Gần chục ngày qua, báo chí phản ánh rồi phân tích chuyện giá xăng dầu trên thị trường thế giá»›i giảm nhÆ°ng giá của ta vẫn giữ nguyên. Tại sao có chuyện kỳ quặc thế dù Chính phủ Ä‘ã có chỉ đạo việc Ä‘iều hành giá bán xăng dầu phải công khai, minh bạch và tuân thủ theo quy luật thị trường? Đâu là bất cập của cÆ¡ chế chính sách? Rồi việc Ä‘ó ai hưởng lợi? Ai chịu thiệt? Những tính toán cụ thể lợi nhuận thu về từng ngày là bao nhiêu?...

Tóm lại là hàng loạt vấn đề đặt ra. Cuối cùng, chiều qua (bắt đầu từ 14h ngày 28-7), Liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng yêu cầu các doanh nghiệp đầu mối phải Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu, mức giảm tối thiểu đối vá»›i xăng là 325 đồng/lít; dầu diesel 0,05S là 346 đồng/lít; dầu hỏa là 346 đồng/lít.

Hàng loạt báo Ä‘iện tá»­ Ä‘Æ°a thông tin này giật tít: "Giá xăng dầu bất ngờ giảm hÆ¡n 300 đồng/lít". Có lẽ ở Ä‘ây chuyện "bất ngờ" cho dÆ° luận không phải là mức giảm cao (thá»±c tế má»—i lít giảm có hÆ¡n 300 đồng), mà Ä‘iều khiến mọi người "bất ngờ" là mấy "ông" bán xăng dầu phải chịu giảm giá.

Nút thắt Ä‘ó chính là chá»— "vui", chá»— "thú vị" mà dÆ° luận chờ đợi. Nói vậy vì xâu chuá»—i lại nhiều mắt xích cho thấy, có quá nhiều bất cập khiến việc Ä‘iều hành giá xăng dầu chÆ°a theo Ä‘úng quy luật của thị trường - cụ thể là giá nhập cao thì bán cao, giá nhập thấp thì bán thấp. CÅ©ng bởi lẽ Ä‘ó, nhiều người Ä‘ã ngán ngẩm suy diá»…n tiêu cá»±c rằng, giá xăng dầu Ä‘ã lên, không xuống; hoặc giả tăng rất nhiều nhÆ°ng có giảm cÅ©ng chẳng Ä‘áng là bao.

Tồn tại tình trạng trên là vì có quá nhiều bất cập. Má»™t tờ báo tính toán, trung bình má»—i ngày thị trường ná»™i địa tiêu thụ khoảng 38 triệu lít xăng dầu các loại. NhÆ° vậy khi diá»…n biến giá thế giá»›i giảm mạnh, vá»›i giá bán và mức được trích từ Quỹ Bình ổn giá hiện tại, má»—i ngày doanh nghiệp ngành xăng dầu bỏ túi khoảng 18 tá»· đồng. Thế thì làm sao họ muốn giảm giá bán? Do Ä‘ó, mấy "ông" doanh nghiệp xăng dầu nại lý do: "Việc Ä‘iều hành giá xăng dầu hiện nay Ä‘ang nằm trong tay Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính), doanh nghiệp không được quyền quyết". Rồi họ đẩy ngay "quả bóng": "Trách nhiệm Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu thuá»™c Liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng, doanh nghiệp sẵn sàng làm theo sá»± Ä‘iều chỉnh của liên bá»™". NhÆ°ng nghịch lý là ở chá»—, nếu giá xăng dầu trên thị trường thế giá»›i tăng, ngay lập tức các doanh nghiệp "gây sức ép" để tăng giá và Ä‘òi hỏi việc tăng tiền trích từ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu.

NhÆ° vậy, sá»± công bằng là ở Ä‘âu? Có lẽ vá»›i mức lợi nhuận lá»›n nhÆ° thế khó mà Ä‘òi hỏi sá»± tá»± giác của các doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng này. Vậy nên má»›i cần thiết việc giám sát và "bàn tay" Ä‘iều phối của các cÆ¡ quan chức năng. Vậy nhÆ°ng, chỉ riêng việc lấy giá bình quân 30 ngày để căn cứ tính giá cÆ¡ sở là nguyên nhân khiến giá thế giá»›i giảm, giá bán lẻ trong nÆ°á»›c không giảm, thậm chí lại tăng, còn khi giá thế giá»›i tăng thì mình giảm giá trong nÆ°á»›c. Bất hợp lý Ä‘ó ai cÅ©ng thấy và các đại biểu Quốc há»™i Ä‘ã từng đề cập, chất vấn vấn đề này. Song tá»›i giờ này, cÆ¡ chế chính sách vẫn chÆ°a thay đổi. Và vá»›i "cây gậy" Ä‘iều hành nhÆ° thế, chỉ riêng chuyện ấy Ä‘ã khó thuyết phục dÆ° luận rằng mọi vấn đề đều được công khai, minh bạch. Ấy là chÆ°a nói tá»›i chuyện, cÆ¡ quan nào quản lý cho phù hợp, cho công bằng, tránh việc dÆ° luận dị nghị "vừa Ä‘á bóng, vừa thổi còi"; xây dá»±ng thị trường cạnh tranh; rồi kết cấu hình thành giá cÆ¡ sở, mức trích lập, số dÆ° và quản lý sá»­ dụng Quỹ Bình ổn giá; công khai báo cáo kinh doanh, báo cáo kiểm toán...

Nếu tất cả những vấn đề trên được giải quyết thì có lẽ dÆ° luận, mà cụ thể là người tiêu dùng không còn bị bất ngờ má»—i khi giá xăng dầu tăng hoặc giảm. Và nhÆ° thế má»›i thá»±c sá»± là hài hòa lợi ích giữa Nhà nÆ°á»›c, doanh nghiệp và người dân chứ không phải phần thiệt luôn về phía người tiêu dùng nhÆ° hiện nay.

Nguồn tin: Hanoimoi