Dá»± thảo luật giá sẽ được Ä‘Æ°a ra thảo luận trong phiên họp Quốc Há»™i sắp tá»›i. Tuy vậy trÆ°á»›c khi được thảo luận nhiều chuyên gia cho rằng để vận hành trÆ¡n tru khi ban hành và mang tính há»— trợ cho thị trường thì cần phải nhặt “hết sạn” trong dá»± thảo.

Xăng và Ä‘iện: Định giá hay bình ổn giá

Việc băn khoăn giữa việc định giá và bình ổn giá của nhà nÆ°á»›c thì những mặt hàng Ä‘á»™c quyền nhÆ° Ä‘iện và xăng dầu vẫn là mặt hàng khiến cho mọi việc trở nên khó xá»­. Việc lập danh sách Ä‘âu là hàng bình ổn và Ä‘âu là mặt hàng Ä‘á»±oc nhà nÆ°á»›c định giá cÅ©ng vì thế trở nên khó khăn hÆ¡n.

Theo quan Ä‘iểm của má»™t cán bá»™ của Ủy ban Tài chính ngân sách thì những mặt hàng trong danh mục Nhà nÆ°á»›c định giá được xác định trên nguyên tắc là những hàng hóa, dịch vụ có sá»­ dụng ngân sách Nhà nÆ°á»›c (nhÆ° nhà công vụ); hiện Ä‘ang được sản xuất hay cung cấp Ä‘á»™c quyền (nhÆ° Ä‘iện, xăng dầu thành phẩm) hoặc thuá»™c loại thiết yếu đối vá»›i đời sống của người dân.

Dá»± thảo luật Ä‘ã được chỉnh lý theo hÆ°á»›ng cÆ¡ quan có thẩm quyền sẽ chỉ lá»±a chọn hàng hóa, dịch vụ cần thiết phải bình ổn tại những thời Ä‘iểm có biến Ä‘á»™ng bất thường về giá. Nếu thị trường ổn định thì có thể không cần áp dụng bình ổn vá»›i bất kỳ hàng hóa, dịch vụ nào. Dá»± kiến danh sách gồm xăng dầu, Ä‘iện, khí, phân đạm, thuốc thú ý và vắc xin, muối, sữa bá»™t trẻ em, đường, thóc gạo, thuốc chữa bệnh, thức ăn gia súc và giá vé tàu hỏa ghế cứng.

Đối vá»›i danh mục nhà nÆ°á»›c định giá, quan Ä‘iểm của Ủy ban Tài chính - Ngân sách là dần dần thu hẹp các danh mục này. Tuy vậy dá»± thảo luật Giá qua nhiều lần chỉnh lý vẫn Ä‘Æ°a Ä‘iện, xăng, dầu thành phẩm vào cả danh mục hàng hóa định giá và hàng hóa bình ổn giá. Trong khi Ä‘ó Ä‘iện, xăng dầu Ä‘ã xây dá»±ng theo cÆ¡ chế thị trường rồi nên việc định giá trở nên khó khăn cho nhà nÆ°á»›c.

CÅ©ng theo cÆ¡ quan này giải trình, những hàng hóa phải áp định giá do má»™t nguyên tắc để hạn chế tính Ä‘á»™c quyền vì “thả giá” trong tình trạng Ä‘á»™c quyền, việc quản lý, Ä‘iều tiết rất khó khăn. Việc Ä‘Æ°a Ä‘iện vào nhóm hàng định giá hay bình ổn giá vẫn là quyết định khó. Ban đầu Ủy ban Ä‘ã đề xuất Ä‘Æ°a sang nhóm bình ổn giá nhÆ°ng cÆ¡ quan soạn thảo (Bá»™ Tài chính) lại xếp thêm vào nhóm hàng định giá.

