng nhanh càng bị lá»±c cản của gió/không khí (nguồn: OtoSaigon)

Dá»±a vào biểu đồ này có thể thấy, nếu lái xe ở tốc Ä‘á»™ 80km/h là có lợi nhất: So vá»›i tốc Ä‘á»™ 40km/h thì nhiên liệu chỉ tăng có 8%, nhÆ°ng quãng đường Ä‘i được trong 1 giờ tăng lên 200% và do Ä‘ó sẽ có lợi thế về nhiên liệu tiêu thụ trên cùng má»™t quãng đường khi lái xe tốc Ä‘á»™ cao hÆ¡n.

Biểu đồ về mức Ä‘á»™ tiêu thụ xe ở đường cao tốc và ở đường ná»™i thành/chật hẹp (nguồn: EPA)

Vá»›i những phong cách/thói quen lái xe khác nhau, những Ä‘oạn đường khác nhau, kết quả thá»­ nghiệm cÅ©ng có sá»± chênh lệch. ChÆ°a kể những yếu tố ngoại cảnh nhÆ° thời tiết, mÆ°a gió.... NhÆ°ng dá»±a trên biểu đồ trên của EPA có thể thấy dù lái xe trên cao tốc tiêu hao nhiên liệu nhiều hÆ¡n so vá»›i trong Ä‘ô thị nhÆ°ng phần lá»›n các tiêu hao Ä‘ó đều là tiêu hao hữu ích (dành cho máy và truyền Ä‘á»™ng) thay vì cho vô ích (tiêu hao cho phanh, trạng thái dừng), chÆ°a kể những lợi ích khác ở tầm vÄ© mô.

Đến Ä‘ây chúng ta có thể tạm kết luận Ä‘i đường cao tốc thá»±c sá»± có lợi về xăng so vá»›i đường Ä‘ô thị hoặc chật hẹp thông thường, khi mà mức tiêu hao nhiên liệu tăng lên 8-15% tÆ°Æ¡ng ứng Ä‘i được quãng đường gấp 200%-150%, xét riêng về tiêu hao nhiên liệu trên cùng má»™t khoảng cách.

NhÆ°ng đường cao tốc không giúp giảm "má»™t ná»­a" tiền xăng

Vá»›i những con số của EPA thống kê và những phân tích trên trang OtoSaigon, thá»±c sá»± thì Ä‘á»™ lợi xăng trên đường cao tốc Pháp Vân - Ninh Bình không thể nhân Ä‘ôi tá»›i 50% nhÆ° má»™t quan chức trong Bá»™ tài chính lập luận: "Nếu trÆ°á»›c chúng ta Ä‘i 4 tiếng thì giờ 2 tiếng, xăng chúng ta giảm được má»™t ná»­a". Nhất là khi trên quãng đường cao tốc ấy "mọc" ra má»™t loạt Ä‘iểm thu phí chÆ°a thá»±c sá»± hợp lý, khiến tiền phí Ä‘á»™i lên tá»›i 125 ngàn qua 4 trạm thu phí trên má»™t quãng đường vỏn vẹn chỉ... 90km, bất chấp việc họ Ä‘ã phải ná»™p các khoản phí bảo dưỡng đường bá»™ hằng năm và Thủ tÆ°á»›ng chính phủ Ä‘ã yêu cầu gỡ bỏ các trạm thu phí không thuá»™c gói BOT (hình thức xây dá»±ng - hoạt Ä‘á»™ng - chuyển giao).

Dù biết chính sách BOT là xu hÆ°á»›ng tất yếu, nhÆ°ng việc tính toán để Ä‘Æ°a ra hạn mức thu phí hợp lý là Ä‘iều mà các nhà đầu tÆ° lẫn quản lý phải làm được, nếu không sẽ tạo ra nhiều hệ lụy và tâm tÆ° tiêu cá»±c nhÆ° nhiều chia sẻ trên mạng trong thời gian gần Ä‘ây.

Đối vá»›i người dân, họ không cần biết quãng đường ấy "lợi xăng" nhÆ° thế nào, chỉ cần biết giờ Ä‘i cao tốc Ä‘óng phí còn cao hÆ¡n cả mức chênh lệch tiền xăng thì khó lòng thuyết phục họ rằng Ä‘i cao tốc là... có lợi, nhÆ° thành viên Hako trên diá»…n Ä‘àn Otofun chia sẻ, "Ä‘i Quốc lá»™ 1 em thấy không nhanh hÆ¡n trÆ°á»›c là bao vì toàn biển hạn chế tốc Ä‘á»™ Ä‘ô thị, mà tiền thì mất quá nhiều".

Nguồn tin: tapchigiaothong