Điều này khiến dÆ° luận băn khoăn: Liệu có phải liên Bá»™ Ä‘ang “vượt mặt” Nghị định của Chính phủ để đề ra nguyên tắc Ä‘iều hành riêng?

 

Nguyên tắc “to” hÆ¡n… Nghị định?!

 

 

Tại Thông cáo báo chí đăng tải ngày 8/7 trên website chính thức của Bá»™ Tài chính, có Ä‘oạn: “Trong thông cáo báo chí gá»­i ngày 29/3/2011, liên Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã nêu nguyên tắc: Sau lần Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu ngày 29/3/2011, trong thời gian tá»›i tiếp tục thá»±c hiện kinh doanh xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường, cụ thể: nếu giá thế giá»›i tăng, thì Ä‘iều chỉnh giá trong nÆ°á»›c, nếu giá thế giá»›i giảm thì khôi phục thuế nhập khẩu ở mức hợp lý và thá»±c hiện giảm giá bán (nếu có Ä‘iều kiện)”. Cụm từ  “nếu giá thế giá»›i giảm thì khôi phục thuế nhập khẩu ở mức hợp lý và thá»±c hiện giảm giá bán (nếu có Ä‘iều kiện)” thậm chí còn được nhấn mạnh bằng cách in nghiêng và gạch chân. Đây không phải lần đầu tiên “nguyên tắc” này được nhắc tá»›i. TrÆ°á»›c Ä‘ó, trong Thông báo ngày 10/6 của Bá»™ Tài chính, cụm từ này cÅ©ng Ä‘ã được nhắc lại để làm căn cứ cho quyết định của liên Bá»™ về việc không giảm giá xăng, chỉ tăng thuế nhập khẩu và tăng mức Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

 

Cả 2 Thông cáo này đều ra đời trong hoàn cảnh giá xăng dầu thế giá»›i giảm cả má»™t thời gian dài, trong khi giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c vẫn giữ nguyên. Tại sao cÆ¡ quan quản lý lại nhắc Ä‘i nhắc lại “nguyên tắc” được quy định bởi liên Bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng ở Thông cáo báo chí ngày 29/3? Phải chăng để trả lời cho quy định tại Điều 27, Nghị định 84 của Chính phủ? Cụ thể, tại Điều 27 quy định rõ rằng: Chỉ trường hợp các yếu tố cấu thành làm giá cÆ¡ sở giảm trên 12% so vá»›i giá bán hiện hành, các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối má»›i phải xin phép các cÆ¡ quan thẩm quyền để áp dụng các biện pháp Ä‘iều tiết nhÆ°: Điều chỉnh thuế nhập khẩu, Quỹ bình ổn giá... trÆ°á»›c khi giảm giá. Trường hợp giá giảm dÆ°á»›i hoặc bằng 12%, doanh nghiệp phải giảm giá dÆ°á»›i sá»± giám sát của cÆ¡ quan quản lý.

 

Tuy nhiên, hiện không có quy định nào của pháp luật cho phép liên Bá»™ được đề ra nguyên tắc riêng “vượt” Nghị định của Chính phủ!

 

Kiên trì việc… “giật lùi”!

 

Sau khi nhắc lại “nguyên tắc” trên, Thông cáo báo chí ngày 8/7 kết luận: “Song xuất phát từ diá»…n biến và xu hÆ°á»›ng giá mặt hàng xăng, dầu, liên Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã quyết định không Ä‘iều chỉnh tăng thuế nhập khẩu đối vá»›i mặt hàng xăng, diezel, dầu hoả, giữ nguyên thuế suất và giá bán các mặt hàng xăng dầu trong nÆ°á»›c nhÆ° hiện hành, tiếp tục theo dõi sát diá»…n biến giá mặt hàng xăng, dầu trên thị trường thế giá»›i để có những phÆ°Æ¡ng án Ä‘iều hành thích hợp, đảm bảo các nguyên tắc nêu trên”.

 

NhÆ° vậy, liên Bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã tá»± đặt ra nguyên tắc và Ä‘ã áp dụng luôn nguyên tắc này để Ä‘iều hành giá xăng dầu trong nÆ°á»›c. Vá»›i nguyên tắc này, liên Bá»™ cÅ©ng tá»± nhận luôn về mình “mọi trách nhiệm” trong việc Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu?! Các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu, nhờ Ä‘ó không phải trả lời câu hỏi về việc “lờ” Nghị định của Chính phủ, không giảm giá xăng dầu, khi giá CÆ¡ sở giảm so vá»›i giá bán hiện hành theo Điều 27 của Nghị định 84. Má»™t thời gian dài, kể từ khi giá xăng tăng ngày 29/3, giá xăng dầu thế giá»›i và tá»· giá, hai yếu tố đầu vào quan trọng Ä‘ã giảm sâu, nhÆ°ng giá xăng dầu trong nÆ°á»›c vẫn giữ nguyên không giảm.

 

Điểm Ä‘áng chú ý nữa là tại cả hai bản thông cáo má»›i nhất về Điều hành giá xăng dầu của Bá»™ Tài chính đều có các cụm từ mang nhiều tính định tính nhÆ°: “có lúc tăng, lúc giảm nhÆ°ng chÆ°a rõ xu hÆ°á»›ng biến Ä‘á»™ng” hay  “Theo nhiều dá»± báo của nhiều nhà phân tích, trong thời gian tá»›i giá xăng, dầu sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao và có nhiều khả năng tăng”. Nghị định 84 Ä‘ã định ra má»™t nguyên tắc rất rõ ràng trong Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu căn cứ biến Ä‘á»™ng của các yếu tố đầu vào, nhÆ°ng vá»›i “nguyên tắc” má»›i của liên Bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng trong thông cáo ngày 29/3, thì việc Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu nÆ°á»›c lại “giật lùi”, quay trở lại tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° phÆ°Æ¡ng thức Ä‘iều hành giá xăng dầu Ä‘ã từng bị chỉ trích trÆ°á»›c khi Nghị định 84 ra đời. NghÄ©a là cÆ¡ chế vận hành giá theo kiểu giá tăng hay giảm là do Ä‘ánh giá của Tổ Ä‘iều hành giá xăng dầu?!

 

Vá»›i má»™t “quyền lá»±c” lá»›n nhÆ° vậy, thì trách nhiệm của Tổ Ä‘iều hành là má»™t câu hỏi quan trọng. CÆ¡ chế nào giám sát hoạt Ä‘á»™ng của Tổ Ä‘iều hành? Trách nhiệm của Tổ Ä‘iều hành ra sao nếu những phân tích, Ä‘ánh giá Ä‘Æ°a ra là không chính xác?