Tuy vậy nếu giữ nguyên quan Ä‘iểm đối vá»›i mặt hàng được xem là Ä‘á»™c quyền này thì khi áp dụng luật thuế sẽ vô tình triệt tiêu nghị định 84 vá»›i việc Ä‘Æ°a cÆ¡ chế thị trường vào giá bán xăng, dầu. Thêm vào Ä‘ó việc định giá cÅ©ng không phải dá»… dàng, nếu định giá thấp doanh nghiệp lá»— thì việc bù lá»— có thể làm được không?

Nhiều chuyên gia cho rằng để Dá»± thảo luật Giá vận hành trÆ¡n tru khi ban hành và mang tính há»— trợ cho thị trường thì cần phải nhặt “hết sạn” trong dá»± thảo.

Nhiều ý kiến bày tỏ quan tâm đến má»™t số loại hàng hóa, dịch vụ cụ thể trong 2 danh mục nói trên, đặc biệt là Ä‘iện và xăng dầu thành phẩm.

Có ý kiến cho rằng, có nhiều hàng hóa, dịch vụ trong số này (nhÆ° xăng dầu, nÆ°á»›c sạch, Ä‘iện, dịch vụ vận chuyển hàng không ná»™i địa...) chỉ nên để ở danh mục thá»±c hiện bình ổn giá thay vì Nhà nÆ°á»›c định giá để đảm bảo tính chất “thị trường”, tránh tối Ä‘a việc can thiệp hành chính vào nền kinh tế. Sá»± tồn tại và phát triển luôn dá»±a vào tính cạnh tranh vì vậy việc định giá Ä‘ã vô tình triệt tiêu tính cạnh tranh.

Bà Võ Lan PhÆ°Æ¡ng, Cố vấn cao cấp về cải cách thể chế của chÆ°Æ¡ng trình PERQ cho rằng: “Vá»›i mục Ä‘ích thu hẹp danh mục hàng hóa, dịch vụ cần định giá. Tuy nhiên trong dá»± thảo này danh sách trên gần nhÆ° không thay đổi so vá»›i pháp lệnh giá trÆ°á»›c kia. Đối vá»›i danh sách các mặt hàng bình ổn giá thì má»™t số mặt hàng trong danh mục cần bình ổn giá hiện hành nhÆ° sắt, thép, xi măng Ä‘ã được bỏ ra khỏi dá»± thảo luật.”

Theo má»™t cán bá»™ của Bá»™ TÆ° Pháp cho rằng vá»›i dá»± thảo luật giá của hiện tại thì khi vận hành có thể sẽ không thể nguyên vẹn nhÆ° mục tiêu của luật giá nhÆ° trong tờ trình. Có thể nhận thấy từng mục tiêu của dá»± thảo lại có sá»± mâu thuẫn vá»›i nhau. Sá»± can thiệp của nhà nÆ°á»›c quá nhiều vào luật giá có thể sẽ tiềm tàng nguy cÆ¡ giảm dần tính cạnh tranh trong thị trường.

Cụ thể quy định đăng ký giá đối vá»›i các mặt hàng thá»±c hiện bình ổn giá được cho là cần thiết, song dá»± thảo luật cần thể hiện sao cho việc đăng ký giá không trở thành má»™t loại “giấy phép con”, ảnh hưởng đến quyền tá»± quyết trong hoạt Ä‘á»™ng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Ngoài việc rối vá»›i các mặt hàng Ä‘á»™c quyền vá»›i ngân sách nhà nÆ°á»›c nhÆ° Ä‘iện và xăng dầu thì xây dá»±ng các mặt hàng thiết yếu để Ä‘Æ°a vào trong luật giá vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Khái niệm hàng thiết yếu vẫn còn chung chung, trong khi các mặt hàng cụ thể trong dá»± thảo phần lá»›n vẫn chÆ°a thỏa mãn tính thiết yếu của thị trường và người tiêu dùng. Ông Ngô Quang Vịnh, cố vấn về kinh tế và cải cách thể chế dá»± án SAID/VNCI cho hay.

Nguồn tin: Vietnamnet